Αρθρίτιδα: Προσοχή στα πολλά αντιφλεγμονώδη που μπορεί να επιδεινώνουν την κατάσταση

Είναι τα κατ’ εξοχήν φάρμακα που παίρνουν οι πάσχοντες από οστεοαρθρίτιδα για να καταπραΰνουν τη φλεγμονή και να ανακουφιστούν από τον πόνο. Μια νέα μελέτη, όμως, προειδοποιεί ότι τα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορεί μακροπρόθεσμα να την επιδεινώνουν!

Η οστεοαρθρίτιδα είναι η συχνότερη ρευματική πάθηση. Παλαιότερη έρευνα του Ελληνικού Ιδρύματος Ρευματολογικών Ερευνών είχε δείξει ότι πάσχει περισσότερο από το 13% του ενήλικου πληθυσμού.

Η οστεοαρθρίτιδα προκαλεί φθορά του χόνδρου που επιστρώνει τα οστά που σχηματίζουν τις αρθρώσεις. Προκαλεί επίσης την ανάπτυξη οστικών «προεξοχών» στην προσβεβλημένη άρθρωση. Αυτά είναι τα λεγόμενα οστεόφυτα, που οι ασθενείς αποκαλούν «άλατα». Οι αλλοιώσεις αυτές έχουν ως συνέπεια φλεγμονή, οίδημα και πόνο. Η αρθρίτιδα συνήθως εντοπίζεται:

• Σε αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης (εκφυλιστική σπονδυλοαρθροπάθεια)
• Στην άρθρωση του γόνατος
• Στις αρθρώσεις της άκρας χείρας
• Στην άρθρωση του ισχίου

Τα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα χορηγούνται ευρέως για την αντιμετώπιση της φλεγμονής και του πόνου. Ωστόσο οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις τους στις αρθρώσεις δεν είναι καλά γνωστές, λένε οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF).

Πρώτα η υμενίτιδα

«Τα αντιφλεγμονώδη χορηγούνται ως θεραπεία για τον πόνο. Δεν γνωρίζουμε όμως πως επηρεάζουν την έκβαση των ασθενών με οστεοαρθρίτιδα», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Johanna Luitjens, μεταδιδακτορική υπότροφος στο Τμήμα Ακτινολογίας & Βιοϊατρικής Απεικόνισης του UCSF. «Έως πρότινος δεν είχε καν αξιολογηθεί με απεικονιστικές εξετάσεις η επίδρασή τους στην υμενίτιδα».

Η υμενίτιδα είναι η φλεγμονή της μεμβράνης (λέγεται αρθρικός υμένας) που επενδύει το εσωτερικό των αρθρώσεων. Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι η υμενίτιδα στο γόνατο σχετίζεται με την μελλοντική απώλεια του χόνδρου και την οστεοαρθρίτιδα.

Η Dr. Luitjens και οι συνάδελφοί της εξέτασαν τις επιδράσεις που έχουν τα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα σε:

• 277 πάσχοντες από μετρίου βαθμού έως σοβαρή οστεοαρθρίτιδα του γόνατος που λάμβαναν αντιφλεγμονώδη
• 793 εθελοντές που δεν έκαναν αντιφλεγμονώδη θεραπεία

Οι ασθενείς που έπαιρναν τα φάρμακα, τα λάμβαναν επί τουλάχιστον 1 χρόνο πριν ενταχθούν στη μελέτη και επί 4 χρόνια στη συνέχεια. Στόχος της μελέτης ήταν να εξακριβωθεί αν τα φάρμακα επηρέαζαν την ανάπτυξη ή  εξέλιξη της υμενίτιδας και ακολούθως των αλλοιώσεων στους αρθρικούς χόνδρους.

Όλοι οι συμμετέχοντες στη μελέτη υποβλήθηκαν σε μαγνητική τομογραφία γόνατος κατά την έναρξή της και τέσσερα χρόνια αργότερα. Οι ερευνητές εξέτασαν στις εικόνες το πάχος του χόνδρου, τη σύστασή του και άλλους δείκτες της εξέλιξης της αρθρίτιδας.

Τα ευρήματα

Όπως διαπίστωσαν, τα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) δεν παρείχαν κάποιο μακροπρόθεσμο όφελος. Η φλεγμονή στην άρθρωση και η ποιότητα του χόνδρου ήταν χειρότερη κατά την έναρξη της μελέτης στους ασθενείς που τα λάμβαναν. Επιδεινώθηκαν επίσης περαιτέρω στην πορεία της μελέτης.

«Δεν βρήκαμε να ασκούν κάποια προστατευτική δράση», είπε η Dr. Luitjens. «Δεν μείωναν το επίπεδο της φλεγμονής ούτε επιβράδυναν την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας στο γόνατο. Αντιθέτως, είδαμε ότι εντείνουν την υμενίτιδα και τις φθορές».

Αυτό θα μπορούσε να σχετίζεται με την υποχώρηση του πόνου, εκτίμησε. «Οι ασθενείς που παίρνουν αντιφλεγμονώδη μπορεί να είναι πιο δραστήριοι σωματικά διότι δεν πονάνε. Αυτό μπορεί να επιδεινώνει την υμενίτιδα και τις άλλες φθορές στις αρθρώσεις τους».

Σε κάθε περίπτωση, «τα αντιφλεγμονώδη δεν έχουν μακροπρόθεσμα θετικό αντίκτυπο στη φλεγμονή των αρθρώσεων και αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν κατά τη χορήγησή τους», τόνισε.

Η νέα μελέτη θα παρουσιαστεί στο επερχόμενο Ετήσιο Συνέδριο της Ακτινολογικής Εταιρείας της Βορείου Αμερικής (RSNA 2022). Τα ευρήματα που παρουσιάζονται σε συνέδρια θεωρούνται προκαταρκτικά, έως ότου δημοσιευθούν σε ιατρική επιθεώρηση μετά από αξιολόγηση.