Όσον αφορά τη θερμότητα, το ανθρώπινο σώμα είναι εξαιρετικά ανθεκτικό – είναι η υγρασία αυτό που ουσιαστικά το δυσκολεύει, και η υγρασία, που οφείλεται εν μέρει στην κλιματική αλλαγή, αυξάνεται. Σε ακραία φαινόμενα ζέστης, όπως ο καύσωνας των τελευταίων ημερών, υπάρχει περίπτωση να βλάψει σημαντικά τον οργανισμό μας.
Ένα παράδειγμα μέτρησης του συνδυασμού ζέστης και υγρασίας ονομάζεται «θερμοκρασία υγρού βολβού» και οι επιστήμονες τη χρησιμοποιούν για να εντοπίσουν ποιες περιοχές του κόσμου είναι πιθανό να γίνουν στο μέλλον πολύ επικίνδυνες για τους ανθρώπους.
Η «θερμοκρασία υγρού βολβού» είναι ένας όρος που σπάνια συναντούμε και αντανακλά όχι μόνο τη ζέστη αλλά και τα επίπεδα νερού στον αέρα. Όσο υψηλότερος είναι αυτός ο αριθμός, τόσο πιο δύσκολο είναι να εξατμιστεί ο ιδρώτας και να πέσει η θερμοκρασία του σώματος, όπως μεταδίδει η «Καθημερινή» από την Washington Post.
Πώς αντιδρά ο οργανισμός στην ακραία ζέστη
Μετά από ένα όριο ζέστης και υγρασίας, «δεν είναι πια δυνατό να ιδρώσουμε αρκετά γρήγορα ώστε να αποφύγουμε την υπερθερμία», αναφέρει ο Ράντλεϊ Χόρτον, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια.
Στις παρακάτω φωτογραφίες, παρουσιάζεται αναλυτικά η αντίδραση του οργανισμού σε συνθήκες ζέστης καθώς και ο τρόπος που τον επηρεάζουν τα υψηλά επίπεδα υγρασίας.
1. Καθώς ο ήλιος αυξάνει τη θερμοκρασία του αέρα, του εδάφους, των αντικειμένων και των ανθρώπων, ο οργανισμός αντιδρά σε μια προσπάθεια να μειώσει τη θερμοκρασία του.
2. Το δέρμα ιδρώνει. Η εξάτμιση αυτού του νερού, χαμηλώνει τη θερμοκρασία του σώματος – υπό την προϋπόθεση ότι τα επίπεδα υγρασίας επιτρέπουν να γίνει αυτή η εξάτμιση.
3. Αν ο ζεστός αέρας περιέχει υψηλά επίπεδα υγρασίας, η ανταλλαγή θερμότητας εμποδίζεται και ο οργανισμός χάνει το βασικότερο μέσο του για να επιτύχει την απαιτούμενη μείωση της θερμοκρασίας του.
Πώς μπορεί η ζέστη να βλάψει τα όργανα
Ακόμη και σε επίπεδα χαμηλότερα από τα προαναφερθέντα όρια, είναι δύσκολη δουλειά για τον οργανισμό η μείωση της θερμοκρασίας του σε συνθήκες ζέστης.
Η προσπάθεια του οργανισμού να αντιμετωπίσει τη ζέστη θέτει υπό πίεση την καρδιά και τα νεφρά. Σε συνθήκες ακραίας ζέστης, είναι πιθανό τα όργανα να αρχίσουν να μην λειτουργούν σωστά. Αυτό είναι ακόμη πιο πιθανό, στην περίπτωση ανθρώπων με υποκείμενα νοσήματα.
Στους καύσωνες, πολλοί θάνατοι οφείλονται σε προβλήματα υγείας τα οποία επιδεινώνονται περαιτέρω εξαιτίας των ακραίων συνθηκών.
«Είναι σαφές ότι κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από θερμοπληξία», αναφέρει ο Ζάκαρι Σλάντερ από το Πανεπιστήμιο Μπλούμιγκτον στην Ιντιάνα που μελετά το θερμικό στρες και τον ανθρώπινο οργανισμό. Αλά ακόμη περισσότεροι πεθαίνουν από διαταραχές που σχετίζονται με την καρδιά. «Ο οργανισμός αντιδρά [στη ζέστη] με τέτοιο τρόπο, που μπορεί να την καταστήσει ευάλωτη».
Πώς μπορούμε να προστατευθούμε
Κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα, υπάρχουν μερικοί απλοί τρόποι να φροντίσουμε τους εαυτούς μας. Οι τρόποι αυτοί είναι οι ακόλουθοι:
1. Εάν έχετε κλιματισμό, τότε η λύση είναι απλή: Μπείτε μέσα.
2. Εάν δεν έχετε κλιματισμό, φροντίστε να ενυδατώνεστε. Το να πίνουμε νερό, μπορεί να ελαφρύνει το βάρος για την καρδιά, τα νεφρά και άλλα όργανα.
3. Κάντε ένα διάλειμμα: Ακόμη και η μέτρια σωματική κόπωση όπως το περπάτημα, αυξάνει σημαντικά τη θερμότητα που παράγουν οι μύες του σώματος.