Σήμερα 19 Μαρτίου η Εκκλησία τιμά τους αγίους Χρύσανθο και Δαρεία, οι οποίοι έζησαν στα χρόνια του αυτοκράτορος Νουμεριανού.
Ο Χρύσανθος ήταν γιος επιφανούς ειδωλολάτρη της Αλεξάνδρειας, κατηχήθηκε όμως στην χριστιανική πίστη από κάποιον ορθόδοξο επίσκοπο και βαπτίσθηκε χριστιανός. Όταν ο πατέρας του πληροφορήθηκε τη πράξη του, προσπάθησε μάταια με διάφορους τρόπους να τον μεταπείσει. Τελευταία του ελπίδα υπήρξε ο γάμος του με μία Ελληνίδα ειδωλολάτρισσα, τη Δαρεία.
Όμως και ο Άγιος είχε τα δικά του σχέδια και μετά από πολλές συζητήσεις και κατηχήσεις, κατάφερε να πείσει τη Δαρεία, ότι η πραγματική πίστη και αλήθεια ευρίσκεται κοντά στο σωτήρα Χριστό. Μόνη της η αγία, παρεκάλεσε να βαπτισθεί Χριστιανή.
Έκτοτε επιδόθηκαν με θαυμαστό ζήλο στη διάδοση του Λόγου του Θεού. Γι αυτό συνελήφθησαν και υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια. Όταν οι βασανιστές του, είδαν ότι ούτε αυτά κάμπτουν το ορθόδοξο φρόνημά τους τούς έριξαν σε κάποιο βρωμερό λάκκο, όπου και ετελειώθησαν και ανήλθαν νικηφόροι στο ουράνια σκηνώματα της βασιλείας του Θεού.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Οἱ Μάρτυρές σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτῶν, τὸ στέφος ἐκομίσαντο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· σχόντες γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλον· ἔθραυσαν καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτῶν ταῖς ἱκεσίαις Χριστέ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας πίστεως, τῇ ἐπιγνώσει, πᾶσαν ἔλιπες, πατρῴαν πλάνην, καὶ Χριστῷ κατηκολούθησας Χρύσανθε, ᾧ καὶ προσάγεις Δαρείαν τὴν πάνσεμνον, καὶ σὺν αὐτῇ τὸν ἀγῶνα ἐτέλεσας. Μεθ’ ἧς πρέσβευε, δοθῆναι τοῖς σὲ γεραίρουσι, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικός.
Ὡς κρίνον χρυσαυγές, τήν ὀσμήν εὐσεβείας, ἐμπνεύσας δαψιλῶς, Χρύσανθε Ἀθλοφόρε, πρὸς γνῶσιν σωτήριον, τήν Δαρείαν ἐφείλκυσας, μεθ᾽ἧς ἤθλησας, καὶ τὸν ἀρχέκακον ὄφιν, τροπωσάμενος, πρός ἀκηράτους παστάδας, ἀξίως ἐπήρθητε.