Υγεία
Κάθε φορά μετά από ένα καλό γεύμα το μόνο που θέλετε είναι να ξαπλώσετε και να πάρετε έναν υπνάκο;
Εάν ναι, τότε αυτή η ακατανίκητη νύστα που νιώθετε μετά το φαγητό και συνοδεύεται από ενοχλητικό φούσκωμα πρόκειται για την μεταγευματική υπνηλία (postprandial somnolence), γνωστή και ως «food coma».
Και ναι, αυτό είναι ένα πραγματικό φαινόμενο που οι επιστήμονες μελετούν εδώ και χρόνια. Μερικά από τα πιθανά αίτια που έχουν εντοπίσει είναι τα εξής:
Τροφές με τρυπτοφάνη
Ειδικοί αποδίδουν αυτή την ύφεση μετά το γεύμα στα υψηλά επίπεδα L-τρυπτοφάνης (L-tryptophan) ή κοινώς αποκαλούμενη «τρυπτοφάνη» – ένα αμινοξύ που βρίσκεται στο κρέας και στα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Όταν αυτό το αμινοξύ καταναλώνεται μαζί με τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες, ανεβάζει ραγδαία τα επίπεδα σεροτονίνης – ένας νευροδιαβιβαστής που μειώνει τη διέγερση και πυροδοτεί την παραγωγή μελατονίνης.
Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που βοηθά το σώμα να προετοιμαστεί για τον ύπνο.
Αλλαγές στη ροή του αίματος στον εγκέφαλο
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Physiology, η μεταγευματική υπνηλία προκαλείται από μια μικρή μετατόπιση της ροής του αίματος από τον εγκέφαλο προς τα πεπτικά όργανα.
Με απλά λόγια, το φαγητό ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό νευρικό σας σύστημα (ΠΝΣ).
Το ΠΝΣ ρυθμίζει λειτουργίες του σώματος, όπως ο καρδιακός ρυθμός, η αρτηριακή πίεση και η πέψη και ενεργοποιείται όταν το στομάχι διαστέλλεται από την κατανάλωση ενός μεγάλου γεύματος.
Όταν τρώτε, λοιπόν, το ΠΝΣ ρυθμίζει τη ροή του αίματος να κατευθύνεται περισσότερο στα πεπτικά όργανα που λειτουργούν εκείνη τη στιγμή και λιγότερο στον εγκέφαλο, γι’ αυτό μπορεί να αισθανθείτε υπνηλία και κούραση.
Τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή θερμίδες
Έρευνα στο Nature and Science of Sleep υποστηρίζει ότι όταν καταναλώνετε ένα γεύμα πλούσιο σε λιπαρά ή/και θερμίδες τα κέντρα ύπνου του εγκεφάλου σας λαμβάνουν ορισμένα σήματα κορεσμού που μειώνουν την πείνα και τη διέγερση και παράλληλα, αυξάνουν την υπνηλία.
Προσέξτε τι τρώτε και πόσο τρώτε
Αν καταναλώνετε ισορροπημένα γεύματα, μπορεί να έχετε λιγότερες πιθανότητες να πέσετε «θύμα» του «food coma».
Βάλτε στο πιάτο σας φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, καλά λιπαρά και πρωτεΐνες. Αυτό θα διασφαλίσει ότι λαμβάνετε τις βιταμίνες και τα μέταλλα που χρειάζεστε για να διατηρήσετε τα επίπεδα ενέργειάς σας.
Pro tip: Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι οι στερεές τροφές είναι πιο πιθανό να σας προκαλέσουν υπνηλία από ό,τι ένα smoothie ή μια σούπα.
Όταν δεν ευθύνεται το είδος της τροφής που καταναλώνετε για την υπνηλία , τότε ίσως πρέπει να εξετάσετε μήπως η ποσότητα της προσλαμβανόμενης τροφής ήταν υπερβολική.
Όσο μεγαλύτερο είναι το γεύμα, τόσο περισσότερη ινσουλίνη θα απελευθερωθεί, η οποία επηρεάζει ορισμένους νευροδιαβιβαστές που ρυθμίζουν το εσωτερικό σας «ρολόι».
