Η μόρφωση νικά το Αλτσχάιμερ

Η πνευματική άσκηση μπορεί να κρατά τον εγκέφαλο των ανθρώπων σε καλύτερη λειτουργία, αλλά σε βάθος χρόνου δεν αποτρέπει την φθορά που επιφέρει η νόσος Αλτσχάιμερ σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Journal of Alzheimer’s Disease.

«Η μελέτη μας σχεδιάστηκε για να εξετάσει τάσεις και όχι να αποδείξει αιτία και αποτέλεσμα, αλλά το κυριότερο εύρημα της είναι πως η μόρφωση και η καλύτερη γνωστική απόδοση όταν είστε νεότεροι μπορεί να επιβραδύνουν τη γνωστική φθορά για κάποιο διάστημα ακόμα κι αν είναι απίθανο να αποτρέψουν τη νόσο», δηλώνει η Δρ. Rebecca Gottesman, καθηγήτρια Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.

Στη χώρα μας υπάρχουν σήμερα 200.000 άτομα με άνοια και ο αριθμός αυτός μέχρι το 2050 αναμένεται να ξεπεράσει τις 600.000.

Για τη μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα μεγάλης αμερικανικής μελέτης στην οποία συμμετείχαν περίπου 16.000 υγιείς άνθρωποι μέσης ηλικίας – με μέσο όρο ηλικίας τα 76 χρόνια – και παρακολουθήθηκαν για τις δύο δεκαετίες. Περίπου το 57% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες.

Οι ερευνητές εστίασαν σε μία ομάδα ανθρώπων χωρίς άνοια που ήταν μέρος μίας παράλληλης μελέτης. Σε αυτή οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε εγκεφαλική απεικόνιση. Οι 54 εξ αυτών ήταν απόφοιτοι γυμνασίου, οι 144 ήταν απόφοιτοι λυκείου ενώ οι εναπομείναντες 133 είχαν ακαδημαϊκή εκπαίδευση.

Στα 20 χρόνια όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε μαγνητική τομογραφία (MRI) και σε ποζιτρονική /αξονική τομογραφία στον εγκέφαλο για να μετρηθούν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο. Σε 171 από τους συμμετέχοντες εντοπίστηκαν υψηλές τιμές του β-αμυλοειδούς.

Όταν οι συμμετέχοντες έφτασαν σε ηλικία 65-84 ετών η γνωστική λειτουργία τους αξιολογήθηκε με δέκα τεστ μνήμης, γλώσσας και άλλων πνευματικών λειτουργιών. Οι εθελοντές με ακαδημαϊκή εκπαίδευση ανεξάρτητα από το επίπεδο β-αμυλοειδούς έλαβαν υψηλότερη βαθμολογία συγκριτικά με εκείνους που ήταν χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου.

Ο Δρ. Gottesman δήλωσε πως αυτά τα δεδομένα δείχνουν ότι η εκπαίδευση δείχνει να βοηθά τη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας, αφού οι πιο μορφωμένοι άνθρωποι είχαν υψηλότερη βαθμολογία.

Σημείωσε επίσης πως τα επίπεδα γνωστικής λειτουργίας στη μέση ηλικία δεν σχετίζονταν με αυξημένα επίπεδα β-αμυλοειδούς πρωτεΐνης στον εγκέφαλο κατά τη γήρανση.

«Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι το επίπεδο της εκπαίδευσης φαίνεται να παίζει ρόλο στον σχηματισμό «γνωστικών αποθεμάτων» τα οποία βοηθούν μεν, αλλά δεν επηρεάζει το πραγματικό επίπεδο γνωστικής φθοράς», δήλωσε ο Δρ. Gottesman. «Αυτό κάνει τις μελέτες περίπλοκες γιατί κάποιος που έχει υψηλό επίπεδο μόρφωσης ενδέχεται να είναι λιγότερο πιθανό να δείξει ένα πλεονέκτημα σε μία πειραματική θεραπεία γιατί ήδη είναι σε καλύτερη κατάσταση».