Επίμονος πονοκέφαλος: Πότε είναι ενδοκρανιακή υπέρταση;

Η πίεση του εγκεφάλου, γνωστή και ως ενδοκρανιακή υπέρταση, μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά, ή να είναι χρόνιο πρόβλημα, αλλά λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν τα σημάδια και τα συμπτώματα της πάθησης.

Η ενδοκρανιακή υπέρταση (intracranial hypertension – IH) μπορεί να οδηγήσει σε θρόμβο αίματος στον εγκέφαλο, όγκο στον εγκέφαλο, ή και εγκεφαλική λοίμωξη. Μπορεί να είναι απειλητική κατάσταση για τη ζωή, αν δεν γίνει εγκαίρως διάγνωση, ή θεραπεία.

Η ιδιοπαθής ενδοκρανιακή υπέρταση (Idiopathic Intracranial Hypertension – ΙΙΗ), επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες ηλικίας 20-39 ετών και έχει συνδεθεί με το υπερβολικό βάρος, τυχόν ορμονικά προβλήματα (όπως το σύνδρομο Cushing), με την λήψη αντισυλληπτικών χαπιών, με την έλλειψη ερυθρών αιμοσφαιρίων, με τον λύκο (αυτοάνοσο νόσημα) και τη νεφροπάθεια.

Ενδοκρανιακή υπέρταση: Αίτια
Η ακριβής αιτία για την ενδοκρανιακή υπέρταση είναι ασαφής. Τα πιο πιθανά αίτια είναι:

• Θρόμβος αίματος στην επιφάνεια του εγκεφάλου (χρόνιος υποδόριο αιμάτωμα)
• Όγκος στον εγκέφαλο
• Εγκεφαλική λοίμωξη (π.χ. μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα)
• Υδροκεφαλία (συσσώρευση υγρού γύρω και μέσα στον εγκέφαλο)
• Ανωμαλίες αιμοφόρων αγγείων (π.χ. αρτηριοφλεβικό συρίγγιο ή αρτηριοφλεβική δυσπλασία)
• Θρόμβος αίματος σε μία από τις φλέβες του εγκεφάλου (θρόμβωση φλεβικού κόλπου)

Σπάνιες αιτίες περιλαμβάνουν την παρεμπόδιση της κυκλοφορίας του υγρού στο κάτω μέρος του κρανίου (δυσμορφία Chiari), την φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων στον εγκέφαλο (αγγειίτιδα) και την μη φυσιολογική ανάπτυξη του κρανίου στα παιδιά (κρανιοσινωστίωση).

Ενδοκρανιακή υπέρταση: Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της χρόνιας ενδοκρανιακής υπέρτασης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Διαρκή πονοκέφαλο, ο οποίος μπορεί να είναι χειρότερος όταν ξυπνάτε το πρωί, όταν βήχετε και όταν πιέζεστε (πχ σηκώνετε βάρος, σκύβετε κλπ)
• Αν η IH έρθει ξαφνικά, θα μπορούσε να οφείλεται σε εγκεφαλικό επεισόδιο, σοβαρό τραυματισμό στο κεφάλι ή σε απόστημα του εγκεφάλου
• Θολή όραση ή διπλωπία
• Προσωρινή απώλεια της όρασης (η όρασή σας μπορεί να γίνει σκοτεινή ή να “γκριζάρει” για μερικά δευτερόλεπτα κάθε φορά. Αυτό μπορεί να προκληθεί από βήχα, φτέρνισμα ή επειδή σκύψατε προς τα κάτω
• Τάση προς εμετό
• Υπνηλία και ευερεθιστότητα

Ενδοκρανιακή υπέρταση: Αντιμετώπιση – Τι έδειξε επιστημονική έρευνα
Έρευνα που διεξήχθη στο πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science Translational Medicine, έδειξε ότι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία ασθενών με παχυσαρκία ή διαβήτη τύπου 2 θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως νέος νέος τρόπος για την μείωση της εγκεφαλικής πίεσης.

Η χρόνια ενδοκρανιακή υπέρταση προκαλεί καθημερινή κεφαλαλγία και έντονες πιέσεις γύρω από τα νεύρα στο μάτι. Επίσης, προκαλεί μόνιμη απώλεια όρασης στο 25% των ατόμων που δεν έχουν υποβληθεί σε θεραπεία.

Στα τρία χρόνια της έρευνας, οι επιστήμονες στο πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ εξέτασαν εάν τα φάρμακα της κατηγορίας GLP-1 (φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του διαβήτη και της παχυσαρκίας) θα μπορούσαν να μειώσουν την ενδοκρανιακή πίεση σε πειραματόζωα.

Τι λένε οι ερευνητές
“Οι θεραπείες για την ελάττωση της εγκεφαλικής πίεσης είναι λίγες και οι νέες θεραπείες απαραίτητες”, δήλωσε η δρ. Alexandra Sinclair, του Ινστιτούτου Μεταβολισμού και Έρευνας Συστημάτων του πανεπιστημίου.

“Η τρέχουσα πρωτογενής θεραπεία για την ενδοκρανιακή υπέρταση είναι η ακεταζολαμίδη και αυτό δεν λειτουργεί καλά για πολλούς ασθενείς, ενώ παράλληλα έχει σοβαρές παρενέργειες και έτσι το 48% των ασθενών σταματούν να το παίρνουν, όπως έδειξαν προηγούμενες μελέτες (…) Έχουμε δείξει ότι το φάρμακο GLP-1 extendin-4 μειώνει σημαντικά την πίεση του εγκεφάλου ραγδαία κατά περίπου 44%, με σημαντικές επιδράσεις μετά από μόλις δέκα λεπτά αφότου χορηγηθεί. Αυτή είναι η μεγαλύτερη μείωση που παρατηρήσαμε σε οτιδήποτε δοκιμάσαμε προηγουμένως (…) Επιπλέον, διαπιστώσαμε ότι οι επιδράσεις διαρκούν τουλάχιστον 24 ώρες”, είπε.

Και πρόσθεσε: “Αυτά τα ευρήματα μεταφράζονται σε μια νέα στρατηγική θεραπείας για την χρόνια ενδοκρανιακή υπέρταση, καθώς το φάρμακο GLP-1 είναι ασφαλές και ευρέως χρησιμοποιούμενο για τη θεραπεία του διαβήτη και της παχυσαρκίας (…) Είναι επίσης πιθανό αυτή η θεραπεία να αλλάξει ριζικά την αντιμετώπιση και άλλων παθήσεων που χαρακτηρίζονται από αυξημένη πίεση του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφαλικού επεισοδίου, του υδροκεφαλισμού και του εγκεφαλικού τραύματος”.

Η έρευνα αναμένεται να παρουσιαστεί επισήμως στις 8 και 9 Σεπτεμβρίου στο Βανκούβερ στο συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Κεφαλαλγίας, καθώς και στο συνέδριο της Βρετανικής Ενδοκρινικής Εταιρείας στην Μ. Βρετανία.