Κολχικίνη: «Ενθαρρυντικά τα αποτελέσματά της ενάντια στον Covid-19» – Τι πρέπει να προσέξουμε

Ενθαρρυντικά χαρακτήρισε τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της κολχικίνης στη θεραπευτική αντιμετώπισης της νόσου COVID-19, ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας για τον νέο κορωνοϊό, Γκίκας Μαγιορκίνης.

Η κολχικίνη από την Δευτέρα 25 Ιανουαρίου έχει ενταχθεί στον ελληνικό θεραπευτικό αλγόριθμο για την αντιμετώπιση της νόσου καθώς μεγάλη καναδική μελέτη έδειξε ότι μπορεί να συμβάλει στην αποτροπή της επιδείνωσης της νόσου και τη μείωση της ανάγκης για νοσηλεία.

Κατά την χθεσινή τακτική ενημέρωση για την πορεία της επιδημίας στην Ελλάδα ο καθηγητής Μαγιορκίνης απαντώντας σε σχετική ερώτηση είπε χαρακτηριστικά ότι «τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι ενθαρρυντικά, αλλά παραμένουν προκαταρκτικά. Δείχνουν καλές πιθανότητες για βελτιωμένη έκβαση και σίγουρα θα ακολουθήσουν και άλλες μελέτες».

Σημείωσε μάλιστα ότι, «θα πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί στη χρήση της» κολχικίνης υπενθυμίζοντας ότι η χορήγησή της πρέπει να γίνεται μόνο με ιατρική συνταγή «και μετά από τη συμβολή με τον γιατρό γιατί, όπως όλα τα φάρμακα, μπορεί να είναι επικίνδυνη».

Η κολχικίνη, ένα παλιό, καλά μελετημένο αντιφλεγμονώδες φάρμακο, για πρώτη φορά εξετάστηκε ως θεραπεία για τη νόσο COVID-19 με ελληνική πρωτοβουλία. Μάλιστα η πρώτη σχετική μελέτη, GRECCO-19 ξεκίνησε από την Ελλάδα και σχεδιάστηκε υπό την καθοδήγηση του Καθηγητή Σπύρου Δευτεραίου και μία ομάδα έγκριτων καθηγητών της Ιατρικής Σχολής της Αθήνας, συμπεριλαμβανομένου του Καθηγητή Γεράσιμου Σιάσου, με επιβλέποντα τον Καθηγητή Χριστόδουλο Στεφανάδη.

Η δημοσίευση προκαταρκτικών αποτελεσμάτων της καναδικής μελέτης COLCORONA, στις 22 Ιανουαρίου, επιβεβαίωσε ότι η κολχικίνη μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών και θανάτου σε ασθενείς με νόσο COVID-19.

Έτσι λοιπόν το αντιφλεγμονώδες φάρμακο πλέον χορηγείται σε μορφή χαπιού στην Ελλάδα, μετά από ιατρική εκτίμηση και συνταγογράφηση και, φυσικά, έπειτα από θετικό μοριακό τεστ. Δηλαδή, ο ασθενής θα πρέπει να έχει αποδειχθεί εργαστηριακά ότι έχει προσβληθεί από τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 και κατόπιν αξιολόγησης της συνολικής κατάστασης της υγείας του να ξεκινήσει άμεσα την αγωγή με κολχικίνη.

Η θεραπεία με κολχικίνη ενδείκνυται για ασθενείς ηλικίας μεγαλύτερης των 60 ετών, ανεξαρτήτως εάν έχουν υποκείμενα νοσήματα, και ασθενείς ηλικίας 18-60 ετών με τουλάχιστον ένα υποκείμενο νόσημα ή πυρετό μεγαλύτερο από 38 βαθμούς Κελσίου τις τελευταίες 48 ώρες.

Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) αποφάσισε για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας η κολχικίνη να είναι φάρμακο «χορηγούμενο μόνο με ιατρική συνταγή φυλασσόμενη επί διετία» και υπό ιατρική παρακολούθηση. Ενώ απαγορεύεται η ταυτόχρονη χρήση ερυθρομυκίνης, κλαριθρομυκίνης, αζιθρομυκίνης, κυκλοσπορίνης και βεραπαμίλης.

Το θεραπευτικό σχήμα

Σύμφωνα με τον θεραπευτικό σχήμα, η κολχικίνη συνιστάται να χορηγείται εντός 24 ωρών από τη διάγνωση της νόσου COVID-19. Τις τρεις πρώτες ημέρες μπορούν να λαμβάνουν 0,5 mg δύο φορές την ημέρα και έπειτα 0,5 mg μια φορά την ημέρα για επιπλέον 27 ημέρες.

