Πόσο σύγχρονη είναι η καρδιαγγειακή νόσος;

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν την τεχνικής της υπέρυθρης φασματοσκοπίας για να αναλύσουν τις αρτηρίες σε μούμιες 4.000 ετών και να ανακαλύψουν ότι οι αρτηρίες παρουσιάσουν εναπόθεση χοληστερόλης. Η διαπίστωσή τους αποκαλύπτει ότι η καρδιαγγειακή νόσος στην αρχαιότητα ήταν συχνότερο φαινόμενο απ’ ό,τι πιστευόταν μέχρι σήμερα.

Η παρούσα μελέτη, που δημοσιεύτηκε διαδικτυακά στο American Heart Journal, ανέλυσε αρτηρίες από πέντε μούμιες της νότιας Αμερικής και της αρχαίας Αιγύπτου και ανίχνευσε πρώιμα στάδια αθηροσκλήρωσης (εναπόθεσης λίπους στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών).

Ο επικεφαλής της μελέτης, Μοχαμάντ Ματζίντ, αναπληρωτής καθηγητής καρδιαγγειακής ιατρικής στη Σχολή Ιατρικής McGoven που ανήκει στο Κέντρο Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου του Τέξας, στο Χιούστον, τόνισε ότι για πάνω από 20 χρόνια ερευνούσε το μοτίβο εκδήλωσης καρδιαγγειακών νόσων σε διάφορους πληθυσμούς. Συγκεκριμένα ο ίδιος αναρωτιόταν κατά πόσο η καρδιακή νόσος είναι μια ασθένεια του σύγχρονου τρόπου ζωής ή αν πρόκειται για μια κατάσταση που παρουσιάζεται ανεξάρτητα από τις σύγχρονες συνήθειες.

Προκειμένου να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα ο Ματζίντ συνέλεξε δείγματα αρτηριών από πέντε μούμιες που χρονολογούνται από το 2000 π.Χ. έως το 1000 μ.Χ.. Επρόκειτο για μούμιες τριών ανδρών και δυο γυναικών ηλικίας 18-60 ετών. Οι επιστήμονες εξέτασαν μικροσκοπικά τμήματα αρτηριών που είχαν μόνο μερικά εκατοστά μήκος. Η ανάλυσή τους αποκάλυψε πλάκες συσσωρευμένης χοληστερόλης στις αρτηρίες, οι οποίες αποτελούν προάγγελο της αθηρωμάτωσης, δηλαδή της δημιουργίας πλακών που φράζουν τις αρτηρίες και οδηγούν σε καρδιακή προσβολή.

Προηγούμενες έρευνες είχαν ήδη εντοπίσει πλάκες στις αρτηρίες από μούμιες τόσο από τη Γροιλανδία (500 χρόνια πριν) όσο και από την Αίγυπτο (πάνω από 3.000 χρόνια πριν), επρόκειτο όμως για βλάβες σε προχωρημένο στάδιο. Η αξονική τομογραφία του μουμιοποιημένου κυνηγού της Εποχής των Παγετώνων, Ότζι, αποκάλυψε ότι αυτός ήταν υποψήφιο θύμα καρδιακής προσβολής, καθώς είχε τρία τμήματα σκληρών πλακών (που συνήθως δημιουργούνται από χοληστερόλη και ασβέστιο) κοντά στην καρδιά του, αναφέρει ο ιστότοπος Live Science.

Η εναπόθεση χοληστερόλης στα τοιχώματα των αρτηριών δείχνει στην ουσία ότι ο μηχανισμός επούλωσης τραυμάτων του σώματος δε λειτούργησε σωστά. Ο Ματζίντ εξηγεί ότι η προσπάθεια ανταπόκρισης του οργανισμού σε πολλαπλά τραύματα, όπως λοιμώξεις, υψηλή χοληστερόλη, κάπνισμα και άλλες τέτοιες καταστάσεις μπορεί να καταστρέψει το ενδοθήλιο (εσωτερικός χιτώντας αρτηριών).

Η φλεγμονώδης αντίδραση του σώματος είναι φυσιολογικό κομμάτι της επούλωσης τραυμάτων αλλά η καταστροφή των τοιχωμάτων των αρτηριών μπορεί να οδηγήσει στη συγκέντρωση λευκών αιμοσφαιρίων και ως επακόλουθο στη συσσώρευση χοληστερόλης. Αυτά τα μορφώματα που δημιουργούνται εμφανίζονται αρχικά ως λωρίδες και μικρές αλλοιώσεις που στη συνέχεια παχαίνουν αρκετά ώστε εμποδίζουν τη ροή του αίματος.

Ο Ματζίντ καταλήγει ότι πρόκειται για γνώριμες διαδικασίες που παρατηρούνται στη σημερινή εποχή και η μελέτη στις μούμιες αποκαλύπτει ότι η φλεγμονώδης διαδικασία που αποτελεί προάγγελο καρδιαγγειακών νόσων, υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων.