Μια ανακάλυψη ανοίγει το δρόμο για την θεραπεία του καρκίνου

Ένας νέος τύπος Τ-κυττάρου θα μπορούσε να οδηγήσει στην καταστροφή των καρκινικών όγκων σε όλους τους ασθενείς υποστηρίζεται σε νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Nature Immunology.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι χρησιμοποίησαν το λεγόμενο μοριακό ψαλίδι CRISPR–Cas9 για να τεκμηριώσουν ότι ένας υποδοχέας Τ-κυττάρων (TCR) αναγνώριζε και σκότωνε τους περισσότερους τύπους ανθρώπινου καρκίνου μέσω μιας μονομορφικής πρωτεΐνης, της MR1, χωρίς να επηρεάζει τα μη καρκινικά κύτταρα. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο εντοπισμός των καρκινικών κυττάρων μέσω του TCR γίνεται μέσω της αναγνώρισης του καρκινικού μεταβολώματος (το σύνολο των μεταβολιτών που παράγονται από τα καρκινικά κύτταρα). Τα σχετικά πειράματα σε ποντίκια οδήγησαν ήδη σε ύφεση της λευχαιμίας και οδήγησαν σε αύξηση της επιβίωσης των τρωκτικών. Επίσης η μεταφορά TCR σε Τ- κύτταρα ασθενών οδήγησε στην καταστροφή καρκινικών κυττάρων αυτόλογου και μη-αυτόλογου μελανώματος.

Το νέο αυτό είδος ανοσοποιητικού κυττάρου που εξοντώνει σχεδόν όλα τα καρκινικά κύτταρα, ανακαλύφθηκε τυχαία από τους Βρετανούς επιστήμονες, οι οποίοι αισιοδοξούν ότι η ανακάλυψή τους προσφέρει ελπίδες για μια καθολική ανοσοθεραπεία του καρκίνου που θα αφορά όλους τους ασθενείς. Αν και είναι ακόμη νωρίς- αισιοδοξούν ότι ίσως στο μέλλον η ανακάλυψη τους αποδειχθεί ιστορική για τη θεραπεία του καρκίνου. Αλλά αυτό θα πρέπει να επιβεβαιωθεί μετά από κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, με επικεφαλής τον καθηγητή Άντριου Σιούελ, ανέλυαν δείγματα από μια τράπεζα αίματος της Ουαλίας, αναζητώντας ανοσοποιητικά κύτταρα που μπορούν να καταπολεμήσουν τα βακτήρια, όταν βρήκαν τον νέο τύπο Τ-κυττάρου με σημαντικές αντικαρκινικές ικανότητες.

Το εν λόγω κύτταρο διαθέτει ένα άγνωστο έως τώρα είδος υποδοχέα (TCR), που του επιτρέπει να αναγνωρίζει και να στρέφεται εναντίον των καρκινικών κυττάρων αποκλειστικά, αγνοώντας τα υγιή κύτταρα, μέσω ενός μηχανισμού που δεν είναι ακόμη σαφής στους επιστήμονες. Οι εργαστηριακές μελέτες που ακολούθησαν, έδειξαν ότι αυτά τα ανοσοκύτταρα καταστρέφουν κύτταρα δερματικών καρκίνων, αιματολογικού καρκίνου, καρκίνου του εντέρου, του μαστού, των οστών, του προστάτη, των ωοθηκών, των νεφρών και του τραχήλου της μήτρας.

Ο Δρ. Σιούελ δήλωσε ότι είναι «άκρως ασυνήθιστο» να βρίσκεται ένα κύτταρο με τόσες αντικαρκινικές δυνατότητες. «Ήταν μια τυχαία ανακάλυψη, κανείς δεν ήξερε ότι αυτό το κύτταρο υπήρχε. Η ανακάλυψη μας εγείρει την προοπτική μιας καθολικής θεραπείας για τον καρκίνο, ένα μοναδικό Τ-κύτταρο που θα είναι ικανό να καταστρέφει πολλούς διαφορετικούς τύπους καρκίνου στον πληθυσμό. Έως τώρα κανείς δεν πίστευε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατό», τόνισε ο Βρετανός ανοσολόγος.

Δεν απέκλεισε την πιθανότητα να υπάρχουν άνθρωποι που, χάρη σε αυτό ακριβώς το είδος ανοσοκυττάρου, έχουν ήδη τέλεια ανοσία απέναντι σε οποιονδήποτε καρκίνο. «Το κύτταρο αυτό μπορεί να είναι πολύ σπάνιο ή μπορεί να το έχουν πολλοί άνθρωποι, αλλά για κάποιο λόγο να μην είναι ενεργοποιημένο. Απλώς δεν γνωρίζουμε ακόμη», ανέφερε.

Έως σήμερα υπάρχουν ορισμένες νέου τύπου αντικαρκινικές ανοσοθεραπείες, όπως οι CAR-T και TCR-T, αλλά έχουν σχετική αποτελεσματικότητα μόνο σε λίγα είδη καρκίνου, ιδίως στη λευχαιμία, ενώ δεν έχουν ιδιαίτερα οφέλη για τους συμπαγείς όγκους, που είναι και συχνότεροι. Επίσης είναι αρκετά εξατομικευμένες θεραπείες, πράγμα που αποτελεί πλεονέκτημα όσον αφορά την καταλληλότητα τους για συγκεκριμένα άτομα, αλλά και μειονέκτημα όσον αφορά το εύρος των ασθενών που μπορούν να επωφεληθούν.

Το νέο κύτταρο προσκολλάται σε ένα μόριο (MR1) των καρκινικών κυττάρων, που είναι κοινό στους ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο μια μελλοντική θεραπεία μπορεί να «δουλεύει» για τους περισσότερους καρκίνους, αλλά και για όλους σχεδόν τους ανθρώπους.

Τα πρώτα πειράματα σε ποντίκια, όπου εισήχθησαν τα νέα Τ-κύτταρα, άφησαν «ενθαρρυντικά» αποτελέσματα εξάλειψης των καρκινικών όγκων. Ο Δρ. Σιούελ δήλωσε ότι η πρόοδος αναμένεται να είναι γρήγορη, όσον αφορά τη δοκιμή και ανάπτυξη μιας πιθανής νέας θεραπείας. Οι πρώτες δοκιμές σε καρκινοπαθείς τελικού σταδίου αναμένεται να ξεκινήσουν φέτος τον Νοέμβριο, εφόσον οι επόμενες εργαστηριακές δοκιμές δείξουν ότι η θεραπεία είναι ασφαλής.