Ποιοι δεν πρέπει να πάρουν κολχικίνη

Η κολχικίνη συνιστάται να μην χορηγείται σε ασθενείς με:

– φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, όπως ελκώδη κολίτιδα ή νόσο Crohn,
– προϋπάρχουσα προοδευτική νευρομυϊκή νόσο,
– σοβαρή ηπατική νόσο,
– εγκυμοσύνη ή θηλασμό ή πιθανότητα κύησης κατά τη διάρκεια της αγωγής ή για έξι μήνες μετά την τελευταία δόση του φαρμάκου,
– ιστορικό αλλεργική αντίδρασης ή σημαντική ευαισθησία στην κολχικίνη,
– χημειοθεραπεία για καρκίνο,
– λήψη μακρολίδης, κυκλοσπορίνη ή βεραπαμίλη.

Η μελέτη COLCORONA

Στις 22 Ιανουαρίου δόθηκαν στη δημοσιότητα τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της μελέτης COLCORONA. Η διπλά-τυφλή, τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη, που οργανώθηκε από το Καρδιολογικό Ινστιτούτο του Μόντρεαλ του Καναδά, εξέτασε την επίδραση της κολχικίνης σε εξω-νοσοκομειακούς ασθενείς με διάγνωση COVID-19. Στην COLCORONA συμμετείχε και η Ελλάδα με πέντε κέντρα (Αττικό, Κοζάνη, Αλεξανδρούπολη, Θριάσιο, Πάτρα) και Εθνικό Συντονιστή τον καθηγητή Σπύρο Δευτεραίο.

Στο δείγμα εντάχθηκαν 4.488 ασθενείς αμέσως μετά τη διάγνωση νόσου COVID-19 που δεν είχαν νοσηλευθεί, ήταν στο σπίτι τους αλλά είχαν τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη σοβαρής μορφής της νόσου. Ο στόχος της μελέτης ήταν να διερευνήσει αν η έγκαιρη χορήγηση κολχικίνης θα μπορούσε να μειώσει την ανάγκη για νοσηλεία των ασθενών καθώς και άλλες πιο σοβαρές επιπλοκές της COVID-19. Η μελέτη έδειξε σημαντική μείωση των νοσηλειών (κατά 25%), της ανάγκης για μηχανική υποστήριξη της αναπνοής (κατά 50%), των θανάτων (κατά 44%).

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη τυχαιοποιημένη μελέτη που δημοσιεύθηκε παγκοσμίως για τον ρόλο της κολχικίνης στη νόσο COVID-19 ήταν η μελέτη GRECCO-19. Η μελέτη αυτή σχεδιάστηκε και εκπονήθηκε στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών από την ομάδα του Καθηγητή Καρδιολογίας Σπύρου Δευτεραίου σε συνεργασία με ερευνητικές ομάδες του Μιλάνου της Ιταλίας (Humanitas Clinical and Research Hospital), της Ισπανίας (Hospital Universitario La Fe), των ΗΠΑ (Yale University, Mount Sinai University). Η GRECCO-19, που δημοσιεύθηκε το περασμένο καλοκαίρι στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open διερεύνησε την επίδραση της κολχικίνης σε νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID-19 και έδειξε επίσης ευεργετικά αποτελέσματα.

Τη μελέτη GRECCO-19 ακολούθησαν μελέτες από την Ιταλία, τις ΗΠΑ, την Βραζιλία και την Κολομβία. Τα αποτελέσματα των μελετών αυτών εξετάσθηκαν από την ομάδα του κ. Δευτεραίου σε μία μετα-ανάλυση η οποία έδειξε ευεργετική επίδραση στη θνησιμότητα των ασθενών με COVID-19 που έλαβαν κολχικίνη. Η μελέτη COLCORONA έρχεται να επιβεβαιώσει τα ευρήματα των μελετών αυτών. Τέλος, σημειώνεται ότι η μελέτη RECOVERY, η οποία διεξάγεται στο Ηνωμένο Βασίλειο σε 175 κέντρα, έχει εντάξει επίσης ενεργό άξονα που μελετά την κολχικίνη σε νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID-19 (ήδη έχουν στρατολογηθεί περισσότεροι από 5000 ασθενείς). Η μελέτη αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη.