Μήπως έχεις σύνδρομο SAD; – Η διαταραχή που κορυφώνεται τη χειμερινή περίοδο

Αν δεν έχετε διάθεση και ενέργεια, αν τα νεύρα σας είναι τεντωμένα χωρίς λόγο, δυσκολεύεστε να ξυπνήσετε το πρωί και έχετε μια τεράστια λαχτάρα για υδατάνθρακες (που οδηγεί και σε επιπλέον βάρος), ίσως να σας έχει «πιάσει» η εποχική διαταραχή που οι πάντοτε ευρηματικοί Αγγλοσάξονες ονομάζουν «SAD”.

«SAD» δηλαδή, λυπημένος, από τις λέξεις Seasonal Affective Disorder. Καθώς όσο πλησιάζουμε προς το χειμερινό ηλιοστάσιο οι ημέρες μικραίνουν ακόμη περισσότερο αυτή η αίσθηση λύπης μπορεί να γίνεται πιο έντονοι. Αν τη νιώθετε, δεν είστε οι μόνοι.

Πρώτα πρώτα, δεν πρόκειται για κάποια περίπτωση φανταστικής ασθένειας – το SAD περιλαμβάνεται στον κατάλογο των διαταραχών του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Βρετανίας, άρα είναι μια αναγνωρισμένη διαταραχή που βεβαίως επηρεάζει περισσότερο τους κατοίκους του Βορρά αλλά δεν αφήνει ανεπηρέαστους και εμάς εδώ στον Νότο.

Όμως η εναλλαγή των εποχών φαίνεται να επιδρά, εκτός από την καθημερινότητα, και στις επενδυτικές αποφάσεις και όπως αναφέρουν ερευνητές του Εθνικού Γραφείου Οικονομικής Έρευνας των ΗΠΑ, η συγκεκριμένη εποχική αναστάτωση επηρεάζει το 6% του πληθυσμού.

Υποστηρίζουν, επίσης, πως -τουλάχιστον στις ΗΠΑ- η διαταραχή είναι πιο έντονη τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, ενώ αντίθετα ο Ιανουάριος και ο Μάρτιος θεωρούνται οι περίοδοι που όλοι (επενδυτές και μη) έχουν μια καλύτερη διάθεση. Ίσως, λοιπόν, ένα μέρος των ρευστοποιήσεων που σημειώθηκαν στις παγκόσμιες χρηματαγορές τον Οκτώβριο να συσχετίζονται με τη μείωση της ηλιοφάνειας και τον ερχομό του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο.

Από την άλλη πλευρά, ο Ιανουάριος και ο Μάρτιο έχουν κάθε καλό λόγο να προκαλούν αισιοδοξία, αφού ο πρώτος (που είναι και πιο κοντά μας ημερολογιακά) φέρνει μαζί του την ελπίδα πως η νέα χρονιά θα είναι καλύτερη από την προηγούμενη και ο δεύτερος είναι ο προπομπός της άνοιξης.

Καθώς ζούμε σε μια χώρα με αυξημένη ηλιοφάνεια, το SAD ίσως να μην είναι τόσο έντονο στις αρχές του φθινοπώρου, αλλά κάτι που έχουν μικρύνει οι μέρες, κάτι που κρυώνει ο καιρός και όλοι λίγο πολύ σκεφτόμαστε τα έξοδα θέρμανσης, δεν είναι και δύσκολο να πέσει κανείς στην παγίδα της εποχικής διαταραχής (και με τα μούτρα στην κατσαρόλα με τα μακαρόνια).

Φυσικά εκεί που άλλοι λυπούνται άλλοι βρίσκουν ευκαιρίες. Στη Βρετανία, για παράδειγμα, μια εταιρεία που ακούει στο όνομα Sad Lightbox Company παράγει συσκευές που (κατά την ίδια) αντιμετωπίζουν το SAD εκπέμποντας τεχνητό φως και κοστίζουν από 130 λίρες. Κρίνοντας από ένα σχετικό ρεπορτάζ του Independent οι συσκευές… φωτοθεραπείας δεν αποτελούν κάποια εκκεντρική επιλογή, καθώς στη Βρετανία υπάρχουν διαθέσιμες διάφορες λύσεις και μοντέλα για διαφορετικά βαλάντια.

Στην Ελλάδα δεν έχουν φανεί, έως σήμερα, παρόμοιες συσκευές αλλά ένας ενδεχόμενος βαρύς χειμώνας μπορεί να αλλάξει κάποιες συνήθειες. Εκτός από τις συσκευές, όμως, και την ενδεχόμενη προσφυγή σε φαρμακευτικά προϊόντα οι ειδικοί προτείνουν επίσης την ενασχόληση με δραστηριότητες που βελτιώνουν τη διάθεση και δεν δίνουν συγκεκριμένες οδηγίες, ό,τι του αρέσει του καθενός, από ανάγνωση βιβλίων και χάζεμα στο παράθυρο μέχρι αθλήματα και εξορμήσεις στη φύση.

Κουράγιο, χειμώνας είναι, θα περάσει…