Υγεία
Πόσοι άνθρωποι ταλαιπωρούνται από ακμή ακόμα και στην ενήλικη ζωή τους;
Η ακμή είναι πάθηση της τριχοσμηγματογόνου μονάδας του δέρματος και εμφανίζεται τόσο σε εφήβους όσο και σε ενηλίκους.
H ακμή των ενηλίκων είναι μια μορφή ακμής που κρατάει πολλά χρόνια (με περιόδους έξαρσης και ύφεσης), σε αντίθεση με την εφηβική, η οποία συνήθως κάνει τον κύκλο της και υποχωρεί.
Εμφανίζεται ξαφνικά μετά την ηλικία των 25 ετών σε άτομα που δεν αντιμετώπιζαν στο παρελθόν ανάλογο πρόβλημα ή κάνει εκ νέου την εμφάνισή της μετά την περίοδο της εφηβείας.
Εντοπίζεται κυρίως στην περιοχή κάτω από τη μύτη, στα μάγουλα, το πιγούνι και τον λαιμό και απασχολεί κυρίως γυναίκες.
Αιτίες για την εμφάνισή της είναι κυρίως οι ορμονικές μεταβολές (π.χ. σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών), η λήψη ορμονών και το στρες, ενώ υπάρχει και κληρονομικότητα.
Στην ήπια μορφή της, η ακμή εκδηλώνεται με σπυράκια («μπιμπίκια») ανοιχτά (μαύρα) ή κλειστά (άσπρα), ενώ στη μέτρια μορφή της τα σπυράκια έχουν κόκκινη βάση και άσπρη κεφαλή με πύον (βλατιδοφλυκταινώδης μορφή).
Η κυστική ακμή είναι η πιο βαριά μορφή και περιλαμβάνει κύστεις κάτω από το δέρμα, οι οποίες είναι πιθανό να αφήσουν σημάδια. Ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς, την κλινική του εικόνα και την αιτία της ακμής, επιλέγεται η κατάλληλη αντιμετώπιση.
Άτομα με ήπια ακμή αρκεί να ακολουθήσουν μια τοπική αγωγή με σαπούνι και αντιβίωση (σε μορφή κρέμας ή λοσιόν), ενώ χρήσιμος μπορεί να είναι ένας καθαρισμός ή μια δερματοαπόξεση.
Αν υπάρχουν πολλές κύστεις, χορηγείται ισοτρετινοΐνη, ενώ στην περίπτωση που η αιτία είναι ορμονική και η ασθενής είναι κάτω των 30 ετών και δεν καπνίζει συστήνεται η λήψη αντισυλληπτικών (με αρκετά οιστρογόνα και αντιανδρογόνα).
Η λύση του λέιζερ επιλέγεται για την αντιμετώπιση των ουλών και είναι συνδυαστική με κάποιες από τις υπόλοιπες θεραπείες.
Επίσης, υπάρχει και μια μορφή ακμής που οφείλεται στη χρήση πολύ λιπαρών αντιηλιακών, καλλυντικών ή make-up, συνήθως από γυναίκες μετά τα 50. Τα σπυράκια έχουν χαρακτηριστική κόκκινη βάση και άσπρη κεφαλή.
Σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να σταματήσει η χρήση των συγκεκριμένων καλλυντικών και να γίνει τοπική θεραπεία με σαπούνι και αντιβίωση.
Όσο για τους άνδρες, η ακμή των ενηλίκων παρουσιάζεται κυρίως στη ράχη (κρατάει ακόμα και εφ’ όρου ζωής), στον αυχένα ή και στο πρόσωπο μετά την ηλικία των 19 ετών και πρόκειται γαι κυστική ακμή, οπότε η θεραπεία που συστήνεται είναι η χορήγηση ισοτρετινοΐνης για διάστημα περίπου 6-8 μηνών.
Ο διαιτολόγος
Πέρα από την υπερλειτουργία των σμηγματογόνων αδένων και το στρες, η κακή διατροφή και η παχυσαρκία είναι παράμετροι του σύγχρονου τρόπου ζωής που συνδέονται με την ακμή.
