Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου ότι αναγνωρίζει την Αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας, το πατριαρχείο Μόσχας κατηγορεί τον πατριάρχη Βαρθολομαίο ότι «ξεπέρασε την κόκκινη γραμμή» και άνοιξε το δρόμο σε «κάτι τρομερό».
Ο εκπρόσωπος Τύπου του Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου τονίζει σύμφωνα με το Sputnik ότι «η απόφαση της Συνόδου του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης νομιμοποιεί το σχίσμα. Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου έχει πάρει μια καταστροφική απόφαση για την ίδια αλλά και για την Οικουμενική Ορθοδοξία, έχει ξεπεράσει την κόκκινη γραμμή».
«Στην πραγματικότητα μπορούμε να περιγράψουμε την απόφαση του Πατριαρχείου ως νομιμοποίηση του σχίσματος. Δυστυχώς, τα καλέσματα μας απ’ όλες τις γωνιές του κόσμου δεν εισακούστηκαν στην Κωνσταντινούπολη και σήμερα το Πατριαρχείο πήρε καταστροφικές αποφάσεις, πρώτα για εκείνο και μετά για όλη της Ορθοδοξία», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Ρώσου Πατριάρχη Κύριλλου.
Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του ρώσου Πατριάρχη χαρακτήρισε «εξωφρενική» την απόφαση για την άρση του αναθέματος στον Φιλάρετο, πατριάρχη Κιέβου που δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία της Μόσχας.
Ο εκπρόσωπος του Κύριλλου υποστήριξε ακόμα ότι η Σύνοδος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας θα εκφράσει την αξιολόγησή της για την ενέργεια του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης.
H Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τόνισε επίσης ότι οι αποφάσεις της Κωνσταντινούπολης θα αποτελέσουν ισχυρό πλήγμα, πρώτα από όλα για τους ορθόδοξους πιστούς στην Ουκρανία.
Υπογράμμισε επίσης την εκτίμησή της ότι θα ξεκινήσει κάτι «τρομερό».
«Η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι απολύτως πρωτόγνωρη και απολύτως καινούρια για όλους. Αυτή είναι μια ρήξη με την παράδοση και την αντίληψη της Εκκλησίας ως έννοιας. Βέβαια, όλα όσα κάνει τώρα η Κωνσταντινούπολη θα αποτελέσουν καταστροφικό πλήγμα, πρώτα απ’ όλα για τους Ορθόδοξους πιστούς στην Ουκρανία», τόνισε ο Βολκόφ μιλώντας στο θρησκευτικό τηλεοπτικό δίκτυο Spas, ενώ συμπλήρωσε ότι «κάτι τρομερό πρόκειται να ξεκινήσει».
Στην Ουκρανία λειτουργούν σήμερα τρεις ορθόδοξες εκκλησίες:
Το Πατριαρχείο του Κιέβου, με επικεφαλής τον μητροπολίτη Φιλάρετο, το οποίο δεν αναγνωρίζει την εξουσία της Μόσχας, η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία που υπάγεται στο Πατριαρχείο Μόσχας, και η Ουκρανική Αυτοκέφαλη Εκκλησία, η οποία αποσπάστηκε από τη Ρωσική τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το Φανάρι γνωστοποίησε την πρόθεσή του να αναγνωρίσει τον πατριάρχη Φιλάρετο και τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο Μαλέτιτς της Ουκρανικής Αυτοκέφαλης Εκκλησίας.
Η ανακοίνωση του Φαναρίου
Συνῆλθεν, ὑπό τήν προεδρίαν τῆς Α.Θ.Παναγιότητος, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος εἰς τάς τακτικάς αὐτῆς συνεδρίας κατά τάς ἡμέρας 9-11 τ.μ. Ὀκτωβρίου 2018. Κατ᾿ αὐτήν ἐξητάσθησαν καί συνεζητήθησαν τά ἐν τῇ ἡμερησίᾳ διατάξει περιλαμβανόμενα θέματα.
Τό ἱερόν σῶμα ἠσχολήθη ἰδιαιτέρως καί διά μακρῶν μέ τό ἐκκλησιαστικόν θέμα τῆς Οὐκρανίας, παρόντων καί τῶν Ἐξάρχων τῶν ἀποσταλέντων εἰς Οὐκρανίαν, ἤτοι τοῦ Πανιερ. Ἀρχιεπισκόπου Παμφίλου κ. Δανιήλ καί τοῦ Θεοφιλ. Ἐπισκόπου Edmonton κ. Ἱλαρίωνος, καί, κατόπιν διεξοδικῶν συζητήσεων, ἀπεφάσισε:
1) Νά ἀνανεώσῃ τήν ἤδη εἰλημμένην ἀπόφασιν ὅπως τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον χωρήσῃ εἰς τήν χορήγησιν αὐτοκεφαλίας εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῆς Οὐκρανίας.
2) Νά ἀνασυστήσῃ τό ἐν Κιέβῳ τό γε νῦν Σταυροπήγιον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, ἕν ἐκ τῶν πολλῶν ἐν Οὐκρανίᾳ Σταυροπηγίων Αὐτοῦ ἐκ τῶν παρελθόντων αἰώνων.
3) Κατά τάς κανονικάς προνομίας τοῦ Πατριάρχου Κωνσταντι- νουπόλεως ὅπως δέχηται ἐκκλήτους προσφυγάς ἀρχιερέων καί ἄλλων κληρικῶν ἐκ πασῶν τῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, νά δεχθῇ τάς σχετικάς αἰτήσεις τοῦ Φιλαρέτου Ντενισένκο καί τοῦ Μακαρίου Μαλετίτς καί τῶν σύν αὐτοῖς, οἵτινες εὑρέθησαν ἐν σχίσματι ὄχι διά δογματικούς λόγους, καί νά ἀποκαταστήσῃ αὐτούς μέν εἰς τόν ἀρχιερατικόν ἤ ἱερατικόν αὐτῶν βαθμόν, τούς δέ πιστούς αὐτῶν εἰς ἐκκλησιαστικήν κοινωνίαν.
4) Νά ἅρῃ τήν ἰσχύν τοῦ Συνοδικοῦ Γράμματος Ἐκδόσεως τοῦ ἔτους 1686, τοῦ ἐκδοθέντος διά τάς τότε περιστάσεις, διά τοῦ ὁποίου ἐδίδετο, κατ᾿ οἰκονομίαν, τό δικαίωμα εἰς τόν Πατριάρχην Μόσχας νά χειροτονῇ τόν ἑκάστοτε Μητροπολίτην Κιέβου, ἐκλεγόμενον ὑπό τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως τῆς Ἐπαρχίας αὐτοῦ καί ὀφείλοντα νά μνημονεύῃ “ἐν πρώτοις” τοῦ ὀνόματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου εἰς ἔνδειξιν κανονικῆς ἐξαρτήσεως.
5) Νά κάμῃ ἔκκλησιν πρός πάσας τάς ἐμπλεκομένας πλευράς νά ἀποφεύγουν καταλήψεις Ναῶν, Μονῶν καί ἄλλων περιουσιακῶν στοιχείων, ὡς καί πᾶσαν πρᾶξιν βίας καί ἐκδικητικότητος, εἰς ἐπικράτησιν τῆς εἰρήνης καί τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ.
Ἐν τοῖς Πατριαρχείοις, τῇ 11ῃ Ὀκτωβρίου 2018
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου