Η θρόμβωση πρώτη αιτία θανάτου στα νοσoκομεία

Η φλεβική θρόμβωση είναι η πρώτη αιτία θανάτου στα νοσοκομεία, καθώς το 60% των φλεβικών θρομβώσεων συμβαίνουν στη διάρκεια νοσοκομειακής νοσηλείας ή σύντομα μετά από αυτή.

Η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης (13/10) αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για ενημέρωση κοινού και επαγγελματιών υγείας για τη θρόμβωση και τις επιπτώσεις της, καθώς και την ανάπτυξη πολύπλευρης δράσης για την καταπολέμηση της νόσου, ανέφεραν ειδικοί επιστήμονες στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική Αγωγή (ΙΜΕΘΑ) και στην οποία συμμετείχαν 18 επιστημονικές εταιρείες.

Η θρόμβωση προκαλεί τις τρεις συχνότερες αιτίες αιφνίδιου θανάτου παγκοσμίως, το έμφραγμα του μυοκαρδίου, το εγκεφαλικό επεισόδιο και την φλεβική θροεμβοεμβολική νόσο. Ένας φλεβικός θρόμβος που σχηματίζεται στο κάτω άκρο ονομάζεται εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση ενώ εάν ο θρόμβος αποσπαστεί και μεταφερθεί μέχρι τους πνεύμονες ονομάζεται πνευμονική εμβολή. Και οι δύο αυτές παθολογικές καταστάσεις λέγονται «πνευμονική εμβολή». Τα προειδοποιητικά σημάδια της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης μπορεί να είναι πόνος, ευαισθησία, πρήξιμο, καύσος και κοκκίνισμα. Τα προειδοποιητικά σημάδια της πνευμονικής εμβολής είναι η δύσπνοια, οι συνεχείς αναπνοές, ο πόνος στο στήθος που χειροτερεύει με βαθιές ανάσες, η ταχυκαρδία, η ζάλη και η λιποθυμία.

Η θρομβοεμβολική νόσος είναι υποτιμημένη και ύπουλη και δυστυχώς θανατηφόρα και εξαιρετικά συχνή σχετιζόμενη με σημαντική νοσηρότητα και κόστος. Αποτελεί μια από τις πρώτες αιτίες θανάτου και πρόκλησης ανικανότητας παγκοσμίως. Ωστόσο, προλαμβάνεται και θεραπεύεται εφόσον διαγνωστεί εγκαίρως.

Κάθε χρόνο εμφανίζονται περίπου 10.000.000 περιπτώσεις παγκοσμίως. Στην Ευρώπη κάθε χρόνο καταγράφονται 100.000-300.000 θάνατοι που οφείλονται στη θρόμβωση και τη θρομβοεμβολική νόσο. Στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο οι θάνατοι λόγω της θρόμβωσης είναι περισσότεροι από τους θανάτους που οφείλονται στο AIDS, τον καρκίνο του προστάτη, τον καρκίνο του μαστού και τα τροχαία ατυχήματα. Στις ΗΠΑ το κόστος της διάγνωσης και της θεραπείας της θρομβοεμβολικής νόσου είναι 15,5 δισ. δολάρια ετησίως.

Ένας τους τέσσερις πεθαίνει από καταστάσεις που σχετίζονται με θρόμβους

Σύμφωνα με την Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία, ένας τους τέσσερις πεθαίνει από καταστάσεις που σχετίζονται με θρόμβους του αίματος. Ισχυροί παράγοντες κινδύνου είναι η παραμονή στο νοσοκομείο για μεγάλο διάστημα, η χειρουργική επέμβασης στο γόνατο ή το ισχίο ή επέμβαση αφαίρεσης κακοήθους όγκου, η ακινησία για μεγάλο διάστημα λόγω αεροπορικού ταξιδιού και η αναγκαστική παραμονή στο κρεβάτι λόγο κάποιας παθολογικής ή χειρουργικής αιτίας. Ενδιάμεσοι παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία άνω των 60, το θετικό ατομικό ή κληρονομικό ιστορικό θρομβώσεων , ο καρκίνος και η θεραπεία του και η χρήση σκευασμάτων που περιέχουν οιστρογόνα. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η παχυσαρκία, η εγκυμοσύνη και η λοχεία, το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.

Αυξημένος ο κίνδυνος θρόμβωσης για καρκινοπαθείς

Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία οι καρκινοπαθείς έχουν τέσσερις φορές υψηλότερο κίνδυνο από τον γενικό πληθυσμό να παρουσιάσουν θρόμβωση. Η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος (ΦΘΕ) επηρεάζει 1 στους 5 ογκολογικούς ασθενείς και αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου στους ασθενείς με κακοήθεια.

Ενώ δεν είναι γνωστοί όλοι οι παράγοντες, τέσσερις είναι οι βασικοί που επηρεάζουν την πιθανότητα εμφάνισης θρόμβου αίματος σε έναν ασθενή: η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, ο τύπος καρκίνου που διαγιγνώσκεται, ο τρόπος θεραπείας και το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας του ασθενούς.

Ορισμένοι δε τύποι καρκίνου, για αδιευκρίνιστους μέχρι σήμερα λόγους, σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της Φλεβικής Θρομβοεμβολικής Νόσου. Αυτοί είναι ο καρκίνος των πνευμόνων, των νεφρών, των γεννητικών οργάνων, του εγκεφάλου, του Παγκρέατος και το Λέμφωμα.

Η θεραπεία της ΦΘΝ σε ασθενείς με καρκίνο στοχεύει στη μείωση της θνησιμότητας και της νοσηρότητας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

«Η θνησιμότητα καρκίνου και καρδιοπαθειών έχει ένα κοινό παθοφυσιολογικό μονοπάτι. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα εμφανίζονται με έντονο και πολλές φορές θανατηφόρο τρόπο (έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο) μετά από τη δημιουργία θρόμβου στα αγγεία συνεπεία των παραγόντων κινδύνου και ο καρκίνος σκοτώνει πολλές φορές μέσα από τη θρόμβωση την οποία ο ίδιος ως ασθένεια προκαλεί. Εάν κάποιος πάσχει από καρκίνο, έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθει θρόμβωση και πιο συγκεκριμένα εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση», σημειώνει ο πρόεδρος του ΙΜΕΘΑ Δημήτρης Ρίχτερ.

Ωστόσο, ενώ η θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση του καρκίνου, μπορεί ταυτόχρονα να αυξήσει τον κίνδυνο θρόμβωσης. Η χημειοθεραπεία, και η χειρουργική επέμβαση μπορεί να βλάψουν τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων επηρεάζοντας τον τρόπο λειτουργίας τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε θρόμβωση. «Όταν η χημειοθεραπεία σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα, ορισμένες ουσίες, που μπορούν να προκαλέσουν θρόμβωση απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος. Ορισμένοι τύποι χημειοθεραπευτικών φαρμάκων έχουν λιγότερες πιθανότητες να οδηγήσουν σε πήξη του αίματος σε σχέση με άλλους. Θα ήταν σωστό ο ασθενής να ρωτά τον γιατρό ώστε να ενημερωθεί για τους κινδύνους που σχετίζονται με τη θεραπεία που του έχει συνταγογραφηθεί», συμπληρώνει ο κ. Ρίχτερ.