Πρόσθετα τροφίμων: Πιθανώς καρκινογόνοι κωδικοί «Ε» σε οδοντόκρεμες και τρόφιμα

Μια πρόσθετη ουσία, το διοξείδιο του τιτανίου, γνωστό και ως Ε171, που χρησιμοποιείται ευρέως σε οδοντόπαστες, τρόφιμα και άλλα προϊόντα, μπορεί να είναι καρκινογόνο, σύμφωνα με μια νέα γαλλική επιστημονική έρευνα.

Πειράματα σε ζώα (αρουραίους) έδειξαν ότι η ουσία Ε171 προκάλεσε προκαρκινικές αλλοιώσεις του παχέος εντέρου σε 40% των πειραματόζωων που την ήπιαν μαζί με το νερό τους. Οι αλλοιώσεις αυτές δεν είναι κακοήθεις, αλλά μπορούν να γίνουν σταδιακά.

Το Ε171 χρησιμοποιείται σε γλυκά, σοκολάτες, μπισκότα, τσίχλες, αντηλιακά, οδοντόπαστες, χρώματα και άλλα καταναλωτικά προϊόντα.

Προηγούμενες έρευνες της Διεθνούς Υπηρεσίας Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC) είχαν δείξει ότι η εισπνοή του Ε171 μπορεί να είναι καρκινογόνα. Όμως η νέα μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει ότι κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβαίνει και όταν η ουσία εισέσχεται στον οργανισμό από το στόμα και το στομάχι.

Οι ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Γεωπονικών Ερευνών της Γαλλίας, με επικεφαλής τον δρα Ερίκ Ουντό του Πανεπιστημίου της Τουλούζης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Scientific Reports”, σύμφωνα με τη βρετανική «Τέλεγκραφ», έδωσαν σε αρουραίους να πιουν νερό με Ε171 επί 100 μέρες, σε ποσότητα ανάλογη με αυτή που καταναλώνουν οι άνθρωποι μέσω των τροφών, καλλυντικών κ.α.

Το Ε171 απορροφήθηκε από το έντερο και πέρασε στο αίμα, μέσω του οποίου εξαπλώθηκε σε άλλα σημεία του σώματος. Οι προκαρκινικές αλλοιώσεις (σαν πολύποδες) εμφανίσθηκαν σε τέσσερα ζώα στα δέκα που είχαν πιει νερό με την εν λόγω ουσία, αλλά σε κανένα πειραματόζωο που δεν είχε πιει νερό με Ε171. Επίσης, το Ε171 βρέθηκε να εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα των ζώων.

Προς το παρόν, είναι ασαφές κατά πόσον αυτά τα ευρήματα έχουν ισχύ και στους ανθρώπους. Οι ερευνητές, πάντως, προειδοποίησαν ότι το Ε171 πιθανώς αποτελεί πηγή μεγαλύτερης ανησυχίας για τα παιδιά που καταναλώνουν πολλά γλυκά.

Ήδη, η γαλλική κυβέρνηση διέταξε άμεση έρευνα για την ασφάλεια του Ε171, στο πλαίσιο ευρύτερης μελέτης για την ασφάλεια των διαφόρων νανοϋλικών στη δημόσια υγεία. Τα αποτελέσματα του πορίσματος αναμένονται έως το τέλος Μαρτίου.

Πρόσθετα τροφίμων: Τι είναι οι κωδικοί “Ε” στις ετικέτες

Τα πρόσθετα τροφίμων είναι ουσίες που προστίθενται σκόπιμα στις τροφές, για να εκτελέσουν ορισμένες τεχνολογικές λειτουργίες, όπως για παράδειγμα να ενισχύσουν το χρώμα, τη γεύση και τη διάρκεια ζωής των τροφίμων.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση όλα τα πρόσθετα τροφίμων προσδιορίζονται από έναν κωδικό αριθμό με την ένδειξη “E”. Είναι υποχρέωση κάθε παραγωγού και πωλητή να αναγράφονται όλοι αυτοί οι κωδικοί στην ετικέτα του προϊόντος που φτάνει στα χέρια του καταναλωτή.

Οι ετικέτες των προϊόντων πρέπει να προσδιορίζουν τόσο την λειτουργία της πρόσθετης ουσίας στο τελικό προϊόν (π.χ. χρώμα, συντηρητικό) και την συγκεκριμένη ουσία που χρησιμοποιείται, είτε με άμεση αναφορά στον κατάλληλο κωδικό “Ε” ή στο όνομα του (π.χ. Ε 415)

Τα πιο κοινά πρόσθετα να εμφανίζονται στις ετικέτες των τροφίμων είναι τα αντιοξειδωτικά (για να μην χαλάνε τα προϊόντα εξαιτίας της φυσικής οξείδωσης από την επαφή με την ατμόσφαιρα), τα χρώματα, οι γαλακτωματοποιητές, οι σταθεροποιητές, οι πυκνωτικές και πηκτικές ουσίες, τα συντηρητικά και οι γλυκαντικές ουσίες.

Τι ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τα πρόσθετα στις τροφές

Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, όλα τα πρόσθετα τροφίμων πρέπει να παίρνουν έγκριση από ειδική επιτροπή, για να μπορούν να χρησιμοποιούνται σε τρόφιμα που διατίθενται εντός των χωρών-μελών της Ένωσης.

Μόλις εγκριθεί, η πρόσθετη ουσία συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των επιτρεπόμενων προσθέτων τροφίμων της ΕΕ, όπως αυτά ορίζονται στον κανονισμό ΕC 1333/2008, ο οποίος καθορίζει επίσης τους όρους χρήσης. Τα επιτρεπόμενα πρόσθετα τροφίμων πρέπει να ακολουθούν τα εγκεκριμένα κριτήρια καθαρότητας, όπως αυτά καθορίζονται στον κανονισμό της 231/2012 της ΕΕ.