Κατάθλιψη: Ποια συνηθισμένα φάρμακα αυξάνουν τον κίνδυνο;

Δεκάδες ευρέως λαμβανόμενα φάρμακα μπορεί να έχουν ως ανεπιθύμητη ενέργεια την κατάθλιψη, επομένως οι ασθενείς πρέπει να έχουν το νου τους, προειδοποιούν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.

Σε μεγάλη έρευνα που πραγματοποίησαν ανακάλυψαν ότι σχεδόν 200 συνταγογραφούμενα φάρμακα αναφέρουν ως ανεπιθύμητη ενέργεια την κατάθλιψη.

Τα φάρμακα αυτά λαμβάνονται από σχεδόν ένα στα τρία άτομα στον γενικό πληθυσμό. Μάλιστα πολλοί ασθενείς δεν παίρνουν μόνο ένα, αλλά δύο ή περισσότερα.

Επιπλέον, τα ποσοστά της κατάθλιψης είναι αυξημένα σε αυτούς τους ασθενείς, έναντι των ποσοστών στα άτομα που δεν τα λαμβάνουν.

Τα στοιχεία αυτά δημοσιεύονται στην «Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας» (JAMA).

Όπως γράφουν οι ερευνητές, ανάμεσα στα 200 φάρμακα συμπεριλαμβάνονται οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (PPIs). Τα φάρμακα αυτά λαμβάνονται για τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (καούρες).

Άλλα ευρέως συνταγογραφούμενα φάρμακα της λίστας είναι ορισμένοι βήτα-αναστολείς (χορηγούνται για την υπέρταση), αντισυλληπτικά και αντιεπιληπτικά (π.χ. γκαμπαπεντίνη).

Ακόμα και ισχυρά παυσίπονα όπως η ιβουπροφαίνη, αλλά και κορτικοστεροειδή όπως η πρεδνιζόνη, ανευρίσκονται στη λίστα των 200 φαρμάκων.

Όπως σημειώνουν οι ερευνητές στο άρθρο τους, η πιθανότητα της κατάθλιψης ήταν καλά γνωστή για ορισμένα φάρμακα όπως οι βήτα-αναστολείς και η ιντερφερόνη. Για πολλά άλλα, όμως, έπεσαν από τα σύννεφα.

«Προκαλεί ταυτοχρόνως έκπληξη και ανησυχία το γεγονός ότι τόσο πολλά φάρμακα αναφέρουν στις ανεπιθύμητες ενέργειές τους την κατάθλιψη ή τα αυτοκτονικά συμπτώματα, δεδομένης της επίπτωσης της κατάθλιψης και των ποσοστών αυτοκτονίας», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Dima Mazen Qato, επίκουρη καθηγήτρια Φαρμακολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόϊ, στο Σικάγο.

Καθοριστικός ο αριθμός των φαρμάκων

Όπως γράφουν οι ερευνητές, εξέτασαν τα φάρμακα που έπαιρναν 26.192 εθελοντές, ηλικίας άνω των 18 ετών. Το 7,6% των εθελοντών έπασχαν από κατάθλιψη.

Τα κρούσματα της κατάθλιψης αυξάνονταν αναλόγως με τον αριθμό των φαρμάκων που έπαιρναν οι εθελοντές:

* Ήταν 4,7% στους εθελοντές που δεν έπαιρναν κανένα φάρμακο το οποίο να αναφέρει την κατάθλιψη στις παρενέργειές του.

* Ήταν 6,9% σε όσους έπαιρναν ένα φάρμακο με πιθανή ανεπιθύμητη ενέργεια την κατάθλιψη.

* Ήταν 9% σε όσους έπαιρναν δύο φάρμακα με την ίδια πιθανή παρενέργεια.

* Ήταν 15,3% σε όσους έπαιρναν τρία ή περισσότερα φάρμακα με πιθανή παρενέργεια την κατάθλιψη.

Συνολικά, το 38,4% των εθελοντών έπαιρναν τουλάχιστον ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο με πιθανή ανεπιθύμητη ενέργεια την κατάθλιψη. Και το 9,5% έπαιρναν τουλάχιστον τρία φάρμακα με πιθανή παρενέργεια την κατάθλιψη.

Δοσοεξαρτώμενη συσχέτιση

Η Dr. Qato τόνισε πως «υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα» για το όλο θέμα. Διευκρίνισε επίσης πως η μελέτη κατέδειξε απλώς μία συσχέτιση και δεν σημαίνει πως τα φάρμακα είναι η αιτία της ψυχικής νόσου.

«Δεν αποδείξαμε ότι τα φάρμακα αυτά μπορούν να οδηγήσουν στην κατάθλιψη έναν κατά τα άλλα υγιή άνθρωπο», είπε. «Βλέπουμε όμως μια ανησυχητική δοσοεξαρτώμενη συσχέτιση. Δηλαδή όσο περισσότερα τέτοιου είδους φάρμακα παίρνει κανείς ταυτοχρόνως, τόσο περισσότερο κινδυνεύει να εκδηλώσει κατάθλιψη».

Τα ευρήματα αυτά υπενθυμίζουν πως όλα τα φάρμακα φέρουν κινδύνους, επομένως όλα πρέπει να χορηγούνται με σύνεση, λένε οι ειδικοί.

Δείχνουν επίσης πόσο σημαντικό είναι να ενημερώνουν οι ασθενείς τους γιατρούς τους για το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης που έχουν, καταλήγουν.