Πάσχα: Ξεκινάει η Μεγάλη Εβδομάδα – Τι συμβολίζει κάθε μέρα;

Σήμερα 9 Απριλίου είναι η Κυριακή των Βαΐων και έτσι, ξεκινά ουσιαστικά η Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών, που είναι αφιερωμένη στα Άγια Πάθη του Ιησού Χριστού.

Ονομάζεται Μεγάλη από την ανάμνηση των γεγονότων που διαδραματίζονται καθ’ εκάστη των ημερών αυτής, τα οποία θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά για τη χριστιανική θρησκεία.

Οι τέσσερις πρώτες ημέρες μας προετοιμάζουν πνευματικά για το θείο δράμα και οι Ακολουθίες ονομάζονται «Ακολουθίες του Νυμφίου».

Από τις καθημερινές Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, και ιδίως από την Ακολουθία του Μυστικού Δείπνου (Όρθρος Μεγάλης Πέμπτης) και την Τελετή της Ανάστασης (Μεσάνυχτα Μεγάλου Σαββάτου), προήλθε το Λειτουργικό Δράμα.

Τι γιορτάζουμε κάθε μέρα

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία καθεμιά από τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι αφιερωμένη και σε κάποιο ή κάποια επιμέρους περιστατικά των Παθών:

Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιωσήφ του Παγκάλου (γιου του Ιακώβ), που αναφέρεται στη Παλαιά Διαθήκη και στην άκαρπη συκιά, που την καταράστηκε ο Χριστός και ξεράθηκε με έναν Του λόγο.

Η Μεγάλη Τρίτη είναι αφιερωμένη στην παραβολή των Δέκα Παρθένων. Η παραβολή αυτή συμβολίζει την πίστη και την προνοητικότητα. Ψάλλεται το τροπάριο που έγραψε η μοναχή Κασσιανή.

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στη μνήμη της αμαρτωλής γυναίκας, που μετανόησε, πίστεψε στον Χριστό και άλειψε τα πόδια Του με μύρο.

Η Μεγάλη Πέμπτη είναι αφιερωμένη στον Μυστικό Δείπνο, στην προσευχή στην Γεσθημανή, στην προδοσία του Ιούδα, στη σύλληψη του Ιησού, στην ανάκριση από τον Άννα, στην Άρνηση του Πέτρου και στην καταδίκη του Χριστού από τον Καϊάφα.

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι αφιερωμένη στα Άγια Πάθη και στη Σταύρωση. Γίνεται η περιφορά του Επιταφίου.

Το Μεγάλο Σάββατο είναι αφιερωμένο στην Ταφή του Χριστού και στην Εις Άδου Κάθοδο.

Οι Ακολουθίες και τα τροπάρια

Το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων, της Μεγάλης Δευτέρας και της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται η Ακολουθία του Νυμφίου, ο Όρθρος της επόμενης μέρας και το Μεγάλο Απόδειπνο λίγο νωρίτερα τις πρώτες απογευματινές ώρες, ενώ τα πρωινά ο Εσπερινός των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.

Τα τροπάρια που ψέλνονται είναι το του Νυμφίου «Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται» και το «Τὸν Νυμφῶνὰ σου βλέπω», ενώ τη Μεγάλη Τρίτη το βράδυ ψάλλεται το τροπάριο της Κασσιανής.

Το πρωί της Μεγάλης Τετάρτης τελείται ο Εσπερινός των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων και το απόγευμα τελείται το Μυστήριο του Ευχελαίου και η τελετή του Νιπτήρα, που είναι και ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης. Αναφέρεται στο Μυστικό Δείπνο και ψάλλεται το κοντάκιο «Ὅτε οἱ ἔνδοξοι μαθηταί».

Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου και στο τέλος οι πιστοί μεταλαμβάνουν της Θείας Κοινωνίας, το απόγευμα προς βράδυ γίνεται η Ακολουθία των Αγίων και Αχράντων Παθών ή Δώδεκα Ευαγγελίων στην οποία αναγιγνώσκονται 12 περικοπές από τα 4 Ευαγγέλια σχετικά με τα Άγια Πάθη του Χριστού από το Μυστικό Δείπνο μέχρι την Ταφή.

Επίσης, γίνεται και η έξοδος του Τιμίου Σταυρού με τον Εσταυρωμένο από την Αγία Τράπεζα και η περιφορά του σε όλο τον χώρο του ναού.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής αποτελεί την κορύφωση του Θείου Δράματος με την Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και τον Εσπερινό της Αποκαθήλωσης. Ο ιερέας κατεβάζει τον Εσταυρωμένο από τον Σταυρό και τον τυλίγει σε καθαρό σεντόνι, ενώ έχει ετοιμαστεί και ο Επιτάφιος, η περιφορά του οποίου γίνεται στους δρόμους κάθε πόλης και χωριού.

Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ψάλλεται ο Εσπερινός της Ανάστασης, η λεγόμενη και «Πρώτη Ανάσταση», και το τροπάριο «Ἀνάστα, ὁ Θεός».

Το μεσημέρι στον Πανάγιο Τάφο πραγματοποιείται η αφή του Αγίου Φωτός όπου και διανέμεται σε όλο τον Ορθόδοξο κόσμο και το βράδυ ακολουθεί η Τελετή της Αναστάσεως με το «Δεῦτε λάβετε φῶς» και το «Χριστός Ανέστη».

Την Κυριακή του Πάσχα το πρωί ή το απόγευμα τελείται ο Εσπερινός της Αγάπης.