Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας (Multiple Sclerosis – MS, ή ΣκΠ, ή Πολλαπλή Σκλήρυνση) είναι μια νόσος με απρόβλεπτα συμπτώματα που μπορεί να ποικίλλουν σε ένταση.
Ενώ μερικοί άνθρωποι βιώνουν κόπωση και μούδιασμα, σε σοβαρές περιπτώσεις η σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να προκαλέσει παράλυση, απώλεια της όρασης και μειωμένη λειτουργία του εγκεφάλου.
Τι είναι η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣκΠ)
Η ΣκΠ είναι μια προοδευτική αυτοάνοση διαταραχή. Αυτό σημαίνει ότι το σύστημα που έχει σχεδιαστεί για να κρατήσει το σώμα σας υγιές λανθασμένα επιτίθεται σε μέρη του σώματός σας που είναι ζωτικής σημασίας για την καθημερινή λειτουργία. Το προστατευτικό κάλυμμα των νευρικών κυττάρων καταστρέφεται, κάτι που οδηγεί σε μειωμένη λειτουργία του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης.
Ποια είναι τα πρώιμα συμπτώματα της ΣκΠ
Προβλήματα Όρασης
Τα πιο κοινά πρώιμα συμπτώματα της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας είναι ένα πρόβλημα όρασης, που κλινικά αποκαλείται “οπτική νευρίτιδα”. Η φλεγμονή επηρεάζει το οπτικό νεύρο και διαταράσσει την κεντρική όραση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε θολή όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια, διπλή όραση ή απώλεια της αντίθεσης και των “ζωντανών” χρωμάτων. Είναι πιθανό να μην παρατηρήσετε τα προβλήματα όρασης αμέσως, καθώς η εκφύλιση της όρασης μπορεί να είναι αργή. Ο πόνος όταν κοιτάζετε προς τα πάνω ή προς τη μία πλευρά μπορεί, επίσης, να συνοδεύει την απώλεια της όρασης.
Μούδιασμα & Μυρμήγκιασμα/Γαργάλισμα
Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας επηρεάζει τα νεύρα στον εγκέφαλο και την σπονδυλική στήλη (κέντρο μηνυμάτων του σώματος). Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να στείλει αντιφατικά μηνύματα σε όλο το σώμα. Μερικές φορές, δεν υπάρχει καν αποστολή σημάτων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα: το μούδιασμα. Το μυρμήγκιασμα και το μούδιασμα είναι τα πιο κοινά προειδοποιητικά σημάδια της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Τα πιo συνήθη σημεία που εμφανίζονται αυτά είναι το πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια και τα δάχτυλα.
Πόνος & Σπασμοί
Ο χρόνιος πόνος και οι ακούσιοι μυϊκοί σπασμοί είναι επίσης συνήθη συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Έρευνα από την National MS Society των ΗΠΑ, έδειξε ότι τα μισά από τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας είχαν, είτε “κλινικά σημαντικό πόνο”, είτε χρόνιο πόνο. Η μυϊκή δυσκαμψία ή οι σπασμοί είναι, επίσης, κοινά προβλήματα. Περιλαμβάνουν την δυσκαμψία των μυών ή των αρθρώσεων, καθώς και τις ανεξέλεγκτες, επώδυνες σπασμωδικές κινήσεις των άκρων. Πιο συχνά επηρεάζονται τα πόδια, αλλά ο πόνος στην πλάτη εμφανίζεται πολλές φορές και στην πλάτη.
Κόπωση και αδυναμία
Η “ανεξήγητη” κόπωση και αδυναμία επηρεάζει περίπου το 80% των ανθρώπων που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Η χρόνια κόπωση συμβαίνει όταν τα νεύρα στη σπονδυλική στήλη αρχίζουν να καταστρέφονται. Συνήθως, η κόπωση εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί για εβδομάδες πριν υπάρξει βελτίωση. Η αδυναμία είναι πιο εμφανής αρχικά στα πόδια.
Προβλήματα ισορροπίας & Ζάλη
Η ζάλη και τα προβλήματα με το συντονισμό και την ισορροπία μπορεί να μειώσουν την κινητικότητα κάποιων ατόμων με σκλήρυνση κατά πλάκας. Οι άνθρωποι με σκλήρυνση κατά πλάκας συχνά αισθάνονται λιποθυμία, ζάλη, ή σαν να “γυρίζει” ο κόσμος γύρω τους (ίλιγγος). Αυτό το σύμπτωμα παρουσιάζεται συχνά όταν ένας ασθενής στέκεται όρθιος.
Δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης, του εντέρου και σεξουαλική δυσλειτουργία
Μια δυσλειτουργική κύστη είναι ένα άλλο σύμπτωμα που εμφανίζεται σε έως και το 80% των ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την συχνοουρία, την ισχυρή επιτακτική ανάγκη για ούρηση, ή την αδυναμία να συγκρατήσει ο ασθενής τα ούρα του. Λιγότερο συχνά, τα άτομα με Σκλήρυνση κατά Πλάκας παρουσιάζουν δυσκοιλιότητα, διάρροια, ή απώλεια του ελέγχου του εντέρου. Η σεξουαλική διέγερση μπορεί επίσης να είναι ένα πρόβλημα για τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας, επειδή ξεκινάει από το κεντρικό νευρικό σύστημα, το οποίο και προσβάλλεται άμεσα από την ασθένεια.
Γνωστικά προβλήματα
Περίπου τα μισά από τα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας θα αναπτύξουν κάποιου είδους προβλήματα με τη γνωστική τους λειτουργία. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Προβλήματα μνήμης
- Μικρότερη διάρκεια προσοχής/εστίασης
- Γλωσσικά προβλήματα
- Δυσκολία να παραμείνει οργανωμένος
Η κατάθλιψη και άλλα προβλήματα συναισθηματικής υγείας είναι επίσης πολύ συνήθη.
Συναισθηματική υγεία
Η μείζονα κατάθλιψη είναι συχνή μεταξύ των ανθρώπων με σκλήρυνση κατά πλάκας. Οι τάσεις της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας μπορεί επίσης να προκαλέσουν ευερεθιστότητα, εναλλαγές της διάθεσης, καθώς και μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο έχει εξάρσεις με ανεξέλεγκτο κλάμα ή γέλιο.