Αν το ένα από τα δίδυμα έχει αλλεργία, θα έχει και το άλλο; – Τι απαντούν οι ειδικοί

Όταν ένα από τα δίδυμα παιδιά εμφανίζει αλλεργία, γεννάται εύλογα το ερώτημα αν και το άλλο παιδί θα παρουσιάσει την ίδια ευαισθησία.

Οι αλλεργίες, είτε πρόκειται για εποχιακές αντιδράσεις στη γύρη είτε για τροφικές αλλεργίες με πιο σοβαρά συμπτώματα, προκύπτουν από έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Όσο περισσότερα κοινά στοιχεία έχουν δύο άνθρωποι, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να παρουσιάζουν αλλεργίες στα ίδια ερεθίσματα. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τα δίδυμα, αν και η κατάσταση δεν είναι τόσο απλή.

Οι αλλεργίες είναι ένα σύνθετο φαινόμενο που εξαρτάται από πλήθος παραμέτρων, όπως η γενετική προδιάθεση, η έκθεση σε αλλεργιογόνα και οι συνθήκες ζωής.

Τι είναι αλλεργία;

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα διαθέτει μηχανισμούς άμυνας, όπως τα αντισώματα, τα οποία ανιχνεύουν και καταπολεμούν εισβολείς όπως τα μικρόβια. Στις περιπτώσεις αλλεργίας, το σώμα αντιδρά σε μια ακίνδυνη ουσία, το αλλεργιογόνο,  σαν να ήταν επικίνδυνη. Τα αντισώματα προσκολλώνται σε αυτά τα αλλεργιογόνα και πυροδοτούν μια αντίδραση του ανοσοποιητικού που οδηγεί σε συμπτώματα όπως φτέρνισμα, καταρροή, κνησμό, δακρύρροια και βήχα. Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να είναι ήπιες αλλά ενοχλητικές.

Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως, οι αλλεργίες προκαλούν αναφυλαξία, μια σοβαρή και εν δυνάμει θανατηφόρα κατάσταση που απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, χορηγείται επινεφρίνη (αδρεναλίνη), συνήθως μέσω αυτόματου εγχυτήρα ή, πλέον, με ρινικό σπρέι.

Οι αλλεργίες μπορεί να προκληθούν από ερεθίσματα του εξωτερικού περιβάλλοντος (γύρη, τσιμπήματα εντόμων), εσωτερικού χώρου (ζωικά κύτταρα, ακάρεα σκόνης), αλλά και από τροφές , με πιο συχνές το γάλα, τα αυγά, το σιτάρι, τη σόγια, τα φιστίκια, τα θαλασσινά και το σουσάμι. Ορισμένα παιδιά ξεπερνούν τις τροφικές αλλεργίες με την ηλικία, ενώ σε άλλες περιπτώσεις είναι ισόβιες.

Κάθε αλλεργικό αντίσωμα στοχεύει κάτι συγκεκριμένο, γεγονός που εξηγεί γιατί κάποιος μπορεί να αντιδρά μόνο σε μία ουσία. Τα ίδια αντισώματα που εμπλέκονται στις αλλεργίες, προστατεύουν και από τα παράσιτα — ωστόσο, σε περιβάλλοντα με λίγες λοιμώξεις (όπως στις ανεπτυγμένες χώρες), στρέφονται σε «αθώες» ουσίες.

Παράγοντες όπως η υγιεινή και η διατροφή παίζουν καθοριστικό ρόλο. Παιδιά που μεγαλώνουν σε αγροκτήματα, έχουν κατοικίδια από μικρή ηλικία ή πολλά αδέλφια, παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά αλλεργιών. Ο θηλασμός, επίσης, φαίνεται να παρέχει προστασία.

Ακόμα και το επάγγελμα παίζει ρόλο: κομμωτές, αρτοποιοί ή μηχανικοί εκτίθενται συχνά σε ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις.

Η κληρονομικότητα είναι καθοριστική. Αν ένας γονέας έχει αλλεργίες, οι πιθανότητες να εμφανίσει αλλεργία και το παιδί αυξάνονται σημαντικά. Στην περίπτωση της αλλεργίας στα φιστίκια, αν ένα μέλος της οικογένειας είναι αλλεργικό, η πιθανότητα για ένα παιδί να έχει την ίδια αλλεργία επταπλασιάζεται.

Aν το ένα από τα δίδυμα έχει αλλεργία, θα την έχει και το άλλο;

Η απάντηση είναι «συχνά ναι, αλλά όχι απαραίτητα». Μελέτη στην Αυστραλία έδειξε ότι περίπου το 60-70% των διδύμων παρουσίαζαν κοινές περιβαλλοντικές αλλεργίες, με τους μονοζυγωτικούς (πανομοιότυπους) διδύμους να έχουν περισσότερες πιθανότητες να μοιράζονται αλλεργίες σε σχέση με τους ετεροζυγωτικούς.

Οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι έχουν ταυτόσημο γενετικό υλικό, ενώ οι ετεροζυγωτικοί μοιράζονται περίπου το 50% των γονιδίων τους — όσο και οποιοδήποτε άλλο αδελφικό ζευγάρι.

Αντίστοιχα ευρήματα υπήρξαν και για τις τροφικές αλλεργίες, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την αλλεργία στα φιστίκια.

Συμπερασματικά, ενώ τα δίδυμα έχουν αυξημένες πιθανότητες να μοιράζονται τις ίδιες αλλεργίες λόγω της κοινής τους γενετικής και περιβαλλοντικής εμπειρίας, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι αυτό θα συμβεί.