Άγχος και στρες: Tι προκαλούν στο σώμα μας;

Πιέζεστε για να προετοιμαστείτε για κάποιο διαγώνισμα; Προσπαθείτε να κάνετε περισσότερα από όσα φτάνει ο χρόνος σας;

Το άγχος είναι ένα συναίσθημα που βιώνουμε όταν κάτι μας δυσκολεύει ή μας συγκλονίζει/ξαφνιάζει.

Αλλά εκτός από απλώς ένα συναίσθημα, το άγχος είναι μια φυσική αντίδραση που διαπερνά ολόκληρο το σώμα.

Βραχυπρόθεσμα, το άγχος μπορεί να ωφελεί, αλλά όταν ενεργοποιείται πάρα πολύ συχνά ή για πάρα πολύ καιρό, η ενστικτώδης αντίδραση “μάχη ή φυγή” στο στρες όχι μόνο αλλάζει τον εγκέφαλό σας αλλά προκαλεί και βλάβες σε πολλά όργανα και κύτταρα σε όλο το σώμα σας.

Οι επινεφρίδιοι αδένες απελευθερώνουν τις ορμόνες του στρες, κορτιζόλη, επινεφρίνη (γνωστή και ως αδρεναλίνη) και νορεπινεφρίνη. Καθώς οι ορμόνες αυτές ταξιδεύουν μέσα στο αίμα, φτάνουν εύκολα τα αιμοφόρα αγγεία και την καρδιά.

• Η αδρεναλίνη κάνει την καρδιά σας να χτυπά πιο γρήγορα, ανεβάζει την αρτηριακή σας πίεση, και σταδιακά προκαλεί υπέρταση
• Η κορτιζόλη επίσης επηρεάζει το ενδοθήλιο, το εσωτερικό των αιμοφόρων αγγείων, ώστε να μη λειτουργεί κανονικά

Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι αυτό είναι ένα πρώιμο βήμα στην ενεργοποίηση της διαδικασίας της αρτηριοσκλήρωσης ή στη συσσώρευση της πλάκας της χοληστερόλης στις αρτηρίες σας. Έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.

Όταν ο εγκέφαλος αισθάνεται στρες, ενεργοποιεί το αυτόνομο νευρικό σύστημα.

Μέσα από αυτό το δίκτυο των νευρικών συνδέσεων, o εγκέφαλος μεταφέρει το άγχος στο εντερικό νευρικό σύστημα. Εκτός από το ότι προκαλεί αναταραχές στο στομάχι, αυτή η σύνδεση εγκεφάλου-εντέρου διαταράσσει τις φυσικές ρυθμικές συσπάσεις που κινούν τα τρόφιμα μέσω του εντέρου. Αυτό οδηγεί σε σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία του εντέρου στο οξύ, και να είναι πια πιο πιθανό να έχετε καούρες. Μέσω του εντερικού νευρικού συστήματος το άγχος μπορεί να αλλάξει τη σύνθεση και τη λειτουργία των βακτηρίων του εντέρου, που μπορεί να επηρεάσει το πεπτικό σας σύστημα και συνολικά την υγεία σας.

Μήπως όμως το χρόνιο άγχος επηρεάζει και την περιφέρεια της μέσης σας;

Η απάντηση είναι ναι. Η κορτιζόλη μπορεί να αυξήσει την όρεξή σας. “Λέει” στο σώμα σας να αναπληρώσει την ενέργειά σας με τρόφιμα πλούσια σε ενέργεια, προκαλώντας πόθο για γρήγορο φαγητό. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης προκαλούν απόθεση των επιπλέον θερμίδων ως λίπος στη κοιλιά. Αυτό το λίπος δεν δυσκολεύει απλώς το κούμπωμα του παντελονιού. Είναι ένα όργανο που απελευθερώνει στο ανοσοποιητικό σύστημα ορμόνες και χημικές ουσίες που ονομάζονται κυτοκίνες, οι οποίες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων ασθενειών, όπως καρδιακές παθήσεις και την αντίσταση στην ινσουλίνη.

Οι ορμόνες του στρες επηρεάζουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού με ποικίλους τρόπους.

Αρχικά, βοηθούν κατά των εισβολών και στην θεραπεία από τραυματισμό. Αλλά το χρόνιο άγχος παρεμποδίζει κάποια κύτταρα του ανοσοποιητικού, κάνοντας σας πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις και επιβραδύνοντας τον χρόνο θεραπείας.

Θέλετε να ζήσετε πολλά χρόνια; Μάλλον πρέπει να περιορίσετε το χρόνιο άγχος σας.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχει συσχετιστεί με την μείωση των τελομερών: είναι τα χρωμοσωμάτων που μετρούν την ηλικία ενός κυττάρου. Τα τελομερή βρίσκονται στην άκρη των χρωμοσωμάτων για να επιτρέπουν την αντιγραφή του DNA κάθε φορά που διαιρείται ένα κύτταρο χωρίς να βλάπτουν τον γενετικό κώδικα του κυττάρου και μειώνονται με κάθε κυτταρική διαίρεση. Όταν τα τελομερή γίνουν πολύ κοντά, το κύτταρο δεν μπορεί πλέον να διαιρεθεί και πεθαίνει.

Και εάν όλα αυτά δεν ήταν αρκετά, το χρόνιο άγχος έχει ακόμα περισσότερους τρόπους για να σαμποτάρει την υγεία σας, αφού συμβάλλει σε:

• ακμή
• τριχόπτωση
• σεξουαλικής δυσλειτουργία
• πονοκεφάλους
• μυικές θλάσεις
• δυσκολία στη συγκέντρωση
• κόπωση
• ευερεθιστότητα

Οπότε, τι σημαίνουν όλα αυτά για σας; Η ζωή σας θα είναι πάντα γεμάτη με αγχωτικές καταστάσεις. Αλλά αυτό που έχει σημασία για τον εγκεφάλό σας και για ολόκληρο το σώμα σας είναι πώς αντιμετωπίζετε αυτό το άγχος.

Εάν μπορείτε να δείτε αυτές τις καταστάσεις ως προκλήσεις που μπορείτε να διαχειριστείτε, παρά ως απειλές που είναι αξεπέραστες, θα αποδώσετε καλύτερα βραχυπρόθεσμα και θα μείνετε υγιείς μακροπρόθεσμα.