Ισλάμ
Σε μια μεγάλη γιορτή θρησκευτικού χαρακτήρα κι ένα γλέντι με μουσικό πρόγραμμα και παραδοσιακούς χορούς, των κατοίκων του Μεγάλου Δέρειου στο νομό Εβρου, εξελίχθηκε η εκδήλωση για τα εγκαίνια του πρώτου Τζεμ Εβί (CEM EVI) στην Ελλάδα, εκτός Τεκέ, που λειτουργεί με επίσημη άδεια ως χώρος συγκέντρωσης και λατρείας για τη θρησκευτική κοινότητα των Αλεβιτών.
«Ιστορική», χαρακτήρισε τη σημερινή μέρα ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων του υπουργείου Παιδείας Γιώργος Καλαντζής, ο οποίος στο χαιρετισμό του είπε ότι αυτό που μας ενώνει από διαφορετικές θρησκείες και από διαφορετικές χώρες είναι ένα κοινό μέλλον ευημερίας και ειρήνης.
«Η σημασία και ο ρόλος του Τζεμ Εβί είναι καθοριστικός για τα επόμενα χρόνια», σημείωσε και προσέθεσε πως «κάθε πέτρα του έχει έναν ανώνυμο ή επώνυμο κτίστη και είναι το αποτέλεσμα της συλλογικότητας, της συνεργασίας εκείνων που πίστεψαν στην ανάγκη του».
«Η επόμενη μέρα θα μας βρει πιο δυνατούς, πιο ώριμους και πιο αποφασισμένους να πετύχουμε και άλλους στόχους, να αγαπήσουμε ακόμη πιο πολύ το χώμα που πατούν, το χώμα της πατρίδας μας», είπε ο Πυρελή Μουμίν. Ταυτόχρονα, ευχαρίστησε την πολιτεία, το υπουργείο Παιδείας και τον γενικό γραμματέα Θρησκευμάτων Γιώργο Καλαντζή, που όπως είπε «έδωσε δυνατό αγώνα» για να λειτουργήσει το Τζεμ Εβί.
Ο βουλευτής Εβρου της ΝΔ, Χρήστος Δερμεντζόπουλος, συνεχάρη όσους συνέβαλαν «στο να γίνει το όνειρο αυτό πραγματικότητα», «έτσι ώστε η πολιτεία να εκπληρώσει ουσιαστικά μία υποχρέωση που αφορά στο σεβασμό και την ελευθερία στη θρησκεία».
Ο επίσης βουλευτής Έβρου της ΝΔ, Σταύρος Κελέτσης, είπε ότι «η σημερινή μέρα είναι πολύ σημαντική και για αυτό είμαστε όλοι μαζί σας για να γιορτάσουμε και να συμμετάσχουμε στη χαρά σας». Ευχήθηκε, δε, το Τζεμ Εβί να είναι ένας οίκος προσευχής, αγάπης, ειρήνης και αλληλεγγύης. Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Νατάσα Γκαρά είπε πως «αυτό που είναι πολύ σημαντικό είναι το Τζεμ Εβί να είναι η φωλιά, το σπίτι που θα μας αγκαλιάζει όλους και όλες, τιμώντας τις τοπικές παραδόσεις, τα τοπικά ήθη που πάνε πολύ παλιά στο χρόνο και είμαστε πολύ υπερήφανοι που αναδεικνύουν τη θρακική γη, τη θρακική παράδοση, την ιστορία μας, αλλά και τη διαφορετικότητά μας και τα κοινά τα οποία έχουμε».
«Αυτό το οποίο είναι όμορφο στη Θράκη είναι ότι όλοι και όλες εμείς με τα κοινά μας και τη διαφορετικότητά μας αποτελούμε ένα πολύχρωμο μωσαϊκό στην περιοχή και αυτό είναι που μας ξεχωρίζει αλλά αυτό είναι που μας ενώνει», σημείωσε.
