Σουηδός καθηγητής μίλησε για την πρωτοβουλία του να εμβολιάσει με το Sputnik V τους ηλικιωμένους κατοίκους ενός ιταλικού χωριού, αλλά και για τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς που αναδύονται στο πλαίσιο της «κούρσας» για το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.
Ο καθηγητής Δημόσιας Υγείας και Επιδημιολογίας, Μαρτσέλο Φεράντα ντε Νόλι ζει στην επαρχία του Μπέργκαμο στην Ιταλία και σκοπεύει να αγοράσει 740 δόσεις του ρωσικού εμβολίου Sputnik V για ηλικιωμένους κατοίκους της κοινότητας τού Σαν Τζιοβάνι Μπιάνκο, με δικά του χρήματα. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτές οι δόσεις είναι αρκετές για τον εμβολιασμό όλων των κατοίκων του οικισμού που είναι άνω των 70 ετών.
Αναλυτικά η συνέντευξη με τον ομότιμο Σουηδό καθηγητή Δημόσιας Υγείας και Επιδημιολογίας, και πρώην ερευνητή της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, Μαρτσέλο Φεράντα ντε Νόλι:
Το ρωσικό εμβόλιο Sputnik V ήταν -απ’ όσο γνωρίζω- το πρώτο που δημοσιεύτηκε σε επιστημονικό ιατρικό περιοδικό, δηλαδή στο «The Lancet», τον Σεπτέμβριο του 2020. Η 95% αποτελεσματικότητα του Sputnik V έχει επίσης επιβεβαιωθεί, γεγονός που το καθιστά τόσο αποτελεσματικό όσο αυτό της Pfizer που έχει την ίδια αποτελεσματικότητα.
Στη συνέχεια, έχουμε άλλα ζητήματα που κάνουν το Sputnik V πιο κατάλληλο. Μεταξύ αυτών, ένας σημαντικός παράγοντας είναι η μεγαλύτερη ευκολία στη μεταφορά και αποθήκευση που παρουσιάζει το Sputnik V σε σύγκριση με το εμβόλιο της Pfizer. Είναι γνωστό ότι η διατήρηση του εμβολίου της Pfizer απαιτεί «θερμοκρασίες Νοτίου Πόλου», όπως τις χαρακτήρισαν οι New York Times. Αυτό σημαίνει -60 βαθμούς Κελσίου. Η μεταφορά είναι απαιτητική και η αποθήκευση ακριβή, καθώς χώρες στην Ευρώπη και αλλού θα πρέπει να επενδύσουν σε λεγόμενες «φάρμες με καταψύκτες» προκειμένου να φιλοξενήσουν αυτόν τον τύπο εμβολίου της Pfizer. Παράλληλα, έχουμε το ζήτημα της τιμής ανά δόση. Στο πλαίσιο αυτό, αναμένω πως άλλες χώρες χωρίς τη στενή επιρροή των δυτικών φαρμακευτικών εταιρειών και οι κυβερνήσεις που διαφυλάσσουν τα συμφέροντά τους, τελικά θα επιλέξουν το ρωσικό εμβόλιο.
– Κατά τη γνώμη σας, θα μπορέσει η Ρωσία να τους «νικήσει» όλους με το εμβόλιο της;
Θεωρητικά, ναι, τουλάχιστον σε χώρες με λιγότερο ισχυρές οικονομίες, που σημαίνει τεράστιους πληθυσμούς του κόσμου, για τους λόγους που ανέφερα πιο πάνω.
– Σε ένα από τα άρθρα σας, μιλήσατε ανοιχτά για έναν νέο «ψυχρό πόλεμο» σχετικά με τα εμβόλια ο οποίος είναι κατά της ανθρωπότητας. Πώς εκδηλώνεται αυτή η σύγκρουση και ποια είναι η προέλευσή της;
Η βασική μου θέση σχετικά με αυτό είναι ότι η υγεία και, ταυτόχρονα, το δικαίωμα να μένεις ζωντανός, είναι ανθρώπινο δικαίωμα για όλους, ανεξαρτήτως εθνικότητας, πίστης ή φυλής. Πρέπει να είναι ανεξάρτητο και από τις οικονομικές δυνατότητες. Η πανδημία του κορονοϊού είναι ένα παγκόσμιο επιδημιολογικό φαινόμενο και, ως εκ τούτου, απαιτεί ενότητα και συντονισμό των ερευνητικών δυνατοτήτων όλων των χωρών ώστε να παραχθεί άμεσα ένα αποτελεσματικό εμβόλιο, προσιτό οικονομικά ή -στην καλύτερη περίπτωση- δωρεάν για όλους τους ανθρώπους.