Ο ρόλος της διατροφής στην πρόκληση και την αντιμετώπιση της ακμής είναι αμφιλεγόμενος. Τροφές που κατά καιρούς έχουν συσχετιστεί με αυτό το πρόβλημα, όπως η σοκολάτα, οι ξηροί καρποί, τα αλμυρά σνακ (π.χ. πατατάκια, γαριδάκια), δεν φαίνεται, σύμφωνα τουλάχιστον με τα έως τώρα επιστημονικά δεδομένα, να αποτελούν αιτιολογικούς παράγοντες.
Αντίθετα, τα ω-3 λιπαρά οξέα από τα λιπαρά ψάρια, η βιταμίνη Α (που μειώνει την έκκριση σμήγματος) από τα φρούτα και τα λαχανικά, η βιταμίνη Ε από το ελαιόλαδο και ο ψευδάργυρος από τα άπαχα κρέατα και τους ξηρούς καρπούς είναι συστατικά της διατροφής που μαζί με την ικανοποιητική ενυδάτωση (περίπου 2 λίτρα νερό την ημέρα) μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη και την καταπολέμηση της ακμής.
Στην αντιμετώπιση του προβλήματος της ακμής φαίνεται να βοηθούν επίσης και τα τρόφιμα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, όπως τα προϊόντα από δημητριακά ολικής άλεσης, τα όσπρια, τα φρούτα και τα λαχανικά.
Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα ψευδαργύρου και βιταμίνης Α περιορίζουν την ακμή.
Η φαρμακοποιός
Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή, υπάρχουν βότανα και αιθέρια έλαια που βοηθούν. Τέτοια είναι:
Το tea tree oil, το οποίο έχει χρήση τοπική στην ακμή ως διάλυμα (βάμμα καλέντουλας με 2% αιθέριο έλαιο tea tree oil). Δεν πρέπει, ωστόσο, να εφαρμόζεται σε κατεστραμμένο δέρμα ή σε περιοχές με εξανθήματα και κατά την πρώτη χρήση πρέπει να χρησιμοποιείται μικρή ποσότητα, επειδή ορισμένοι άνθρωποι παρουσιάζουν αλλεργικές αντιδράσεις (π.χ. εξάνθημα, φαγούρα).
Η ρίζα του βοτάνου κολλιτσίδα. Συστήνεται η λήψη 2-4 ml βάμματος από ρίζα κολλιτσίδας καθημερινά, ενώ υπάρχουν και κάψουλες που περιέχουν 1-2 γρ. κολλιτσίδας και συνιστάται η λήψη μίας κάψουλας, 3 φορές την ημέρα.
Η χρήση του συγκεκριμένου βοτάνου στις επιτρεπόμενες δοσολογίες είναι ασφαλής, ωστόσο σε μεγάλη ποσότητα ίσως να ερεθίσει τη μήτρα, γι’ αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Το βότανο ίριδα και το κόκκινο τριφύλλι, τα οποία χρησιμοποιούνται ως αφέψημα (μέχρι 2 φλιτζάνια την ημέρα) και ως σταγόνες (40 σταγόνες πρωί και βράδυ, διαλυμένες σε νερό).
Η τσουκνίδα και η εχινάκεια, που επίσης συμβάλλουν στη θεραπεία της ακμής με τη μορφή σταγόνων (40 σταγόνες, 2 φορές την ημέρα) ή σε κάψουλες σε συνδυασμό μεταξύ τους (1 κάψουλα, 3 φορές την ημέρα).
Ένα μείγμα βαμμάτων λυγαριάς, κολλιτσίδας και ίριδας είναι χρήσιμο όταν η ακμή στις γυναίκες οφείλεται σε ορμονικές διαταραχές. Η αγωγή εφαρμόζεται για τουλάχιστον 3 μήνες, με δοσολογία 40 σταγόνες, 2 φορές την ημέρα.
