Τι ανακάλυψαν για το αλκοόλ Έλληνες ερευνητές

Σαράντα έξι νέους γενετικούς τόπους στο ανθρώπινο γονιδίωμα (DNA) που σχετίζονται με την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, βρήκαν επιστήμονες του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Η μελέτη που μόλις δημοσιεύθηκε στο Nature Human Behaviour, έγινε σε συνεργασία με πολλά κέντρα της Ευρώπης και της Αμερικής. Οι κύριοι εταίροι του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ήταν το Imperial College London και το King’s College London στη Μ. Βρετανία.

Όπως εξηγεί μιλώντας o Ευάγγελος Ευαγγέλου, Αναπληρωτής Καθήγητης Κλινικής και Μοριακής Επιδημιολογιας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων «εξετάσαμε το γονιδιώμα ~500,000 ατόμων ευρωπαϊκής προέλευσης προκειμένου να αποκρυπτογραφήσουμε τη γενετική αρχιτεκτονική και να ανακαλύψουμε πιθανές παραλλαγές στο DNA που επηρεάζουν τη λήψη αλκοόλ».

Ο Ευάγγελος Ευαγγέλου, Αναπληρωτής Καθήγητης Κλινικής και Μοριακής Επιδημιολογιας

Ειδικότερα, οι ερευνητές μεταξύ των οποίων η Δρ. Ι. Τζουλάκη (επίκουρη καθηγήτρια Επιδημιολογίας), οι διδάκτορες Γ. Ντρίτσος και Ν. Δήμου και ο υποψήφιος διδάκτορας Φ. Κοσκερίδης, βρήκαν πολλά νέα γονίδια και γενετικά μονοπάτια που σχετίζονται με τη λήψη αλκοόλ καθώς και κοινούς γενετικούς μηχανισμούς με νευροψυχιατρικές ασθένειες μεταξύ των οποίων και η σχιζοφρένεια.

«Η ανακάλυψη αυτών μεταφράζεται κλινικά στα εξής:
– Τα άτομα που φέρουν τις παραλλαγές σε αυτούς τους γενετικούς τόπους τείνουν να πίνουν περίπου 2 ποτήρια αλκοόλ περισσότερα την εβδομάδα σε σχέση με αυτούς που δεν φέρουν αυτές τις αλλαγές. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς γνωρίζουμε πως το αλκοόλ είναι παράγονας κινδύνου για πολλά νοσήματα.

– Αυτές οι παραλλαγές βρίσκονται σε γονίδια που σχετίζονται επίσης με διάφορες νευρολογικές και ψυχιατρικές παθήσεις όπως η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή, η νόσος του Πάρκινσον και η άνοια», εξηγεί ο κ. Ευαγγέλου.

Περαιτέρω αναλύσεις έδειξαν πως πολλά από αυτά τα γονίδια εκφράζονται στον εγκέφαλο και είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν κοινοί γενετικοί μηχανισμοί που επηρεάζουν τη ρύθμιση της πρόσληψης αλκοόλ και της ανάπτυξης αυτών των ασθενειών.

Σύμφωνα με τον Έλληνα ερευνητή, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γονίδιο SLC39Α8 το οποίο σχετίζεται ισχυρά με τη λήψη αλκοόλ, ενώ έχει βρεθεί σε άλλες μελέτες πως σχετίζεται και με τη σχιζοφρένεια.

«Οι αναλύσεις μας έδειξαν πως το γονίδιο επηρεάζει τη λήψη αλκοόλ έμμεσα κι όχι άμεσα, μέσω της μεταβολής του όγκου μιας περιοχής του εγκεφάλου. Μεταβολές του όγκου της περιοχής αυτής έχουν επίσης σχετιστεί με τη σχιζοφρένεια σε προηγούμενες μελέτες αναδεικνύοντας ένα πιθανό κοινό αιτιακό μονοπάτι», σημειώνει ο Ευάγγελος Ευαγγέλου, Αναπληρωτής Καθήγητης Κλινικής και Μοριακής Επιδημιολογιας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η παρούσα μελέτη είναι η 20η της ελληνικής επιστημονικής ομάδας που δημοσιεύεται στα περιοδικά της οικογένειας Nature.