«Είναι πολύ σημαντικό το ό,τι εδώ στο Μεγάλο Δέρειο ο Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος αφήνει ένα διακριτό αποτύπωμα, το Τζεμ Εβί, το οποίο είναι το πρώτο επίσημο στην Ελλάδα και το τρίτο επίσημο στην Ευρώπη. Άρα, έχουμε μία πρωτοπορία», είπε στον χαιρετισμό του ο αντιπεριφερειάρχης Έβρου Δημήτρης Πέτροβιτς και συνέχισε: «Θεωρώ ότι αυτή η μέρα είναι ιστορική και πραγματικά το αποτύπωμα αυτής της ημέρας έχει ως παρονομαστή την παρουσία του γενικού γραμματέα, του κ. Καλαντζή, από το υπουργείο Παιδείας. Αυτό δείχνει ότι η πολιτεία ενδιαφέρεται.
Η πολιτεία είναι εδώ, όσο ψηλά κι αν είναι το Μεγάλο Δέρειο. Θέλουμε σε αυτόν τον τόπο να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να μένουν οι νέοι, όσο είναι δυνατον, διότι ξέρετε ότι οι περισσότεροι νέοι μας φεύγουν κι αυτή είναι η μεγάλη πληγή. Αλλά με τέτοιους χώρους, με τέτοια σημεία αναφοράς νομίζω ότι έχουμε τη δυνατότητα όλοι μαζί να είμαστε μία γροθιά.
Η διαφορετικότητα είναι πλεονέκτημα, δεν είναι μειονέκτημα όταν έχουμε κοινό παρονομαστή αυτόν τον τόπο που όλους μας αγαπάει, αυτόν τον ευλογημένο τόπο».
«Για μας τους Αλεβίτες σήμερα είναι μεγάλη γιορτή», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Πυρελή Μουμίν και εξήγησε πως πριν τη λειτουργία του Τζεμ Εβί οι Αλεβίτες έκαναν τις προσευχές τους στα σπίτια και η χαρά τους είναι πολύ μεγάλη, καθώς το Τζεμ Εβί σημαίνει την αναγνώριση από την ελληνική πολιτεία και τη στήριξή της στη θρησκευτική κοινότητα των Αλεβιτών.
Η χαρά, όμως, δεν είναι μόνο για τους Μουσουλμάνους Αλεβίτες, αλλά και για τους Μουσουλμάνους Σουνίτες και τους Χριστιανούς Ορθόδοξους και το απέδειξαν με τη μαζική συμμετοχή τους στην εκδήλωση εγκαινίων και στο γλέντι που ακολούθησε. Από τους 700 κατοίκους του Μεγάλου Δέρειου οι περίπου 400 είναι Μουσουλμάνοι Αλεβίτες, δυο οικογένειες Χριστιανοί Ορθόδοξοι και οι υπόλοιποι Μουσουλμάνοι Σουνίτες. Στο χωριό υπάρχει Τέμενος, το Τζεμ Εβί και Εκκλησία, η οποία λειτουργεί Χριστούγεννα, Πάσχα και σε ειδικές περιπτώσεις, με ιερέα από το Μικρό Δέρειο, καθώς υπάρχουν μόνο δύο οικογένειες Χριστιανών Ορθοδόξων.
Ο Πυρελή Μουμίν επισήμανε ότι και οι τρεις θρησκευτικές κοινότητες συμβιώνουν αρμονικά, με αλληλοσεβασμό και αλληλεγγύη. Ανέφερε ενδεικτικά ότι για τη δημιουργία του Τζεμ Εβί βοήθησαν και Σουνίτες και Χριστιανοί Ορθόδοξοι.
«Οι Αλεβίτες είναι από τα παλαιότερα ρεύματα του Μυστικού Ισλάμ στα Βαλκάνια», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ιωάννης Μυλωνέλης, υποψήφιος διδάκτωρ του Τμήματος Θεολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος ανήκει και στο Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και αντικείμενο της έρευνας του είναι το Μυστικό Ισλάμ.
