«Έρχεται» το πρώτο φάρμακο που θα καθυστερεί την εξέλιξη του Αλτσχάιμερ

Περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν το Αλτσχάιμερ έχουν τώρα οι πάσχοντες, καθώς πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα φέρνουν στο φως νέα φαρμακοθεραπεία που καθυστερεί την εξέλιξη της νόσου και αναδεικνύουν την αποτελεσματικότητα θεραπειών με φως και ήχο.

Μια αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας, η Biogen, δημιούργησε το πρώτο φάρμακο που καθυστερεί την εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ και δηλώνει πως είναι έτοιμη να το διαθέσει στην αγορά.

Το «πρωτοποριακό» αυτό φάρμακο ονομάζεται aducanumab, όπως μεταδίδει το ΑΜΠΕ, επικαλούμενο βρετανικά μέσα ενημέρωσης.

Η εταιρεία πρόκειται να ζητήσει την έγκριση του φαρμάκου στις ΗΠΑ, αλλά έχει επίσης βλέψεις για την Ευρώπη. Η διαδικασία της έγκρισης θα διαρκέσει ένα με δύο χρόνια και, αν έχει επιτυχία, το φάρμακο θα δοθεί πρώτα στους ασθενείς που έλαβαν μέρος στις κλινικές δοκιμές γι’ αυτό.

«Είμαστε αισιόδοξοι με την προοπτική ότι θα προσφέρουμε στους ασθενείς την πρώτη θεραπεία που θα μειώνει την κλινική έκπτωση της λειτουργικότητας που προκαλεί το Αλτσχάιμερ» δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Μισέλ Βουνάτσος.

Αν και το Μάρτιο του 2019 η εταιρεία είχε διακόψει τις εργασίες για το φάρμακο, δεδομένου ότι τα ευρήματά τους έμοιαζαν απογοητευτικά, νέα ανάλυση περισσότερων δεδομένων έδειξε ότι μεγαλύτερες δόσεις του φαρμάκου δύνανται να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στους ασθενείς, μειώνοντας την κλινική έκπτωση της λειτουργικότητάς τους και διατηρώντας έτσι τη μνήμη και τις ικανότητες τους για εκπλήρωση καθημερινών δραστηριοτήτων.

Η τιμή των μετοχών των κατασκευαστών του φαρμάκου αυξήθηκε κατά 27%, καλύπτοντας σχεδόν και τα 18 δισεκατομμύρια δολάρια που χάθηκαν μετά την εγκατάλειψη των δύο μελετών του Μαρτίου 2019 στο φάρμακο. Οι πειραματικές αποτυχίες στην δημιουργία ενός φαρμάκου καταπολέμησης του Αλτσχάιμερ (ασθένειας που αποτελεί το 60-70% των 50 εκατομμυρίων περιπτώσεων άνοιας παγκοσμίως) συνιστούν πολύ συχνό φαινόμενο.

Το aducanumab στοχεύει σε μια πρωτεΐνη του εγκεφάλου που ονομάζεται αμυλοειδής και παρουσιάζει μη φυσιολογικές συγκεντρώσεις στους πάσχοντες από Αλτσχάιμερ. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι πλάκες αυτές είναι τοξικές για τα εγκεφαλικά κύτταρα και ότι ο καθαρισμός του εγκεφάλου από αυτές θα αποτελούσε τεράστια πρόοδο στην προσπάθεια αντιμετώπισης της άνοιας, αν και όχι θεραπεία.

Η Biogen εξήγησε ότι οι ασθενείς που έλαβαν το φάρμακο παρουσίασαν σημαντικά οφέλη στη γνωστική τους λειτουργία και άλλες λειτουργίες όπως η μνήμη, ο προσανατολισμός και η γλώσσα. Η εταιρεία έχει συναντηθεί δύο φορές με τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), μία φορά τον Ιούνιο και πάλι τη Δευτέρα για να συζητήσει τα δεδομένα.

«O FDA θεώρησε λογικό το ότι υποβάλαμε αίτηση για έγκριση» δήλωσε ο Άλφρεντ Σάντροκ, ο οποίος νωρίτερα αυτόν τον μήνα τέθηκε επικεφαλής του τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης της εταιρείας.

Η άνοια δεν είναι μόνο μια νόσος, αλλά είναι το όνομα για μια ομάδα συμπτωμάτων που περιλαμβάνουν προβλήματα μνήμης και σκέψης. Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τύποι άνοιας και το Αλτσχάιμερ είναι ο πιο συνήθης και αυτός για τον οποίο έχουν γίνει οι περισσότερες έρευνες.

Η εύρεση νέων φαρμάκων για τη νόσο είναι μια προσπάθεια που διαρκεί εδώ και χρόνια και οι μέχρι τώρα έρευνες έχουν καταλήξει σε αποτυχία. Οι ειδικοί εκφράζουν την ελπίδα ότι μια θεραπεία είναι προ των πυλών, όμως είναι επιφυλακτικοί και θα χρειασθεί να εξετάσουν λεπτομερώς τα ευρήματα από τις δοκιμές του aducanumab. Οποιοδήποτε φάρμακο αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτή την ασθένεια δύναται να γίνει το πρώτο φάρμακο σε πωλήσεις παγκοσμίως.

