Προς κατάργηση το χάρτινο (και ανώνυμο) εισιτήριο στα ΜΜΜ: Τα προσωπικά δεδομένα κίνησης των πολιτών στον «αέρα»;

Αβέβαιο παραμένει το μέλλον του χάρτινου εισιτηρίου στα μέσα μεταφοράς μετά και τις χθεσινές επίσημες ανακοινώσεις του ΟΑΣΑ για τη χρήση τραπεζικών καρτών και κινητών τηλεφώνων για τις μετακινήσεις με τα ΜΜΜ.

Την ίδια στιγμή, μείζον ζήτημα προκύπτει και για την προστασία των προσωπικών δεδομένων μέσω της χρήσης ανέπαφων συναλλαγών, μιας και ο ΟΑΣΑ έχει ήδη ένα κακό προηγούμενο με την επιβολή προστίμου που του επιβλήθηκε από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, ύψους 50.000 ευρώ, για την επεξεργασία δεδομένων στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εισιτηρίου.

Αυτό απλά σημαίνει ότι οποιοσδήποτε θα μπορούσε κακόβουλα να ελέγχει τις κινήσεις κάθε πολίτη σε μια ψηφιακή έκδοση “σκιάς”.

Την Πέμπτη, η διοίκηση του ΟΑΣΑ ανακοίνωσε τη σύναψη σύμβασης μεταξύ του Οργανισμού και του αναδόχου του έργου HST A.E., μέλος του Ομίλου ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, για την τεχνολογική αναβάθμιση του Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου (ΑΣΣΚ).

Οι νέες εφαρμογές αναβάθμισης του ΑΣΣΚ, σύμφωνα με την ανακοίνωση, επιτρέπουν τη χρήση τραπεζικών καρτών και κινητών συσκευών για τις μετακινήσεις με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς αρμοδιότητας ΟΑΣΑ(μετρό, τραμ, λεωφορεία, τρόλεϊ) και παρέχουν στο σύστημα τη δυνατότητα υποστήριξης MaaS (Mobility as a Service) για διασύνδεση με εφαρμογές συνεργατών κινητικότητας όπως ταξί, ενοικιαζόμενα ηλεκτρικά ποδήλατα, αεροπορικές και ακτοπλοϊκές εταιρείες κ.λπ.

Οι επιβάτες, εκτός από ATH.ENA Ticket ή ATH.ENA Card, θα μπορούν να χρησιμοποιούν τραπεζική κάρτα, ακόμα και αν είναι ενσωματωμένη, μέσω κάποιου App στο κινητό τους τηλέφωνο.

Η πρώτη φάση της υλοποίησης θα εφαρμοστεί στα οχήματα των γραμμών λεωφορείων Express Αεροδρομίου έως το τέλος Μαρτίου 2024, ενώ το σύνολο των εφαρμογών θα είναι διαθέσιμο στους επιβάτες έως το τέλος του έτους 2024.

Αβεβαιότητα και πρόστιμο από την ΑΠΔΠΧ

Ωστόσο, παρά τη χρηστικότητα των ανέπαφων συναλλαγών, δύο μείζονα ζητήματα ανακύπτουν, τα οποία δεν διευκρινίζει ο ΟΑΣΑ:

1) Ποιο θα είναι το μέλλον του χάρτινου εισιτήριου, δεδομένου ότι πηγές του υπ. Μεταφορών από την πρώτη στιγμή ανάληψης της ηγεσίας από τον Χρ. Σταϊκούρα έχουν διαμηνύσει ότι στόχος είναι η σταδιακή κατάργηση του παραδοσιακού χάρτινου εισιτηρίου.

2) Ποια είναι τα εχέγγυα προστασίας που προσφέρει ο Οργανισμός για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων των επιβατών.

Με δεδομένο μάλιστα ότι με απόφασή της στις 23/9/2023 η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων επέβαλε πρόστιμο έπειτα από έκτακτο επιτόπιο έλεγχο στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών (ΟΑΣΑ) αναφορικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων που υφίστανται επεξεργασία στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εισιτηρίου.

Βάσει των ευρημάτων, η Αρχή:

α) Επέβαλε στον ΟΑΣΑ πρόστιμο συνολικού ύψους 50.000 ευρώ για την παραβίαση του άρθρου 5 παρ. 1 στοιχ. ε’ του ΓΚΠΔ, β) απηύθυνε επίπληξη στον ΟΑΣΑ για τις παραβιάσεις της διατάξεων του άρθρου 25 παρ. 1 και του άρθρου 35 παρ. 1 του ΓΚΠΔ, γ) έδωσε εντολή συμμόρφωσης στον ΟΑΣΑ αναφορικά με τον προσδιορισμό των χρόνων τήρησης των δεδομένων για τους διάφορους σκοπούς επεξεργασίας, αλλά και για αναθεώρηση της εκτίμησης αντικτύπου ως προς τα προσωπικά δεδομένα.