Ποια φάρμακα κάνουν κακό στα νεφρά μας;

Οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (PPI), συγκαταλέγονται στα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα στον κόσμο, καθώς ανακουφίζουν από καούρα, έλκος στομάχου και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Οι ερευνητές της Φαρμακευτικής Σχολής Skaggs στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια απευθύνθηκαν στη βάση δεδομένων του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για να αναζητήσουν στοιχεία στο Αρχείο Καταγραφής Παρενεργειών (FAERS) για απροσδόκητες παρενέργειες από τη λήψη των PPI.

Η μελέτη τους δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports.

Το Αρχείο Καταγραφής FAERS περιέχει περισσότερα από 10 εκατομμύρια αρχεία ασθενών, που προέκυψαν έπειτα από εθελοντική αναφορά των παρενεργειών κατά τη λήψη ενός φαρμάκου. Η ερευνητική ομάδα επικεντρώθηκε σε ασθενείς που λάμβαναν μόνο αναστολείς της αντλίας πρωτονίων και κανένα άλλο φάρμακο, περιορίζοντας το δείγμα της μελέτης τους σε περίπου 43.000 ασθενείς. Εφαρμόζοντας έναν μαθηματικό αλγόριθμο, αναζήτησαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στις επιπλοκές που σχετίζονταν με τα νεφρά και αναφέρθηκαν από τους ασθενείς που λάμβαναν PPI και την ομάδα ελέγχου, δηλαδή περίπου 8.000 ασθενείς που λάμβαναν αναστολείς των Η-2 υποδοχέων ισταμίνης (μια άλλη μορφή αντιόξινων για την αντιμετώπιση των ίδιων παθήσεων) και κανένα άλλο φάρμακο.

Ο επικεφαλής συγγραφέας και καθηγητής Φαρμακολογίας, Ruben Abagyan και η ομάδα του διαπίστωσαν, λοιπόν, ότι οι ασθενείς που λάμβαναν μόνο PPIs ανέφεραν κάποια παρενέργεια που σχετιζόταν με τα νεφρά σε συχνότητα 5,6%, σε σύγκριση με το 0,7% των ασθενών που λάμβαναν μόνο ανταγωνιστές των Η-2 υποδοχέων ισταμίνης.

Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, οι ασθενείς που λάμβαναν μόνο PPIs ήταν 28,4 φορές πιο πιθανό να αναφέρουν χρόνια νεφρική νόσο, καθώς και οξεία νεφρική ανεπάρκεια (4,2 φορές πιο πιθανό), νεφρική νόσο τελικού σταδίου (35,5 φορές πιο πιθανό) και απροσδιόριστη νεφρική δυσλειτουργία (8 φορές πιο πιθανό). Οι ασθενείς που λάμβαναν ΡΡΙs είχαν, επίσης, κάποιες πιθανότητες να παρουσιάσουν ανωμαλίες στα επίπεδα ηλεκτρολυτών τους.

Ο Δρ. Abagyan τόνισε, πάντως, ότι αυτή η μελέτη δεν αποδεικνύει την απόλυτη συχνότητα των φαινομένων που σχετίζονται με τα νεφρά για όλους τους ανθρώπους που παίρνουν PPIs, δεδομένου ότι η αναφορά στο FAERS είναι εθελοντική. Είπε, επίσης, ότι είναι πιθανό το αποτέλεσμα να οφείλεται σε άγνωστους τροποποιητικούς παράγοντες. Επομένως, χρειάζεται μια μεγάλη, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη κλινική δοκιμή για την οριστική απόδοση αιτιότητας μεταξύ της χρήσης των PPIs και του απόλυτου κινδύνου εμφάνισης νεφρικής νόσου στους ανθρώπους.

Όπως σημειώνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων είναι φάρμακα αναγκαία για πολλούς ανθρώπους, καθώς βοηθούν στον έλεγχο συμπτωμάτων που είναι συχνά επώδυνα για την καθημερινή ζωή. Ωστόσο, ο Δρ. Abagyan ελπίζει ότι τα αρχικά αυτά δεδομένα θα παρακινήσουν τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να παράσχουν τις κατάλληλες προειδοποιήσεις, την εκπαίδευση και την παρακολούθηση που χρειάζονται οι ασθενείς που λαμβάνουν PPIs, ιδίως αν βρίσκονται ήδη σε υψηλό κίνδυνο για νεφροπάθειες και διαταραχές στα επίπεδα των ηλεκτρολυτών.