Το μυστικό της μακροζωίας: Τι αποκαλύπτει νέα έρευνα

Τα υψηλά επίπεδα της πρωτεΐνης REST σε ενήλικες άνω των 85 ετών μπορούν να επιβραδύνουν τη γήρανση και να αποτρέψουν ασθένειες που σχετίζονται με αυτή, σύμφωνα με νέα μελέτη

Το φάρμακο νεότητας ενδεχομένως να είναι σε λίγα χρόνια γεγονός καθώς Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν μια πρωτεΐνη του εγκεφάλου που αυξάνει τη διάρκεια ζωής.

Ο Δρ. Νεκτάριος Ταβερναράκης, καθηγητής Βιολογίας Μοριακών Συστημάτων που μελετά τους μηχανισμούς της γήρανσης στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, τονίζει ότι η έρευνα αυτή υποδεικνύει ότι η συνολική νευρωνική διέγερση είναι το κλειδί για τη μακροζωία και προσθέτει ότι η πρωτεΐνη REST ενδεχομένως να αυξάνει τη διάρκεια ζωής, αποτρέποντας τις νευρολογικές διαταραχές που προκύπτουν λόγω ηλικίας.

Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του Nature, επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ υποστηρίζουν ότι η πρωτεΐνη REST, επιβραδύνει τη διαδικασία γήρανσης, καταστέλλοντας την υπερδραστηριότητα των εγκεφαλικών νευρώνων.

Όπως αποδείχθηκε στα πειράματα που πραγματοποιήθηκαν σε ποντίκια και σκώληκες, το μπλοκάρισμα της εν λόγω πρωτεΐνης οδήγησε σε μεγαλύτερη νευρωνική δραστηριότητα και πρώιμους θανάτους, ενώ αντίθετα η ενίσχυσή της είχε το εντελώς αντίστροφο αποτέλεσμα.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι το νευρικό σύστημα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη γήρανση, ενώ έχουν συνδέσει και την υπερβολική εγκεφαλική δραστηριότητα με προβλήματα στη μνήμη και τη συγκέντρωση και με διαταραχές όπως η άνοια και η επιληψία.

Για τη νέα αυτή μελέτη, η ομάδα από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ εξέτασε εγκεφαλικό ιστό από εκατοντάδες ανθρώπους που είχαν πεθάνει σε ηλικία 60 ετών και άνω και μέχρι και 100 ετών, κανείς από τους οποίους δεν είχε διαγνωσθεί με κάποια εγκεφαλική πάθηση σχετική με τη γήρανση, όπως η άνοια.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές ανέλυσαν τα μοτίβα έκφρασης των γονιδίων, διαπιστώνοντας ότι οι συμμετέχοντες που είχαν ζήσει περισσότερο, δηλαδή άνω των 85 ετών, είχαν μικρότερη έκφραση των γονιδίων που σχετίζονται με τη νευρωνική διέγερση, η οποία συμβαίνει όταν υπάρχει υπερδραστηριότητα των νευρώνων στον εγκέφαλο.

Η ομάδα αποφάσισε να διενεργήσει πειράματα σε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια, ταυτόχρονα με την ανάλυση του εγκεφαλικού ιστού, για να προσδιορίσει αν η έλλειψη νευρωνικής διέγερσης συνέβαινε παράλληλα με άλλους παράγοντες που επηρεάζουν άμεσα το προσδόκιμο ζωής ή αν η διέγερση ήταν ο βασικότερος παράγοντας.

Όταν, λοιπόν, μπλόκαραν την πρωτεΐνη REST στα πειραματόζωα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι νευρώνες τους ήταν υπερδραστήριοι και έτσι τα ζώα πέθαιναν συντομότερα. Όταν, όμως, την ενεργοποιούσαν, οι νευρώνες των ποντικιών ηρεμούσαν, με αποτέλεσμα τα τρωκτικά να ζουν περισσότερο.

Όπως γίνεται κατανοητό, τα υψηλά επίπεδα της πρωτεΐνης REST στους ‘super-agers’ και η άμεση επίδραση από την ενεργοποίηση ή απενεργοποίηση της πρωτεΐνης στο προσδόκιμο ζωής των ποντικιών υποδεικνύουν κάτι πραγματικά αξιόλογο: η πρωτεΐνη REST μπορεί να μειώσει ή να αυξήσει τη διάρκεια της ζωής μας.

Η ανάπτυξη ενός φαρμάκου που θα στοχεύει την πρωτεΐνη αυτή ίσως να είναι το κλειδί της μακροζωίας για τους ανθρώπους, επισημαίνουν οι συγγραφείς.

«Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στρατηγικές ενίσχυσης των επιπέδων της REST και μείωσης της νευροδιεγερτικής δραστηριότητας που θα επηρεάσουν τη γήρανση. Μια ενδιαφέρουσα πτυχή των ευρημάτων μας είναι το γεγονός ότι κάτι τόσο παροδικό όσο η ενεργή ή μη κατάσταση των νευρωνικών κυκλωμάτων θα μπορούσε να έχει τόσες πολύπλευρες συνέπειες στη φυσιολογία και τη διάρκεια ζωής», αναφέρει ο επικεφαλής συγγραφέας, Δρ. Bruce Yankner, καθηγητής Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.