Σταφυλόκοκκος: Συμπτώματα, αίτια, θεραπεία και πρόληψη

Ο σταφυλόκοκκος (Staphylococcus) είναι ένα είδος βακτηρίων που μπορεί να προκαλέσει πολλά είδη λοιμώξεων στο σώμα σας. Πρόκειται για κοινά βακτηρίδια που βρίσκονται στο δέρμα των περισσότερων ανθρώπων και συχνά δεν προκαλούν κάποια ασθένεια.

Περισσότερα από 30 είδη βακτηρίων σταφυλόκοκκου προκαλούν λοιμώξεις, αλλά ο πιο κοινός σταφυλόκοκκος προκαλείται από το βακτήριο Staphylococcus aureus.

Εάν τα βακτήρια εισέλθουν με κάποιον τρόπο μέσα στο σώμα, πχ μέσω μιας πληγής ή μέσω της αναπνευστικής οδού, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές μολύνσεις.

Σταφυλόκοκκος: Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Αν και ο καθένας μπορεί να πάθει μια μόλυνση από σταφυλόκοκκο, ορισμένες συνθήκες θέτουν κάποιες ομάδες ανθρώπων σε μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως:

Νεογέννητα

Γυναίκες που θηλάζουν

Διαβήτης

Αγγειακή νόσος ή πνευμονοπάθεια

Καρκίνος

Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα

Εκείνοι που κάνουν ενέσιμη χρήση ναρκωτικών ή φαρμάκων

Τραυματισμοί του δέρματος ή δερματικές διαταραχές

Χειρουργικές τομές

Χρήση ενδοφλέβιων καθετήρων

Σταφυλόκοκκος: Ποια είναι τα σημάδια και τα συμπτώματα της μόλυνσης;

Τα συμπτώματα της σταφυλοκοκκικής νόσου του δέρματος περιλαμβάνουν αποστήματα με πύον, ενώ ο πόνος, το πρήξιμο και η ερυθρότητα στην περιοχή της μόλυνσης είναι αρκετά συχνή.

Εάν η μόλυνση από σταφυλόκοκκο περάσει στο αίμα (βακτηριαιμία ή σηψαιμία) τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, ρίγη και χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση).

Σταφυλόκοκκος: Τι είδους ασθένειες προκαλεί;

Ο σταφυλόκοκκος προκαλεί πολλούς διαφορετικούς τύπους μολύνσεων. Οι περισσότερες από τις λοιμώξεις προκαλούν εντοπισμένη φλεγμονή, ή θύλακες μόλυνσης που ονομάζονται αποστήματα.

Επιφανειακές λοιμώξεις του δέρματος, όπως έκζεμα (μορφή αποξήρανσης του δέρματος) ή κυτταρίτιδας (λοίμωξη των υποστρωμάτων του δέρματος) είναι οι πιο συχνές.

Οι γυναίκες που θηλάζουν μπορεί να πάθουν μια λοίμωξη από σταφυλόκοκκο στο στήθος που ονομάζεται μαστίτιδα, η οποία μπορεί να απελευθερώσει βακτήρια στο γάλα της μητέρας.

Τα βακτήρια σταφυλόκοκκου στους πνεύμονες μπορεί να προκαλέσουν πνευμονία. Όταν ο σταφυλόκοκκος εισέρχεται στα οστά μπορεί να προκαλέσει οστεομυελίτιδα.

Η λοίμωξη από σταφυλόκοκκο στο αίμα μπορεί να μολύνει την καρδιά ή τις καρδιακές βαλβίδες (ενδοκαρδίτιδα). Αν η λοίμωξη περάσει στην κυκλοφορία του αίματος μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλα όργανα και να προκαλέσει πολύ σοβαρές και απειλητικές για τη ζωή του ατόμου λοιμώξεις, όπως βακτηριαιμία ή σηψαιμία. Η σήψη μπορεί να οδηγήσει σε καταπληξία ή πολλαπλή κατάρρευση οργάνων, η οποία μπορεί γρήγορα να οδηγήσει σε θάνατο.

