Υγεία
Λιγότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με άνοια έχουν τα άτομα με χαρακτηριστικά προσωπικότητας όπως ευσυνειδησία, εξωστρέφεια και θετικό συναίσθημα.
Αυτό είναι το συμπέρασμα έρευνας από τα πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνια και Northwestern University.
Η εργασία δημοσιεύτηκε στο Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association.
Προηγούμενες μελέτες προσπάθησαν να καθορίσουν συσχετίσεις μεταξύ των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας και της άνοιας, αλλά ήταν ως επί το πλείστον μικρές και αντιπροσώπευαν μόνο συγκεκριμένους πληθυσμούς, δήλωσε η Emorie Beck, επίκουρη καθηγήτρια ψυχολογίας στο UC Davis και επικεφαλής συγγραφέας της εργασίας.
“Θέλαμε να αξιοποιήσουμε τη νέα τεχνολογία για να συνθέσουμε αυτές τις μελέτες και να δοκιμάσουμε τη δύναμη και τη συνέπεια αυτών των συσχετισμών”, είπε η ίδια. Εάν αυτοί οι σύνδεσμοι διατηρηθούν, τότε η στόχευση χαρακτηριστικών της προσωπικότητας για αλλαγές στις παρεμβάσεις νωρίτερα στη ζωή θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος για να μειωθεί ο κίνδυνος άνοιας μακροπρόθεσμα.
Πώς έγινε η έρευνα
Η Beck και οι συνεργάτες της ανέλυσαν δεδομένα από οκτώ δημοσιευμένες μελέτες που περιελάμβαναν συνολικά πάνω από 44.000 άτομα, εκ των οποίων τα 1.703 εμφάνισαν άνοια. Εξέτασαν τις μετρήσεις των “πέντε μεγάλων” χαρακτηριστικών της προσωπικότητας:
- ευσυνειδησία
- εξωστρέφεια
- άνοιγμα στην εμπειρία
- νευρωτισμός και
- ευχαρίστηση
Επίσης εξέτασαν μετρήσεις για την υποκειμενική ευημερία:
- θετικό και αρνητικό συναίσθημα και
- ικανοποίηση από τη ζωή
Συνέκριναν όλους αυτούς τους δείκτες με κλινικά συμπτώματα άνοιας και παθολογία εγκεφάλου στην αυτοψία.
Η προσωπικότητα θεωρείται συνήθως ότι συνδέεται με τον κίνδυνο άνοιας μέσω της συμπεριφοράς, είπε η Beck. Για παράδειγμα, τα άτομα που έχουν υψηλή βαθμολογία στην ευσυνειδησία μπορεί να είναι πιο πιθανό να τρώνε καλά και να φροντίζουν την υγεία τους, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα καλύτερη υγεία μακροπρόθεσμα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι υψηλές βαθμολογίες στα αρνητικά γνωρίσματα (νευρωτισμός, αρνητικό συναίσθημα) και οι χαμηλές βαθμολογίες στα θετικά γνωρίσματα (ευσυνειδησία, εξωστρέφεια, θετικό συναίσθημα) συσχετίστηκαν με υψηλότερο κίνδυνο διάγνωσης άνοιας. Οι υψηλές βαθμολογίες σχετικά με το άνοιγμα στην εμπειρία, την ευχαρίστηση και την ικανοποίηση από τη ζωή είχαν προστατευτική επίδραση σε ένα μικρότερο υποσύνολο μελετών.
Υπαρκτή η σύνδεση με τη διάγνωση αλλά όχι με την παθολογία της άνοιας
Προς έκπληξή τους, ωστόσο, δεν βρέθηκε καμία σχέση μεταξύ αυτών των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας και της πραγματικής νευροπαθολογίας στον εγκέφαλο των ανθρώπων μετά τον θάνατο.
“Αυτό ήταν το πιο εκπληκτικό εύρημα για εμάς. Αν η προσωπικότητα είναι προγνωστική της απόδοσης σε γνωστικά τεστ αλλά όχι στην παθολογία, τι μπορεί να συμβαίνει;” αναρωτήθηκε η Beck.
Μια εξήγηση είναι ότι ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας θα μπορούσαν να κάνουν τους ανθρώπους πιο ανθεκτικούς στις βλάβες που προκαλούνται από ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ. Άτομα με υψηλότερα επίπεδα ορισμένων χαρακτηριστικών μπορεί να βρουν τρόπους, είτε το γνωρίζουν είτε όχι, ώστε να αντιμετωπίσουν τις βλάβες. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι ορισμένα άτομα με αρκετά εκτεταμένη παθολογία μπορεί να παρουσιάσουν μικρή έκπτωση στα γνωστικά τεστ.
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να μετριάσουν τη σχέση μεταξύ της προσωπικότητας και του κινδύνου άνοιας και της σχετικής νευροπαθολογίας, όπως η ηλικία, το φύλο και το μορφωτικό επίπεδο.
“Δεν βρήκαμε σχεδόν κανένα στοιχείο για επιπτώσεις, εκτός από το ότι η προστατευτική δράση της ευσυνειδησίας αυξανόταν με την ηλικία”, είπε η Beck.
Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη της άνοιας. Μεταξύ εκείνων που δεν σχετίζονται άμεσα με τη γενετική, αυτή η μελέτη είναι ένα πρώτο βήμα για να προσδιοριστούν οι συσχετίσεις μεταξύ προσωπικότητας και άνοιας, είπε η ίδια.
