Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Τα συμπτώματα που χρειάζονται προσοχή

Ως Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο, ορίζουμε τη χρόνια φλεγμονώδη αυτοάνοση πάθηση, η οποία χαρακτηρίζεται από ένα ευρύτατο φάσμα κλινικών εκδηλώσεων και από την παρουσία στο αίμα μιας πληθώρας αυτοαντισωμάτων.

Η νόσος προσβάλλει όλες τις ηλικίες, αλλά είναι συχνότερη στις γυναίκες ηλικίας 20-40 ετών.

Η αναλογία γυναικών προς άνδρες είναι περίπου 9:1, ενώ η αναλογία αυτή στα παιδιά και στους ηλικιωμένους είναι 3:1. Στο γενικό πληθυσμό της χώρας μας, η συχνότητά της ανέρχεται στο 0,5‰ των ενηλίκων. Σημειώνεται ότι στην Ευρώπη πάσχουν περίπου 500.000 άνθρωποι.

H αιτιολογία της νόσου είναι πολυπαραγοντική (ορμονικοί, ψυχονευροενδοκρινικοί, ιογενείς, υπεριώδης ακτινοβολία, φάρμακα).

Η νόσος μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε όργανο ή σύστημα του ανθρώπου και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται από ένα ευρύτατο φάσμα συμπτωμάτων και κλινικών σημείων.

Στα κυριότερα συμπτώματα και κλινικά σημεία της νόσου περιλαμβάνονται:

• Εύκολη κόπωση
• Πυρετός
• Επώδυνες ή διογκωμένες αρθρώσεις / μυϊκός πόνος
• Εξανθήματα (πρόσωπο, κορμός)
• Τριχόπτωση
• Θωρακικός πόνος (βαθιά εισπνοή)
• Σύνδρομο Raynaud
• Οιδήματα κάτω άκρων ή ματιών

Πώς γίνεται η διάγνωση του λύκου;

Ο λύκος μοιάζει πολύ με άλλες πιο συνηθισμένες παθήσεις, γι’ αυτό απαιτούνται αρκετές ιατρικές εξετάσεις πριν γίνει διάγνωση.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη εξέταση για τη διάγνωση του λύκου. Ο γιατρός κάνει διάγνωση βάσει του ιστορικού της ασθένειας, της κλινικής εξέτασης και των αιματολογικών εξετάσεων. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων βοηθούν ώστε να βεβαιωθεί ο γιατρός ότι πρόκειται για λύκο και όχι για άλλες παθήσεις με παρόμοια συμπτώματα.

Πραγματοποιούνται διάφορες αιματολογικές εξετάσεις:

• Εξέταση ανίχνευσης αντιπυρηνικών αντισωμάτων (ANA)

Περίπου το 95% των ατόμων που πάσχουν από λύκο έχουν θετικά ΑΝΑ. Ωστόσο, η εξέταση μπορεί να είναι θετική και για άτομα που δεν πάσχουν από λύκο, οπότε δεν επιβεβαιώνεται η διάγνωση.

• Εξέταση ανίχνευσης αντισωμάτων αντι-DNA διπλής έλικας (anti-dsDNA)

Περίπου το 75% των ατόμων που πάσχουν από λύκο έχουν αυτά τα αντισώματα. Εάν η εξέταση είναι θετική, σημαίνει ότι το άτομο πιθανόν να έχει προσβληθεί από λύκο. Τα επίπεδα συνήθως αυξάνονται όταν ο λύκος παρουσιάζει έξαρση, γι’ αυτό πρέπει να επαναλαμβάνεται η εξέταση ώστε να παρακολουθείται η ασθένεια και να προσαρμόζεται η θεραπεία.

• Εξέταση ανίχνευσης αντισωμάτων αντι-Ro

Εάν οι εξέταση είναι θετική, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα οι ασθενείς να εμφανίσουν δερματικά εξανθήματα ή να έχουν προσβληθεί από το σύνδρομο Sjögren. Μπορεί να περάσουν από τον πλακούντα κατά την εγκυμοσύνη. Στις γυναίκες που είναι φορείς και αποφασίζουν να τεκνοποιήσουν, η εγκυμοσύνη πρέπει να παρακολουθείται πολύ πιο στενά.

• Εξέταση ανίχνευσης αντιφωσφολιπιδικών αντισωμάτων

Εάν η εξέταση είναι θετική, αυξάνεται ο κίνδυνος αποβολής ή εμφάνισης θρομβώσεων.

• Εξέταση μέτρησης επιπέδων συμπληρώματος

Το συμπλήρωμα αναφέρεται σε μια ομάδα πρωτεϊνών στο αίμα που προστατεύουν από λοιμώξεις. Συνήθως τα επίπεδα είναι ιδιαίτερα χαμηλά όταν ο λύκος είναι σε έξαρση.

• Εξέταση ταχύτητας καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ)

Η εξέταση αυτή μετρά τη φλεγμονή. Η ΤΚΕ είναι συνήθως υψηλή σε άτομα που πάσχουν από λύκο.

• Εξετάσεις λειτουργικότητας νεφρών και ήπατος

Περιλαμβάνουν αιματολογικές εξετάσεις και ούρων. Πραγματοποιούνται συχνά, έτσι ώστε να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται έγκαιρα όσα προβλήματα προκαλούνται από την ασθένεια ή τα φάρμακα.

• Γενική Αίματος

Η αιμοσφαιρίνη, τα λευκά, τα ερυθρά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια δημιουργούνται στο μυελό των οστών. Οι μετρήσεις δείχνουν εάν έχει προσβληθεί ο μυελός των οστών από την ασθένεια ή από τα φάρμακα που χορηγούνται.

Επίσης, οι εξετάσεις βοηθούν στην παρακολούθηση της ασθένειας μετά τη διάγνωση.

Υπάρχουν αρκετές εξετάσεις για τον έλεγχο της λειτουργικότητας της καρδιάς, των πνευμόνων, του ήπατος και του σπλήνα. Ανάλογα με τα όργανα που πιστεύει ο γιατρός ότι έχουν προβληθεί, ο ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε ακτινογραφία, υπέρηχους, αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Επίσης, η εξέταση ούρων μπορεί να δείξει αν υπάρχουν πρωτεΐνες ή αίμα στα ούρα. Έτσι, ο γιατρός μπορεί να εντοπίσει έγκαιρα αν υπάρχει πρόβλημα στους νεφρούς. Ενδέχεται να χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις, όπως εξετάσεις σπειραματικής διήθησης κ.ά.