Σταφυλόκοκκος: Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της λοίμωξης;

Οι δερματικές λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο μπορεί να προκαλέσει μια σοβαρή κατάσταση που ονομάζεται “σύνδρομο εγκαύματος του δέρματος”, η οποία παρατηρείται πιο συχνά στα παιδιά, αλλά μπορεί να συμβεί και σε ενήλικες.

Η μόλυνση προκαλεί την κατάρρευση των ανώτερων στρωμάτων του δέρματος, όπου δημιουργούνται φουσκάλες και στη συνέχεια διαλύονται αφήνοντας πίσω τους πληγές που μοιάζουν με ένα σοβαρό έγκαυμα.

Όταν η λοίμωξη καλύπτει μια μεγάλη επιφάνεια του σώματος, το αποτέλεσμα μπορεί να αποβεί μοιραίο για τη ζωή του ασθενούς. Το συγκεκριμένο σύνδρομο του δέρματος αντιμετωπίζεται με ενδοφλέβια αντιβιοτικά και υγρά για να αποφευχθεί η αφυδάτωση.

Σταφυλόκοκκος: Τι είναι η δηλητηρίαση μέσω της διατροφής;

Οι άνθρωποι μπορούν να πάθουν σταφυλοκοκκική τροφική δηλητηρίαση από την κατανάλωση τροφών μολυσμένων με το βακτήριο Staphylococcus aureus (S. aureus). Το βακτήριο απελευθερώνει μια τοξίνη στις τροφές, προκαλώντας ταχεία έναρξη σοβαρής ναυτίας και εμέτου.

Μπορεί επίσης να προκαλέσει πυρετό. Οι τροφές που συνδέονται με σταφυλοκοκκική τροφική δηλητηρίαση είναι τα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά, το κρέας, τα πουλερικά, οι σαλάτες με αυγό, τόνο, κοτόπουλο, πατάτες, ζυμαρικά.

Σταφυλόκοκκος: Πώς γίνεται η διάγνωση;

Ένας γιατρός μπορεί να διαγνώσει μια μικρή σταφυλοκοκκική λοίμωξη του δέρματος από απλή ανάλυση των δερματικών σημαδιών και έτσι δεν απαιτείται συνήθως εργαστηριακή εξέταση.

Οι σοβαρές λοιμώξεις σταφυλόκοκκου στο αίμα, η πνευμονία και η ενδοκαρδίτιδα (φλεγμονή των εσωτερικών θαλάμων της καρδιάς) απαιτούν συνήθως καλλιέργειες αίματος (δείγματα αίματος, πύου, ή ιστών που καλλιεργούνται στο εργαστήριο για να επιβεβαιωθεί η παρουσία του βακτηρίου Staphylococcus).

Μόλις επιβεβαιωθεί η παρουσία βακτηρίων σταφυλόκοκκου, μια άλλη εξέταση που ονομάζεται “τεστ ευαισθησίας” μπορεί να χρειαστεί, για να δείτε ποια αντιβιοτικά θα σκοτώσουν τα βακτήρια.

Σταφυλόκοκκος: Πώς θεραπεύονται οι λοιμώξεις σταφυλόκοκκου;

Η θεραπεία για λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο εξαρτάται από τη θέση και τη σοβαρότητα της λοίμωξης. Οι μικρές λοιμώξεις του δέρματος μπορεί να αντιμετωπιστούν με τοπική αντιβιοτική αλοιφή, ή με την λήψη αντιβιοτικών από το στόμα. Τα αποστήματα συνήθως αντιμετωπίζονται με τομή και παροχέτευση, ή χειρουργική επέμβαση.

