Καθώς περισσότεροι από 600.000 άνθρωποι παγκοσμίως έχουν προσβληθεί από τον κορωνοϊό, η επιστημονική κοινότητα καλείται να αντιμετωπίσει ένα από τα βασικότερα ερωτήματα της πανδημίας: Οι άνθρωποι που έχουν επιβιώσει από τον ιό έχουν αποκτήσει ανοσία στον κορωνοϊό;
Όπως αναφέρει οι Τάιμς της Νέας Υόρκης «η απάντηση είναι ένα ναι με αστερίσκους και πολλαπλά σημαντικά άγνωστα δεδομένα». Ο λόγος που αυτή η απάντηση των επιστημόνων είναι κομβική είναι απλός: Οι άνθρωποι που θα έχουν επιβεβαιωμένα ανοσία στον κορωνοϊό θα μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους και να στελεχώσουν το εργασιακό δυναμικό που απαιτείται μέχρι να υπάρξει εμβόλιο για όλους. Επιπλέον, η ανοσία στην κοινότητα είναι και ο τρόπος που θα λήξει η πανδημία: Όσο περισσότεροι αποκτούν ανοσία, ο ιός θα «χάσει» την υψηλή του μεταδοτικότητα και έτσι θα προστατευθούν και οι ευπαθείς ομάδες.
Η ανοσία, παράλληλα, μπορεί να φέρει και την θεραπεία. Τα αντισώματα που θα συλλεχθούν από αυτούς που έχουν ιαθεί μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να βοηθηθούν όσοι πάσχουν.
Στο ζήτημα έκανε προ ημερών αναφορά και ο Σωτήρης Τσιόδρας αναφέροντας χαρακτηριστικά πως όσοι βρεθούν να έχουν αντισώματα στο νέο ιό, θα έχουν ανοσία για τουλάχιστον δύο ή 3 χρόνια και υπό αυτή την έννοια θα είναι προστατευμένοι στο κοντινό μέλλον. “Αυτοί θα μπορούν να κινούνται ελεύθερα και ιδίως αν ανήκουν σε ομάδες πολιτών χρήσιμες για το κοινωνικό σύνολο την κρίσιμη αυτή ώρα, όπως είναι γιατροί και νοσηλευτές” κατέληξε.
Τα αντισώματα που δημιουργούνται σε για άλλους ιούς – όπως η πολιομυελίτιδα ή η ιλαρά, για παράδειγμα – προσφέρουν ανοσία για ολόκληρη τη ζωή του ατόμου. Αλλά τα αντισώματα στους κορωνοϊούς που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα διαρκούν για δύο ή τρία χρόνια και αυτό είναι εξαιρετικά πιθανό να ισχύει και με τον νέο κορωνοϊό, όπως επιβεβαιώνουν και αμερικανοί επιστήμονες.
Μία κομβική ερώτηση είναι κατά πόσο παιδιά και ενήλικοι που είχαν μονάχα ήπια συμπτώματα εξακολουθούν να παράγουν αρκετά ισχυρά αντισώματα στον ιό, μέχρι να είναι έτοιμο το εμβόλιο.
Τα τεστ της ανοσίας
Σημαντικό ρόλο για το κατά πόσο κάποιος έχει αναπτύξει ανοσία στον κορωνοϊό θα παίξουν και τα τεστ αντισωμάτων, τα οποία μέχρι σήμερα δεν βρίσκονται σε πολλές χώρες. Τι είναι αυτό το τεστ; Θυμίζει το τεστ που κάνει μια γυναίκα στο σπίτι της για να δει αν είναι έγκυος, μόνο που πρόκειται για ένα γρήγορο και απλό τεστ διάγνωσης αντισωμάτων του νέου κορωνοϊού, το οποίο γίνεται με τρύπημα του δάχτυλου και βγάζει αποτέλεσμα μέσα σε μόνο δέκα έως 15 λεπτά.
Το τεστ δεν μπορεί να ανιχνεύσει ενεργή λοίμωξη, αλλά μπορεί να αποκαλύψει αν κάποιος είχε τον ιό, με ή χωρίς συμπτώματα, και τώρα πλέον έχει αποκτήσει αντισώματα. Εκατομμύρια τέτοια τεστ-εξπρές θα είναι σύντομα διαθέσιμα στη Βρετανία και οι πρώτοι που θα τα δοκιμάσουν είναι οι γιατροί και νοσηλευτές του Εθνικού Συστήματος Υγείας της χώρας, ώστε να δουν αν μπορούν να επιστρέψουν στη δουλειά τους, αφού θα ξέρουν ότι, έχοντας αντισώματα, θα έχουν πιθανώς και ανοσία απέναντι σε μια νέα λοίμωξη από τον κορονοϊό (αν και υπάρχει ακόμη αβεβαιότητα για το κατά πόσο ο οργανισμός αποκτά ανοσία έναντι του νέου ιού και σε πόσο βάθος χρόνου).
Προτεραιότητα για τα τεστ θα έχουν και όσοι βρίσκονται σε αυτο-απομόνωση στο σπίτι τους, όπου και θα τους σταλεί το τεστ ή θα το προμηθευθούν οι ίδιοι, όταν αυτό είναι έτοιμο για διάθεση, κάτι που αναμένεται να συμβεί σύντομα, ίσως και σε μερικές μέρες. Τα τεστ θα υπάρχουν στα φαρμακεία και στο διαδίκτυο (Amazon), ενώ αν έχουν κόστος (κάτι που δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί), αυτό αναμένεται να είναι χαμηλό.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον ευελπιστεί ότι τα μαζικά αυτά τεστ (ήδη αγοράστηκαν 3,5 εκατομμύρια από την κυβέρνηση), τα οποία βρίσκονται υπό αξιολόγηση στην Οξφόρδη, «θα αλλάξουν τους όρους του παιγνιδιού», όσον αφορά την αντιμετώπιση της νόσου Covid-19 που προκαλείται από τον ιό SARS-CoV-2.
Το τεστ αντισωμάτων θα γίνεται παράλληλα με το συμβατικό μοριακό τεστ τύπου PCR (αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης), αυτό που γίνεται και στην Ελλάδα από τα πανεπιστημιακά εργαστήρια και το Ινστιτούτο Παστέρ. Το τεστ PCR ανιχνεύει την ενεργή λοίμωξη στο παρόν και δεν μπορεί να αποκαλύψει μια παρελθούσα λοίμωξη.
Η βρετανική κυβέρνηση θέλει, συνδυάζοντας τα δύο ειδών τεστ, να αποκτήσει μια όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την εξάπλωση του ιού στη χώρα. Και άλλες χώρες σχεδιάζουν την ανάπτυξη και κυκλοφορία γρήγορων τεστ αντισωμάτων στον πληθυσμό τους, αλλά η Βρετανία φαίνεται ότι θα είναι η πρώτη που θα το κάνει, σε αυτή τουλάχιστον την έκταση.
Σημαντικό είναι να υπάρξει διάκριση ανάμεσα στα τεστ αντισωμάτων και στα τεστ για τον κορωνοϊό, όπως έχει σημειώσει και ο κ. Τσιόδρας στις ενημερώσεις που απευθύνει προς το ελληνικό κοινό.