Το αντικαρκινικό φάρμακο που «καθαρίζει» τον ιό HIV

Ένα ήδη υπάρχον φάρμακο που χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της λευχαιμίας μπορεί να βοηθήσει τους οροθετικούς ασθενείς να απαλλαγούν από τον ιό HIV, που προκαλεί το AIDS.

Οι προκαταρκτικές δοκιμές σε τέσσερις μακάκους μολυσμένους με HIV δείχνουν ότι οι δύο που πήραν τριοξείδιο του αρσενικού δεν είχαν ανιχνεύσιμα επίπεδα του ιού για 80 ημέρες μετά τη θεραπεία. Τα άλλα δύο πειραματόζωα είχαν περιορισμένα «αποθέματα» του HIV στο σώμα τους, αλλά όχι επαρκή για να θεωρηθεί από τεχνικής άποψης ότι είχαν απαλλαγεί από τον ιό.

Κανένα από τα πειραματόζωα δεν ελάμβαναν άλλα αντιρετροϊκά φάρμακα που να κρατούν υπό έλεγχο τον HIV στο σώμα τους.

Τα παραπάνω αποτελέσματα κάνουν τους ερευνητές να ελπίζουν ότι θα μπορέσουν στο μέλλον να θεραπεύσουν τους 37 εκατομμύρια πάσχοντες από AIDS παγκοσμίως.

Ο Shaffiq Essajee, σύμβουλος της UNCEF για τον HIV/AIDS μιλώντας στην βρετανική ιστοσελίδα MailOnline χαρακτηρίζει τα ευρήματα της μελέτης «συναρπαστικά καθώς δείχνουν ότι νέα φάρμακα συνδυαστικά με υπάρχοντα αντιρετροϊκά μπορεί να είναι σε θέση να μειώσουν ή να εξαλείψουν τις «αποθήκες» του HIV στον οργανισμό. Τα ευρήματα χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης ώστε να αποσαφηνιστούν ζητήματα αποτελεσματικότητας και ασφάλειας, ειδικά σε ότι αφορά παιδιατρικούς ασθενείς με HIV».

Προς το παρόν, διάφορες επιστημονικές ομάδες ανά τον κόσμο πειραματίζονται με την μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων ως θεραπεία του AIDS, η οποία έχει συντελέσει όπως έχει αναφερθεί στα ιατρικά χρονικά σε δύο περιπτώσεις ασθενών που θεωρούνται ότι έχουν ιαθεί από το AIDS.

Η πιο πρόσφατη περίπτωση του ενός εξ αυτών, γνωστού ως «ο ασθενής από το Λονδίνο», παρουσιάστηκε τον περασμένο Μάρτιο σε επιστημονικό συνέδριο στο Σιατλ των ΗΠΑ. Ο ασθενής είχε λέμφωμα Hodgkin, υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων από δότη με φυσική αντοχή στον ιό HIV. Μετά από 18 μήνες, ο άνδρας δεν είχε ενδείξεις του HIV στον οργανισμό του, παρά το γεγονός ότι είχε επιλέξει να μην λαμβάνει αντιρετροϊκά φάρμακα, ώστε να έχει υπό έλεγχο τον ιό. Ως γνωστόν, η αντιρετροϊκή αγωγή καταστέλλει τον HIV και μάλιστα φτάνει και σε επίπεδα που να μην είναι ανιχνεύσιμος. Αλλά αν διακοπεί η αντιρετροϊκή αγωγή τα επίπεδα του ιού αυξάνονται και πάλι.

«Ο ασθενής από το Λονδίνο» δεν θεωρείται ότι έχει ιαθεί, αλλά ότι έχει πετύχει μακροχρόνια ύφεση. Κι αυτό διότι, όπως στην περίπτωση του καρκίνου, ένας ασθενής θα πρέπει να παραμείνει σε ύφεση τουλάχιστον πέντε χρόνια για να θεωρηθεί ότι έχει ιαθεί.

Κι ενώ η πρωτοποριακή αυτή στρατηγική της μεταμόσχευσης βλαστοκυττάρων φαίνεται να είναι αποτελεσματική παράλληλα θεωρείται και επικίνδυνη επειδή δεν αποκλείεται ο ασθενής να παρουσιάσει κάποια απρόβλεπτη ανοσο-αντίδραση.

Επίσης, δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που πιστεύουν ότι η μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων δεν ενδείκνυται για όλους τους ασθενείς με HIV, παρά μόνο μερικούς που πάσχουν ταυτόχρονα και από καρκίνο.

Έτσι λοιπόν η νέα θεραπευτική προσέγγιση με ένα ήδη εγκεκριμένο φάρμακο στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, μπορεί να αποτελέσει αντίβαρο στη μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων καθώς μπορεί να εφαρμοστεί και σε ασθενείς με HIV και χωρίς καρκίνο.

Οι ερευνητές του Βασιλικού Κολεγίου του Λονδίνου και της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών χορήγησαν στους τέσσερις οροθετικούς μακάκους τριοξείδιο του αρσενικού. Οι δύο πέτυχαν πλήρη ύφεση, σύμφωνα με όσα αναφέρονται σε άρθρο του Advanced Science. Κανείς εκ των δύο δεν υποτροπίασε όταν ο ιός έγινε και πάλι ανιχνεύσιμος, όταν σταμάτησαν την αντιρετροϊκή αγωγή. Οι άλλοι δύο μακάκοι είχαν ενδείξεις μικρών ποσοτήτων του ιού στον οργανισμό τους αλλά χωρίς να υποτροπιάσουν.

Όπως εξηγεί ο επικεφαλής ερευνητής Δρ. Qing Yang, η φαρμακευτική αυτή προσέγγιση μιμείται το δεύτερο στάδιο της μεταμόσχευσης βλαστοκυττάρων. Δηλαδή μειώνεται ο αριθμός των ανοσοκυττάρων που φέρουν υποδοχείς του HIV, χωρίς ωστόσο να είναι ξεκάθαρο πως το πετυχαίνει αυτό το τριοξείδιο του αρσενικού.

Γι’ αυτό θα πρέπει να συνεχιστούν τα πειράματα πριν γίνουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους με HIV.

Ο Δρ. Andrea Savarino, που κατέχει μέρος της πατέντας του τριοξειδίου του αρσενικού για την αντιμετώπιση του HIV λέει ότι το φάρμακο δρα μέσω ενός μηχανισμού που τον ονομάζει «σοκ και εξόντωση». Δηλαδή, αναγκάζει τον ιό να βγει από τα σημεία του σώματος που κρύβεται και έτσι να καταστεί ευάλωτος και τελικά να εξοντωθεί.

«Είναι αξιοσημείωτο ότι το επιθυμητό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με ένα μικρό μόριο αντί μιας περίπλοκης και δυνητικά επικίνδυνης διαδικασίας», συμπληρώνει ο Ιταλός ερευνητής.

Και υποστηρίζει ότι επειδή το τριοξείδιο του αρσενικού είναι ήδη εγκεκριμένο για χρήση σε ανθρώπους που πάσχουν από λευχαιμία, ενδεχομένως να μπορέσει να μελετηθεί έναντι του HIV μέσω κάποιας fast-track διαδικασίας.