Οι περισσότερο σοβαρές λοιμώξεις σε μεγάλες περιοχές του δέρματος, σε άλλα όργανα του σώματος, ή στην κυκλοφορία του αίματος γενικά αντιμετωπίζονται με ενδοφλέβια αντιβιοτικά. Μία λοίμωξη από τον ανθεκτικό σε αντιβιοτικά τύπο σταφυλόκοκκου (MRSA) μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη.

Σταφυλόκοκκος: Μπορεί να προληφθεί η λοίμωξη;

Δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της μόλυνσης από το βακτήριο Staphylococcus aureus. Η πρόληψη παραμένει η καλύτερη άμυνα ενάντια στην μόλυνση από σταφυλόκοκκο. Σε γενικές γραμμές οι καλύτεροι τρόποι άμυνας και πρόληψης είναι:

1. Καλύψτε όλες τις περιοχές με δερματική μόλυνση από σταφυλόκοκκο με καθαρό, στεγνό επίδεσμο ή τραυμαπλάστ. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό εάν οι πληγές αυτές παράγουν πύον, επειδή το πύον μπορεί να περιέχει MRSA και να εξαπλωθεί σε άλλους.

2. Η σωστή υγιεινή είναι σημαντική. Πλένετε τα χέρια σας επιμελώς, αποφύγετε τη στενή επαφή με μολυσμένα άτομα και καθαρίστε προσεκτικά όλες τις γρατζουνιές, τα κοψίματα και τις πληγές στο δέρμα για να μειωθούν οι πιθανότητες να μολυνθείτε με σταφυλόκοκκο.

Εάν έχετε σταφυλόκοκκο, βεβαιωθείτε ότι όλοι οι άνθρωποι που είναι σε στενή επαφή μαζί σας πλένουν τα χέρια τους συχνά, ειδικά αν σας βοηθούν να αλλάξετε τους επιδέσμους σας και μην αγγίζετε ποτέ την μολυσμένη πληγή.

3. Μην μοιράζεστε προσωπικά αντικείμενα που μπορεί να έχουν έρθει σε επαφή με τη μολυσμένη πληγή. Αντικείμενα όπως πετσέτες, ξυριστικές μηχανές, σεντόνια, ή και ρούχα δεν πρέπει να μοιράζονται. Πλένετε όλα τα κλινοσκεπάσματα και ρούχα σε ζεστό νερό, για να σας βοηθήσει να σκοτώσετε τα βακτήρια του σταφυλόκοκκου.

4. Να χειρίζεστε και να προετοιμάζετε τις τροφές σας με ασφάλεια για να μειώσετε τον κίνδυνο σταφυλοκοκκικής τροφικής δηλητηρίασης

5. Πλένετε τα χέρια σας καλά με σαπούνι και νερό πριν από το χειρισμό και την προετοιμασία του φαγητού.
Αν έχετε πληγές, μολύνσεις του δέρματος, ή μια λοίμωξη της μύτης ή των ματιών, μην μαγειρεύετε και μην σερβίρετε φαγητό σε άλλους.

6. Καθαρίζετε και απολυμένετε καλά την κουζίνα και όλους τους χώρους που γευματίζετε.

7. Καταψύξτε οποιαδήποτε τρόφιμα πρόκειται να αποθηκεύσετε για μεγάλο διάστημα.

8. Ο κίνδυνος ανάπτυξης συνδρόμου τοξικού σοκ (μία σπάνια, απειλητική για τη ζωή ασθένεια που προκαλείται από τοξίνες που εκκρίνονται από βακτήρια σταφυλόκοκου και σχετίζεται με τη χρήση ταμπόν, ειδικά όταν τα ταμπόν δεν αλλάζουν συχνά) σε γυναίκες με έμμηνο ρύση μπορεί να μειωθεί με:

Αλλαγή ταμπόν κάθε 4 έως 8 ώρες

Χρησιμοποιώντας ταμπόν χαμηλής απορροφητικότητας

Εναλλασσόμενη χρήση ταμπόν με σερβιέτες