Υγεία
Αν έπρεπε να διαλέξετε, ποιο θα λέγατε ότι είναι το πιο μολυσμένο αντικείμενο στην κουζίνα σας; Το χερούλι του ψυγείου; Τα μάτια της κουζίνας; Το συρτάρι των μαχαιροπίρουνων; Κανένα απ’ όλα αυτά είναι το εύρημα μιας νέας έρευνας, η οποία έδειξε ότι τα μικρόβια καραδοκούν σε εντελώς απρόσμενα αντικείμενα.
Την έρευνα ζήτησε από ομάδα επιστημόνων η Υπηρεσία Ασφαλείας & Ελέγχου Τροφίμων του αμερικανικού Υπουργείου Γεωργίας (USDA). Οι ερευνητές επιστράτευσαν 371 εθελοντές και τους ζήτησαν να μαγειρέψουν χάμπουργκερ γαλοπούλας.
Οι άνθρωποι αυτοί νόμιζαν ότι δοκίμαζαν νέες συνταγές. Στην πραγματικότητα όμως λάμβαναν μέρος σε μία έρευνα για την διασταυρούμενη μόλυνση. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η διαδικασία κατά την οποία οι μικροοργανισμοί μεταφέρονται ακούσια από μία ουσία ή ένα αντικείμενο σε μία άλλη/ένα άλλο, με επιβλαβείς συνέπειες.
Στην κουζίνα η διασταυρούμενη μόλυνση συνήθως συμβαίνει όταν χειριζόμαστε ωμά, ζωικής προελεύσεως τρόφιμα, όπως το κρέας, τα πουλερικά ή τα θαλασσινά. Η μόλυνση αυτή αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες τροφικής δηλητηρίασης παγκοσμίως.
Η νέα έρευνα
Η νέα έρευνα δημοσιεύθηκε προσφάτως στην διατροφική επιθεώρηση The Journal of Food Protection. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, ο κιμάς που είχε δοθεί στους συμμετέχοντες για να μαγειρέψουν ήταν μολυσμένος με ένα αβλαβές παθογόνο που λέγεται MS2.
Οι συμμετέχοντες δεν το γνώριζαν αυτό. Αυτό που ήξεραν ήταν ότι θα ετοίμαζαν γεύματα με βάση συγκεκριμένες συνταγές. Τα γεύματα περιείχαν χάμπουργκερ και σαλάτα. Οι εθελοντές τα μαγείρεψαν σε ποικίλου μεγέθους κουζίνες – από μικρές σε διαμερίσματα μέχρι μεγάλες σε τράπεζες τροφίμων.
«Είναι σύνηθες να μην λέμε στους συμμετέχοντες ότι λαμβάνουν μέρος σε έρευνα για την διασταυρούμενη μόλυνση», εξήγησε ο διακεκριμένος καθηγητής Επιστήμης της Διατροφής στο Πανεπιστήμιο Rutgers, στο Νιου Τζέρσι. «Αν το γνώριζαν εκ των προτέρων η συμπεριφορά τους πιθανότατα θα άλλαζε. Εμείς όμως θέλαμε να εξετάσουμε τη συμπεριφορά που φυσιολογικά έχουν στην κουζίνα τους όταν μαγειρεύουν».
Μόλις κάθε συμμετέχοντας τελείωνε το μαγείρεμα και έφευγε από την κουζίνα, οι ερευνητές έπιαναν δουλειά. Λάμβαναν δείγματα απ’ όλες τις επιφάνειες και όλα τα αντικείμενα και τα ανέλυαν στο εργαστήριο. Στις αναλύσεις αναζητούσαν ενδείξεις διασταυρούμενης μόλυνσης – δηλαδή το βακτήριο MS2.
Τα ευρήματα
Αποτέλεσμα; Το βακτήριο εντοπίστηκε πρακτικά σε όλα τα μικρά και μεγάλα αντικείμενα στην κουζίνα. Βρέθηκε λ.χ.:
- Στις λαβές των μαχαιριών
- Στις επιφάνειες κοπής
- Στα τηγάνια
- Στα κουμπιά των ηλεκτρικών συσκευών
- Στο εσωτερικό του νιπτήρα
- Στις πετσέτες
- Στο σφουγγάρι της κουζίνας
- Στο μπουκάλι του απορρυπαντικού
- Στο χερούλι του ψυγείου
- Στο καπάκι του δοχείου απορριμμάτων
Όλ’ αυτά ήταν για τους ερευνητές αναμενόμενα. Μάλιστα η κατάσταση ήταν καλύτερη απ’ ό,τι πίστευαν διότι το ποσοστό θετικότητας ήταν μόλις 20% σε όλα τα προαναφερθέντα αντικείμενα. Αυτό σημαίνει πως στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι συμμετέχοντες:
- Είτε καθάριζαν προσεκτικά ό,τι άγγιζαν
- Είτε πρόσεχαν πολύ τι άγγιζαν με μολυσμένα χέρια
Αυτό, όμως, δεν ίσχυε για ένα απρόσμενο σημείο, όπου το ποσοστό θετικότητας έφτασε το 48%. Το σημείο αυτό ήταν τα βαζάκια των μπαχαρικών. Και το κυριότερο: είχαν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις από το παθογόνο MS2.
Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι στην κουζίνα ασυναίσθητα πιάνουμε με βρώμικα χέρια τα δοχεία που περιέχουν αλάτι, πιπέρι και κάθε είδους μυρωδικό και μπαχαρικό. Ύστερα, όμως, δεν σκεφτόμαστε να τα απολυμάνουμε. Αντιθέτως, σαπουνίζουμε καλά τις σανίδες κοπής και τους πάγκους της κουζίνας, που κατ’ επανάληψιν έχουμε ακούσει ότι μολύνονται, εξήγησε ο καθηγητής.
Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος
Πόσο επικίνδυνη είναι η μόλυνση των δοχείων αυτών; Είναι επαρκής για να προκληθεί τροφική δηλητηρίαση αν κάποιος τα αγγίξει και ύστερα φέρει το χέρι του στο στόμα, απάντησε ο καθηγητής. Δεν μπορεί όμως να υπολογιστεί εύκολα η ακριβής έκταση του κινδύνου.
«Με την πάροδο του χρόνου οι μικροοργανισμοί πεθαίνουν. Ωστόσο πολλοί επιζούν για ημέρες ή και εβδομάδες στις επιφάνειες», εξήγησε. «Επομένως υπάρχει κίνδυνος περισσότερο με τα δοχεία που χρησιμοποιούνται τακτικά».
Η λύση είναι να προετοιμάζετε τα μπαχαρικά σε ξεχωριστό μπολάκι πριν αρχίσετε μα μαγειρεύετε. Ειδάλλως πρέπει να σαπουνίζετε τα χέρια σας κάθε φορά που αγγίζετε ωμό κρέας, πουλερικό ή θαλασσινό και πριν αγγίξετε οτιδήποτε άλλο. Σε διαφορετική περίπτωση, η κουζίνα σας ούτε κατά διάνοιαν θα είναι τόσο ασφαλής όσο νομίζετε, κατέληξε.