• Θεραπεία Αλτσχάιμερ με φως και ήχο

Το φως που τρεμοπαίζει και οι ήχοι χαμηλής συχνότητας ενισχύουν τη δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, συμβάλλοντας στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με νέα αμερικανική έρευνα.

Δοκιμές σε ζώα έδειξαν ότι η έκθεση σε φως και ηχητικά κύματα 40Hz ενισχύει τα επονομαζόμενα κύματα γ στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα τη διέγερση ολόκληρου του εγκεφάλου. Σε ποντίκια που χρησιμοποιούνται για τη μελέτη της νόσου, η θεραπεία αυτή με φως και ήχο φαίνεται να ενισχύει τη δραστηριότητα των ανοσολογικών κυττάρων του εγκεφάλου, καθιστώντας τους πιο «ορατές» τις μη φυσιολογικές πρωτεΐνες που συσσωρεύονται στο Αλτσχάιμερ.

Η Λι Χιούι Τσάι, νευροεπιστήμονας και επικεφαλής της έρευνας που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο ΜΙΤ, δήλωσε, στη συνάντηση της Εταιρείας Νευροεπιστήμης που πραγματοποιήθηκε χτες στο Σικάγο, ότι η θεραπεία αυτή βελτίωσε την επιβίωση και την υγεία των νευρώνων των ζώων, ενίσχυσε τη συνδεσιμότητά τους και διέστειλε τα αιμοφόρα αγγεία, συνθήκες που μπορούν να ωφελήσουν τους ασθενείς. «Θα θέλαμε να δούμε αν η προσέγγισή μας επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ», δήλωσε η Τσάι στη Guardian.

Οι ασθενείς που συμμετέχουν στην πρώτη έρευνα του MIT θα υποβάλλονται σε εξετάσεις εκτίμησης των γνωστικών τους ικανοτήτων κάθε τρεις μήνες για να αξιολογηθεί η εγκεφαλική τους λειτουργία και σε τακτικές τομογραφίες εγκεφάλου για να μετρηθεί η εγκεφαλική τους δραστηριότητα και η συνδεσιμότητα των νευρώνων.

Περίπου 40 ασθενείς πρόκειται να συμμετάσχουν σε μια δεύτερη μελέτη που θα επιχειρήσει να εξετάσει άμεσα εάν και κατά πόσο κύματα φωτός και ήχου μπορούν να μειώνουν τα επίπεδα συγκέντρωσης πλακών αμυλοειδούς και πρωτεΐνης ταυ – χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νόσου του Alzheimer – στους εγκέφαλους των ασθενών και στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό.

Η ασυνήθιστη αυτή προσέγγιση για την καταπολέμηση του Αλτσχάιμερ βασίζεται στην ικανότητα των κυμάτων φωτός και ήχου να επηρεάζουν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου. Σε μια σειρά εργασιών που δημοσιεύθηκαν από το 2016, η Τσάι και οι συνεργάτες της είχαν ήδη δείξει ότι το φως και τα ηχητικά κύματα 40Hz ενισχύουν τα κύματα της ίδιας συχνότητας (κύματα «γάμμα») στον εγκέφαλο.

Τουλάχιστον σε ποντίκια, η έκθεση σε φως και ηχητικά κύματα χαμηλής συχνότητας έχει επίδραση στα εγκεφαλικά κύτταρα και αυξάνει τη δραστηριότητα των ανοσοκυττάρων του οργάνου, καθιστώντας τα πιο αποτελεσματικά στον καθαρισμό των πλακών πρωτεΐνης. Η Τσάι ελπίζει ότι αυτά τα ευρήματα σε ποντίκια θα βοηθήσουν στην καταπολέμηση του Αλτσχάιμερ στους ανθρώπους, αλλά τονίζει ότι, όπως έχει φανεί ήδη σε πολλές έρευνες, δεν σημαίνει ότι επειδή ισχύει κάτι σε ποντίκια θα ισχύει και στους ανθρώπους.

Ο Τζέιμς Πίκετ, επικεφαλής έρευνας στην βρετανική Εταιρεία για το Αλτσχάιμερ, δήλωσε: «Οι ρυθμοί του εγκεφάλου και ο ρόλος τους σε συνθήκες όπως η άνοια εξακολουθούν να μένουν άγνωστες, αλλά η παρούσα μελέτη αρχίζει να περιγράφει την επίδρασή τους σε διαφορετικά είδη εγκεφαλικών κυττάρων και στους σχετικούς μηχανισμούς».

Ο Πίκετ, σχολιάζοντας τις ερευνητικές προσπάθειες της εταιρείας Biogen για το φάρμακο aducanumab, τόνισε ότι αυτό φαίνεται να έχει ευεργετικές επιδράσεις ειδικά για τα άτομα με άνοια που βρίσκονται ακόμα στα πρώτα στάδια της νόσου. Ο ίδιος καταλήγει ότι, αν και αναμένουμε περαιτέρω αποτελέσματα από την έρευνα για το aducanumab, αυτό το φάρμακο μπορεί να είναι η πρώτη νέα θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ τα τελευταία 15 χρόνια και ως εκ τούτου ενδέχεται να αλλάξει αυτά που γνωρίζαμε μέχρι τώρα για τη νόσο.