Αντ’ αυτού, οι φαρμακευτικές εταιρείες στον δυτικό κόσμο χρησιμοποιούν αυτήν την «ευκαιρία» για κέρδος, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής εμβολίων για την COVID-19. Αυτά τα εμβόλια θα είναι ακριβά για να τα αποκτήσουν οι φτωχότερες χώρες, για να μη μιλήσω για τη μεταφορά και την αποθήκευσή τους.
Από την άλλη, με εμβόλια όπως το Sputnik V, το οποίο είναι εξίσου αποτελεσματικό με αυτά της δυτικής αγοράς, οι κυβερνήσεις του ΝΑΤΟ και οι δορυφόροι τους, φαίνεται πως βάζουν τα δυνατά τους για να αποκλείσουν από τους διεθνείς οργανισμούς υγείας στους οποίους εκπροσωπούνται, όπως είναι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, μια άμεση αξιολόγηση του ρωσικού εμβολίου Sputnik V.
Τα πολιτικά, οικονομικά, ακόμη και γεωπολιτικά θέματα παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτή την «κούρσα εμβολίων». Για τις δυτικές κυβερνήσεις, των οποίων τα συμφέροντα συνδέονται στενά με αυτά του εταιρικού κόσμου, ή θα έλεγα ότι ταυτίζονται με αυτά, είναι επίσης (θέματα) κύρους και απόκτησης καλύτερης θέσης στον τομέα της γεωπολιτικής επιρροής. Έτσι, γίνεται προσπάθεια δημιουργίας αμφιβολιών για την αποτελεσματικότητα ή την επιστημονική αξιοπιστία των αντιπάλων. Με άλλα λόγια, πρόκειται για την προσπάθεια άρνησης, ή τουλάχιστον απόκρυψης, των ωφελειών και των επιτευγμάτων των ρωσικών φαρμακευτικών προϊόντων και της αποδεδειγμένης επιστημονικής τεχνογνωσίας.
Θα δώσω την εξής εικόνα: Είναι γνωστό ότι ο Eυρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων έχει ήδη ξεκινήσει επαφές με το ρωσικό ίδρυμα που παρήγαγε το Sputnik V. Ωστόσο, ο Οργανισμός δεν τοποθετεί το Sputnik V στη λίστα των υπό εξέταση εμβολίων. Γιατί συμβαίνει αυτό; Ήρθα σε επαφή με τον Οργανισμό χθες και δεν μπόρεσαν να μου δώσουν μια σαφή απάντηση. Στην πραγματικότητα, ο αξιωματούχος με τον οποίο μίλησα, ένας γιατρός, είπε ότι εξουσιοδοτήθηκε μόνο να μου δώσει πληροφορίες σχετικά με το εάν επεξεργάζονται το εμβόλιο Sputnik V ή όχι (Έχω καταγεγραμμένη τη συνομιλία μας).
Διαμαρτυρήθηκα και είπα ότι με δεδομένο πως ο Οργανισμός ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι διαδικασίες τους θα πρέπει να είναι διαφανείς. Άρα το θέμα είναι από ποιόν ελέγχεται πραγματικά η Ε.Ε.
– Συμμετέχουν και τα δυτικά ΜΜΕ σε αυτόν τον «πόλεμο»;
Βεβαίως, ναι, συμμετέχουν σε μεγάλο βαθμό. Έχω αναφερθεί στο γεγονός ότι τα κυρίαρχα ΜΜΕ, για παράδειγμα στη Σουηδία, δεν δίστασαν να παραποιήσουν τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με το ρωσικό εμβόλιο. Η δημοσιογράφος και «ιατρική σχολιαστής» του DN, Αμίνα Μαντζόρ, έγραψε ότι «αυτοί (σ.σ. οι Ρώσοι) δεν έχουν εμβόλιο» και ότι πρόκειται απλώς «για προπαγάνδα».
Παράλληλα, σε ένα δημοφιλές πρόγραμμα στο σουηδικό TV4, μια άλλη δημοσιογράφος, η Άννα-Λένα Λόρεν, η οποία είναι ανταποκρίτρια στη Ρωσία, δήλωσε μπροστά στους τηλεθεατές πως «είναι πολύ αμφίβολο πόσο αποτελεσματικό είναι αυτό το εμβόλιο (σ.σ. το Sputnik V) και πάνω όλα, το πόσο ασφαλές μπορεί να είναι».
