Άνοια: Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής της

Σε μια επιστημονική εργασία, ερευνητές από τη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες αξιοποίησαν τεχνολογία σαρώσεων εγκεφάλου για να διερευνήσουν λεπτομερώς ένα νευρωνικό δίκτυο άγνωστο μέχρι πρότινος. Αυτό το δίκτυο, το οποίο ονόμασαν “αδύναμο σημείο”, φέρει ιδιαίτερη σημασία για την κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου και ανοίγει τον δρόμο για νέες θεραπείες νευρολογικών παθήσεων.

Αυτό το δίκτυο είναι γνωστό ότι είναι ευάλωτο στις επιπτώσεις της γήρανσης, καθώς και στη νόσο του Αλτσχάιμερ, στη νόσο του Πάρκινσον και σε άλλες καταστάσεις του εγκεφάλου.

Αυτό το νευρωνικό δίκτυο αρχίζει να αναπτύσσεται μόνο κατά την εφηβεία και επίσης δείχνει σημάδια εκφυλισμού νωρίτερα όσο γερνάμε, εξήγησε μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής την Gwenaëlle Douaud, αναπληρώτρια καθηγήτρια κλινικών νευροεπιστημών στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Άνοια: Διαβήτης, ατμοσφαιρική ρύπανση και αλκοόλ οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου

Η ομάδα της εξέτασε σαρώσεις εγκεφάλου από περισσότερους από 40.000 ηλικιωμένους, ενώ συγκέντρωσε και στοιχεία για τον τρόπο ζωής και ιατρικό τους ιστορικό, μέσω της μεγάλης έρευνας διαρκείας UK Biobank.

Η μελέτη εξέτασε τον αντίκτυπο 161 διαφορετικών παραγόντων κινδύνου για άνοια σε αυτό το συγκεκριμένο νευρωνικό δίκτυο του εγκεφάλου. Μερικοί από τους παράγοντες κινδύνου για άνοια ήταν αρτηριακή πίεση, χοληστερόλη, διαβήτης, βάρος, κατανάλωση αλκοόλ, κάπνισμα, καταθλιπτική διάθεση, φλεγμονή, ρύπανση, ακοή, ύπνος, κοινωνικοποίηση, διατροφή, σωματική δραστηριότητα και εκπαίδευση.

Τρεις παράγοντες κινδύνου φάνηκε να αποδυναμώνουν περισσότερο το “αδύναμο σημείο” του εγκεφάλου, είπε η Douaud:

«Γνωρίζουμε ότι πολλές περιοχές του εγκεφάλου εκφυλίζονται νωρίτερα όσο γερνάμε. Σε αυτήν τη νέα μελέτη δείξαμε ότι αυτά τα συγκεκριμένα μέρη του εγκεφάλου είναι πιο ευάλωτα στον διαβήτη, στην ατμοσφαιρική ρύπανση που σχετίζεται με την κυκλοφορία των οχημάτων (όλο και πιο σημαντικός παράγοντας στην άνοια) και το αλκοόλ, σε σύγκριση με όλους τους υπόλοιπους κοινούς παράγοντες κινδύνου για άνοια».

Η ομάδα απέκτησε εντόπισε επίσης συγκεκριμένες γενετικές πληροφορίες, που θα μπορούσαν να κάνουν τον εγκέφαλο ενός ατόμου περισσότερο ή λιγότερο ευάλωτο στην άνοια:

«Πολλές παραλλαγές στο γονιδίωμα επηρεάζουν το εν λόγω εγκεφαλικό δίκτυο και εμπλέκονται σε καρδιαγγειακούς θανάτους, σχιζοφρένεια, νόσο Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον», είπε η Douaud.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications.

Ο συν-συγγραφέας της μελέτης, δρ. Anderson Winkler, αναπληρωτής καθηγητής Ανθρώπινης Γενετικής στο πανεπιστήμιο του Τέξας Rio Grande Valley, σχολίασε:

«Αυτό που κάνει αυτήν τη μελέτη ξεχωριστή είναι ότι εξετάσαμε την μοναδική συμβολή κάθε τροποποιήσιμου παράγοντα κινδύνου για άνοια, για να αξιολογήσουμε τον εκφυλισμό που προκύπτει σε αυτό το συγκεκριμένο ‘αδύναμο σημείο’ του εγκεφάλου. Μόλις λάβαμε υπόψη τις επιπτώσεις της ηλικίας και του φύλου, οι παράγοντες που αναδείχτηκαν ως οι πιο επιβλαβείς ήταν: ο διαβήτης, η ατμοσφαιρική ρύπανση και το αλκοόλ».