Ηλεκτρονικό τσιγάρο: Να τι προκαλεί το θάνατο στους ατμιστές

Βλάβες όμοιες με αυτές που προκαλούν στους πνεύμονες τα δηλητηριώδη αέρια έχουν τελικά οι χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου στις ΗΠΑ, σύμφωνα με την πρώτη σχετική μελέτη που δημοσιεύεται στο New England Journal of Medicine μετά την περίεργη επιδημία που ξέσπασε μεταξύ των ατμιστών και έχει ήδη στοιχίσει τη ζωή σε 16 άτομα.

Σύμφωνα με επιστημονική ομάδα της Κλινικής Mayo, σε ορισμένους ατμιστές που νοσηλεύονται με βαριές πνευμονικές επιπλοκές εντοπίζονται βλάβες στους πνεύμονες που μοιάζουν με χημικό έγκαυμα, όπως έδειξαν τα αποτελέσματα αναλύσεων δειγμάτων ιστών από 17 ασθενείς στους οποίους είχαν γίνει βιοψίες. Μάλιστα, δύο εκ των δειγμάτων αφορούσαν ατμιστές που τελικά απεβίωσαν λόγω πνευμονικών επιπλοκών.

«Και οι 17 περιπτώσεις είχαν ένα πρότυπο βλάβης στους πνεύμονες που μοιάζει με αυτό της έκθεσης σε τοξικές χημικές ουσίες ή βλάβη όπως ένα χημικό έγκαυμα», εξηγεί ο Δρ. Brandon T. Larsen, Χειρουργός-Παθολόγος στην Κλινική Mayo. Και προσθέτει ότι «για να είμαι ειλικρινής είχαν αυτή την βλάβη που περιμένουμε να δούμε σε έναν εργαζόμενο που έχει εκτεθεί σε βιομηχανικό ατύχημα με τοξικά χημικά και έχει εισπνεύσει τοξικές αναθυμιάσεις με αποτέλεσμα χημικό έγκαυμα στους αεραγωγούς του».

Σύμφωνα με τον Δρ. Larsen, οι πνευμονικές βλάβες θα μπορούσαν να παρομοιαστούν και με αυτές που είχαν καταγραφεί στους ανθρώπους που πέθαναν από αέριο μουστάρδας κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι ερευνητές επιχειρώντας να δώσουν μια εξήγηση για την μυστηριώδη πνευμονική νόσο που έχει προσβάλλει εκατοντάδες ατμιστές τις ΗΠΑ, σκοτώνοντας μάλιστα 16 εξ αυτών, συγκέντρωσαν δείγματα από 13 άνδρες και τέσσερις γυναίκες, 19-67 ετών. Περίπου το 70% αυτών είχαν ιστορικό ατμίσματος κάνναβης ή ελαίου Τετραϋδροκανναβινόλης (THC).

Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου 800 άτομα σε 46 αμερικανικές πολιτείες έχουν νοσήσει και νοσηλευθεί λόγω της πνευμονικής επιπλοκής που σχετίζεται με το άτμισμα και η πλειοψηφία αυτών έχει αναφέρει άτμισμα THC, δηλαδή της ψυχοδραστικής ουσίας της κάνναβης. Ωστόσο κάποιοι ανέφεραν ότι άτμιζαν μόνο νικοτίνη. Συγκεκριμένα, με τα Αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) ανέφεραν ότι, 771 άτομα έχουν νοσήσει, το 91% αυτών νοσηλεύονται, το 69% είναι άνδρες και λίγο πάνω από το 60% είναι μεταξύ 18 και 34 ετών. Εκ των 13 δηλωμένων θανάτων στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, το CDC έχει ανακοινώσει ότι πρόκειται το 60% ήταν άνδρες κατά μέσο όρο 50 ετών.

Οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει ακόμα να δώσουν μια ξεκάθαρη εξήγηση για το τι προκαλεί τις πνευμονικές επιπλοκές στους ατμιστές ή ποιες συγκεκριμένες ουσίες είναι ένοχες, καθώς δεν γνωρίζουν από που προέρχονται τα υγρά ατμίσματος που έχουν χρησιμοποιήσει οι ασθενείς ή αν κάποια τοξίνη από τα υλικά των ηλεκτρονικών τσιγάρων παίζει καταλυτικό ρόλο. Επίσης δεν είναι ξεκάθαρο αν κάποιες συσκευές ατμίσματος είναι ελαττωματικές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη εικασία των ειδικών είχε να κάνει με τα υγρά ατμίσματος, την παραγωγική τους διαδικασία, αν ήταν αυτοσχέδια μείγματα ή όχι καθώς την παρουσία πρόσθετων όπως το THC και η βιταμίνη Ε. Αλλά ο Δρ. Larsen εξηγεί ότι η μελέτη της Κλινικής Mayo δεν εντόπισε ενδείξεις συγκέντρωσης ελαίων στον πνευμονικό ιστό. Αντίθετα, διαπιστώθηκε ότι πολλά μακροφάγα (ανοσοκύτταρα) είχαν την χαρακτηριστική εικόνα χημικής βλάβης. «Άρα, ενδεχομένως να πρέπει να εξετάζουμε με περισσότερη προσοχή τις χημικές ουσίες και την επιμέρους σύστασή τους για να βρούμε ποιες είναι επιβλαβείς και ποιες όχι», λέει.

Αυτό ωστόσο που είναι ξεκάθαρο σύμφωνα με τον Δρ. Larsen είναι ότι η πνευμονοπάθεια εξαιτίας του ατμίσματος προκαλεί βλάβη στους ιστούς των πνευμόνων και κυτταρικό θάνατο στα τοιχώματα των αεραγωγών. Καθώς το σώμα προσπαθεί να αντιδράσει και να αυτο-ιαθεί, ο ιστός πρήζεται και στενεύουν οι αεραγωγοί. Τα νεκρά κύτταρα αποβάλλονται δια των αεραγωγών, προκαλώντας περαιτέρω απόφραξη και τελικά υγρά διαρρέουν στους αερόσακους των πνευμόνων. Αθροιστικά το οίδημα, η ιστολογική ζημιά και η συσσώρευση υγρών καθιστά δύσκολη την αναπνοή.

«Κάποιοι ασθενείς δεν θα καταφέρουν τελικά να αναρρώσουν και θα πεθάνουν. Επίσης δεν γνωρίζουμε όσοι επιβιώσουν αν θα είναι σε θέση να ανακτήσουν πλήρως την πνευμονική λειτουργία τους. Και με όσα έχουν δει μέχρι σήμερα δεν θα μου προκαλούσε έκπληξη αν κάποιοι καταλήξουμε με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα. Σε κάθε περίπτωση δυστυχώς δεν μπορούμε να πούμε τίποτα για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις αυτού του φαινομένου», καταλήγει.