– Τι μπορεί να γίνει για να σταματήσει αυτή η περιττή σύγκρουση;
Θεωρώ πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα πρέπει να αναλάβει έναν πιο ενεργό ρόλο, αντικειμενικό και αμερόληπτο, στο συντονισμό μιας μοναδικής παγκόσμιας πρωτοβουλίας εμβολίων για χάρη της δημόσιας υγείας για όλους, και όχι για το όφελος της δυτικής φαρμακευτικής βιομηχανίας. Εξεπλάγην όταν έμαθα στο Twitter ότι το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ «ανακοίνωσε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας με σκοπό τη δημιουργία της πλατφόρμας δράσης COVID για τις επιχειρήσεις». Ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγεσούς, είναι εισηγητής στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
– Σε ποιες ακριβώς κινήσεις έχει προχωρήσει ώστε να αγοράσετε το Sputnik V;
Πρώτα, ήρθα σε επαφή με έναν Ρώσο αξιωματούχο στη διπλωματική αντιπροσωπεία της Γενεύης, τον οποίο γνώρισα κατά τη διάρκεια ομιλίας που έδωσα στο «Swiss Press Club» τον Νοέμβριο του 2017. Ρώτησα σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ για την πρωτοβουλία μου και με συμβούλεψε να επικοινωνήσω με τη ρωσική πρεσβεία στη Ρώμη, καθώς τότε ήμουν στην Ιταλία. Κάτι που τελικά έκανα.
Ταυτόχρονα, επικοινώνησα ανεπίσημα με τον δήμαρχο του Σαν Τζιοβάνι Μπιάνκο και κοινοποίησα την πρωτοβουλία μου. Απάντησε ότι θα καλωσορίσει την πρωτοβουλία μου, αλλά πρώτα πρέπει να εγκριθεί από τις τοπικές υγειονομικές αρχές. Το περιεχόμενο της επιστολής μου προς την πρεσβεία της Ρωσίας κοινοποιήθηκε στη «Rossiyskaya gazeta», την επίσημη εφημερίδα της ρωσικής κυβέρνησης.
– Από πού προέκυψε ο αριθμός των 740 δόσεων;
Αυτά τα στοιχεία προέρχονται από μια μελέτη που συνέταξε ομάδα με επικεφαλής τον Δήμαρχο του Σαν Τζιοβάνι Μπιάνκο, κ. Μάρκο Μιλέσι. Ήταν το αποτέλεσμα ενός ορολογικού ελέγχου που διενεργήθηκε στην πόλη τον Μάιο του 2020 με δίκη του πρωτοβουλία.
Στην πρωτοβουλία συμμετείχαν επίσης ο Μπερνάρντο Γκαλίτσι, διοικητικός συντονιστής και ο καθηγητής, Ντομένικο Τζιουπόνι, ιατρικός συντονιστής του έργου.
Ο αριθμός των 740 αντιπροσωπεύει όλο τον πληθυσμό ηλικίας 70 ετών και άνω ο οποίος επέζησε από τη σοβαρή πανδημία στο Σαν Τζιοβάνι Μπιάνκο που αποτέλεσε ένα από τα επίκεντρα της νόσου στην περιοχή της Λομβαρδίας.
– Θα ήσασταν πρόθυμος να κάνετε και εσείς ο ίδιος το Sputnik V;
Ναι, θα ήμουν. Αλλά δεν θα ήμουν επιλέξιμος για το εμβόλιο που προσπαθώ να φέρω στην Ιταλία για τον προαναφερθέντα σκοπό, διότι δεν έχω ιταλική κάρτα ασφάλισης υγείας. Έχω μόνο τη σουηδική ασφάλιση υγείας. Ωστόσο, είμαι έτοιμος να εμβολιαστώ με το Sputnik V με την πρώτη ευκαιρία που προκύψει.
– Πριν χορηγηθεί στους πολίτες του Σαν Τζιοβάνι Μπιάνκο, το πρόγραμμα εμβολιασμού πρέπει να εγκριθεί από την Τοπική Αρχή Υγείας και τις τοπικές Αρχές. Έχετε κάποια ανταπόκριση απ’ αυτούς;
Όχι ακόμα. Ο δήμαρχος, Μάρκο Μιλέσι, δήλωσε σε συνέντευξή του στο «L’ Eco di Bergamo» στις 30 Νοεμβρίου 2020 ότι θα περιμένουν έως ότου εγκριθεί το εμβόλιο Sputnik V από τις ευρωπαϊκές και ιταλικές υγειονομικές αρχές. Μετά απ’ αυτό θα προχωρήσουν το σχέδιο σε τοπικό επίπεδο.
– Ως πολίτης της Σουηδίας έχετε αναλύσει το «σουηδικό μοντέλο» κατά του κορωνοϊού; Θα μπορούσε να υιοθετηθεί και στην Ιταλία;
Ναι, έχω αναλύσει το σουηδικό πείραμα σε διάφορες δημοσιεύσεις και το θεωρώ ελαττωματικό. Θα μπορούσα να απαντήσω στην ερώτησή σας με τον τίτλο της πρόσφατης επιδημιολογικής μελέτης μου «Ποσοστό θνησιμότητας περιστατικών της COVID-19 στη Σουηδία και τις γειτονικές χώρες. Γιατί δεν πρέπει να ακολουθήσουμε το μοντέλο της σουηδικής ανοσίας της αγέλης» που δημοσιεύθηκε μεταξύ άλλων στο «The Indicter» και το «ConsortiumNews».