Παυσίπονα: Παρενέργειες, δοσολογία και κίνδυνοι

Τις περισσότερες φορές που έχετε πονοκέφαλο, ή στομαχόπονο, ή οποιουδήποτε άλλο πόνο στο σώμα, ο γιατρός θα σας συστήσει εκτός των άλλων να πάρετε κάποιο αναλγητικό για να σας ανακουφίσει από τον πόνο.

Όμως τα παυσίπονα δεν είναι “πανάκεια”. Πρέπει να γνωρίζετε πότε πρέπει να παίρνετε το καθένα και τι ακριβώς κάνει αυτό που παίρνετε.

Για πόνο που σχετίζεται με φλεγμονή, όπως πόνος στην πλάτη ή ο πονοκέφαλος, η παρακεταμόλη και τα αντιφλεγμονώδη παυσίπονα λειτουργούν καλύτερα. Εάν ο πόνος προκαλείται από ευαίσθητα ή κατεστραμμένα νεύρα, όπως στην περίπτωση του έρπητα ζωστήρα ή της ισχιαλγίας, τότε χρειάζεστε φάρμακα που χρησιμοποιούνται επίσης για την επιληψία και την κατάθλιψη. Αυτά τα χάπια αλλάζουν τον τρόπο που λειτουργεί το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Ο στόχος της λήψης οποιουδήποτε φαρμάκου είναι να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής σας. Όλα τα παυσίπονα έχουν πιθανές παρενέργειες, γι’ αυτό και πρέπει να σταθμίζετε κάθε φορά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της λήψη τους.

Δείτε μια λίστα με τα πιο βασικά αναλγητικά που κυκλοφορούν και μάθετε τι ακριβώς είναι και κάνει το κάθε ένα από αυτά:

Παρακεταμόλη
Η παρακεταμόλη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των πονοκεφάλων και των περισσοτέρων μη-νευρικών πόνων. Δύο ταμπλέτες παρακεταμόλης έως και τέσσερις φορές την ημέρα είναι μια ασφαλής δοσολογία για τους ενήλικες. Ανεπιθύμητες παρενέργειες δεν είναι συχνές και αυτή η δοσολογία μπορεί να λαμβάνεται τακτικά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η υπερβολική δόση παρακεταμόλης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, όμως, γι’ αυτό μην μπείτε στον πειρασμό να αυξήσετε τη δόση, απλά και μόνο επειδή ο πόνος σας είναι έντονος. Αν ο πόνος διαρκεί για περισσότερες από τρεις ημέρες, δείτε τον γιατρό σας.

Ιβουπροφαίνη

Τα λεγόμενα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως η ιβουπροφαίνη, η δικλοφενάκη και η ναπροξένη, λειτουργούν καλύτερα όταν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις μιας φλεγμονώδους αιτίας του πόνου, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με την αρθρίτιδα ή με έναν τραυματισμό. Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα, εκτός εάν έχετε φλεγμονή. Αν τα πάρετε για μεγάλα χρονικά διαστήματα, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος στομαχικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της αιμορραγίας και των προβλημάτων στα νεφρά και την καρδιά. Μην παίρνετε περισσότερο από τη συνιστώμενη δόση, καθώς αυτό θα αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών παρενεργειών.

Ασπιρίνη
Η ασπιρίνη παράγει τον ίδιο τύπο παρενέργειες όπως τα άλλα ΜΣΑΦ, αλλά δεν είναι τόσο αποτελεσματική ως παυσίπονο, το οποίο σημαίνει ότι συνήθως δεν συνταγογραφείται για τον πόνο. Είναι επικίνδυνη για τα παιδιά κάτω των 16 ετών και η δοσολογία της για τα παιδιά θέλει μεγάλη προσοχή και πάντα την συμβουλή ενός γιατρού.

Κωδεΐνη
Η κωδεΐνη δεν λειτουργεί πολύ καλά από μόνη της. Λειτουργεί καλύτερα όταν συνδυάζεται με την παρακεταμόλη σε ένα χάπι. Μπορείτε να αγοράσετε τέτοια χάπια (με παρακεταμόλη και χαμηλή δόση κωδεΐνης) άνω από το φαρμακείο. Μια υψηλότερη δόση κωδεΐνης πρέπει πάντα να συνταγογραφηθεί. Άλλα μέσης ισχύος συνταγογραφούμενα παυσίπονα περιλαμβάνουν την τραμαδόλη και την διυδροκωδεΐνη. ΠΡΟΣΟΧΗ: Όλα αυτά τα παυσίπονα μπορεί να προκαλέσουν εξάρτηση, πράγμα που σημαίνει ότι όταν σταματήσετε τη λήψη τους μπορεί να αισθανθείτε αδιαθεσία για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Εάν νιώθετε ότι χρειάζεστε όλο και περισσότερα από αυτά τα φάρμακα, επικοινωνήστε άμεσα με τον γιατρό σας για συμβουλές.

Διαλυτά παυσίπονα
Τα αναβράζοντα παυσίπονα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και μπορεί να περιέχει έως 1g αλάτι ανά δισκίο. Το υπερβολικό αλάτι μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή σας πίεση, η οποία με τη σειρά της μπορεί να σας θέσει σε αυξημένο κίνδυνο άλλων προβλημάτων υγείας, όπως οι καρδιακές παθήσεις και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Αν έχετε λάβει οδηγίες από τον γιατρό σας να προσέχετε γενικώς την λήψη αλατιού, ίσως θα πρέπει να μην παίρνετε αναβράζοντα παυσίπονα. Προτού, ωστόσο, πάρετε οποιαδήποτε πρωτοβουλία, συμβουλευτείτε πάντα τον γιατρό σας.

Μορφίνη
Η μορφίνη και τα παρεμφερή φάρμακα (για παράδειγμα, η οξυκωδόνη, η φαιντανύλη και η βουπρενορφίνη) είναι τα ισχυρότερα παυσίπονα που υπάρχουν. Μερικά διατίθενται ως επιθέματα, αλλά όλα λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις πολύ έντονου πόνου.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Αυτά είναι φάρμακα που θα πρέπει ΠΑΝΤΑ να τα παίρνετε με συνταγή γιατρού και μόνο! Η δόση και η απόκριση του οργανισμού σας σε αυτά θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά από τον γιατρό σας. Αυτά τα φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο ως μέρος μιας μακροπρόθεσμης θεραπείας για τη διαχείριση του πόνου σας.