«Υπήρχε μία έντονη πίεση του Σουνιτικού Ισλάμ και στην Τουρκία και στα Βαλκάνια και στην Ελλάδα, δεν υπήρχαν χώροι λατρείας για τους Αλεβίτες, όπως τα Τζεμ Εβί και αναγκάζονταν να κάνουν τις τελετουργίες τους μέσα στις κατοικίες τους», τόνισε ο κ. Μυλωνέλης και αυτό «είναι που κάνει πολύ σημαντικό το γεγονός της αναγνώρισης και στήριξης της θρησκευτικής κοινότητας των Αλεβιτών από την ελληνική πολιτεία ύστερα από τόσα χρόνια».
Στο Τζεμ Εβί στο Μεγάλο Δέρειο προσεύχονται μαζί άντρες και γυναίκες Αλεβίτες, κάθε Πέμπτη βράδυ, και η αίθουσα χωράει περίπου 140 άτομα. Στο μειονοτικό σχολείο φοιτούν σήμερα 30 μαθητές, ενώ πριν 10 χρόνια ήταν 58. Ο ο αριθμός τους μειώνεται συνεχώς λόγω της μετανάστευσης κυρίως σε χώρες του εξωτερικού.
Αρκετοί έχουν μεταναστεύσει στην Ολλανδία και η Μπελίς Πυρελή, 25 χρονών, που έχει τελειώσει νηπιαγωγός σε Ιδιωτικό ΙΕΚ στη Θεσσαλονίκη, είπε ότι είναι κι αυτή έτοιμη να φύγει στο εξωτερικό για να βρει δουλειά πού θα τής επιτρέψει να ζήσει αξιοπρεπώς. Όσο για τη λειτουργία του Τζεμ Εβί η Μπελίς Πυρελή τόνισε ότι «είμαι πολύ χαρούμενη γιατί όλοι οι άνθρωποι πρέπει να μπορούν να κάνουν την προσευχή τους όπως θέλουν και όπως πιστεύουν».
Τα εγκαίνια του Τζεμ Εβί μετατράπηκαν σε μία μεγάλη γιορτή με τη συμμετοχή περισσοτέρων των 600 ατόμων, καθώς οι κάτοικοι του Μεγάλου Δέρειου προσέφεραν φαγητό και έφεραν μουσικά συγκροτήματα Αλεβιτών από τη Βουλγαρία και την Τουρκία, με τους χορούς και τα τραγούδια να κρατούν αρκετή ώρα μετά την αποχώρηση των επισήμων.
Με την έναρξη της εκδήλωσης ο ιμάμης απήγγειλε αποσπάσματα από το Κοράνι και εν συνεχεία ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων του υπουργείου Παιδείας Γιώργος Καλαντζής εγκαινίασε το Τζεμ Εβί και ξεναγήθηκε στο εσωτερικό του.
Ο Πυρελή Μουμίν πρόσφερε στον κ. Καλαντζή, ως αναμνηστικό και συμβολικό δώρο, ένα κλαδι ελιάς φιλοτεχνημένο από χαλκό. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν, επίσης, ο βουλευτής Εβρου της Ν.Δ Αναστάσιος Δημοσχάκης, ο τοποτηρητής της Μουφτείας Διδυμοτείχου Οσμάν Χαμζά, εκπρόσωποι διαχειριστικών επιτροπών μουσουλμανικής περιουσίας Κομοτηνής και Διδυμοτείχου, καθώς και εκπρόσωποι Αλεβιτών από τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Μετά το τέλος του επίσημου προγράμματος το “παρών” έδωσαν ο δήμαρχος Σουφλίου Παναγιώτης Καλακίκος και η πρόεδρος του ΕΟΤ Αντζελα Γκερέκου, οι οποίοι νωρίτερα ήταν σε εκδήλωση στο Σουφλί.
