Bigorexia: Είναι αυτή η νέα διατροφική διαταραχή που απειλεί τος άνδρες;

Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με τον όρο νευρική ανορεξία και την ιδέα ότι η πίεση συμμόρφωσης στα πρότυπα του λεπτού σώματος και της ομορφιάς οδηγεί πολλούς ανθρώπους να λιμοκτονούν για να αποκτήσουν την εικόνα του σώματος που επιθυμούν.

Αλλά υπάρχει και η άλλη όψη αυτού του νομίσματος. Το 1997, ο όρος Μυϊκή Δυσμορφική Διαταραχή, αναφερόμενη και ως “bigorexia” επινοήθηκε για να περιγράψει την αναπτυσσόμενη κατάσταση.

Είναι η bigorexia διατροφική διαταραχή;

Τα άτομα που πάσχουν από ΜΔΔ, τυπικά δεν ανησυχούν για την αύξηση ή απώλεια βάρους με τον τρόπο που συμβαίνει στις διατροφικές διαταραχές. Πρωταρχικά ενοχλούνται λόγω της έλλειψης μυϊκής ανάπτυξης και του μικρού τους μεγέθους σώματος. Για αυτό το λόγο η “bigorexia” δεν είναι διατροφική διαταραχή. Θεωρείται ότι είναι μια παραλλαγή ή υποκατηγορία της Σωματοδυσμορφικής Διαταραχής. Ωστόσο, διαταραγμένες διατροφικές πρακτικές μπορεί να χρησιμοποιηθούν από τα άτομα που υποφέρουν από αυτή τη διαταραχή.

Βigorexia και ομάδες υψηλού κινδύνου

Η μυϊκή δυσμορφική διαταραχή είναι μια αναδυόμενη κατάσταση που πρωταρχικά επηρεάζει τους άνδρες bodybuilders. Αυτά τα άτομα έχουν εμμονές να γίνουν επαρκώς μυώδεις. Οι καταναγκασμοί που εμφανίζονται συνακολούθως έχουν να κάνουν με το ξόδεμα πολλών ωρών στο γυμναστήριο, τη σπατάλη υπέρογκων ποσών σε αναποτελεσματικά προγράμματα ασκήσεων, ξόδεμα χρημάτων στα συμπληρώματα διατροφής, υιοθέτηση διαταραγμένων διατροφικών συνηθειών, ακόμη και χρήση ουσιών.

Κριτήρια ΜΔΔ/Bigorexia

Υπεραπασχόληση με ένα ή περισσότερα αντιλαμβανόμενα ελαττώματα στην εξωτερική εμφάνιση που δεν είναι εμφανή στους άλλους.

Ανάπτυξη από το άτομο επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών όπως για π.χ επίμονο κοίταγμα στον καθρέφτη, υπερβολική περιποίηση, αναζήτηση επιβεβαίωσης ή ενέργειες όπως σύγκριση της εμφάνισής του με των άλλων λόγω ανησυχίας του.

Η υπεραπασχόληση με την εικόνα σώματος προκαλεί κλινικώς σημαντικό στρες ή ανεπάρκεια στη λειτουργικότητα στο κοινωνικό, επαγγελματικό επίπεδο και σε άλλες περιοχές.

Η υπεραπασχόληση με την εμφάνιση δε σχετίζεται με άλλη διαταραχή π.χ δυσαρέσκεια για το σχήμα και το μέγεθος του σώματος λόγω νευρικής ανορεξίας.

Σοβαρότητα της ΜΔΔ/Βigorexia

Η ΜΔΔ είναι μια διαταραχή που προκαλεί πολύ στρες. Κάποιοι άνδρες ασχολούνται τόσο πολύ με τη μυϊκή ανάπτυξη που χάνουν κοινωνικές εκδηλώσεις, την εργασία τους και ακόμη και τότε συνεχίζουν να προπονούνται από το να διακόψουν το πρόγραμμα γυμναστικής τους. Ανίκανοι να πετύχουν ένα μη ρεαλιστικό στόχο, εμπλέκονται σε μία κατάσταση που απαιτεί το ξόδεμα πολλών χρημάτων στα διατροφικά συμπληρώματα και είναι συχνό το φαινόμενο του πειραματισμού και με αναβολικά. Αυτά τα φάρμακα προάγουν τη γρήγορη αύξηση της μυϊκής μάζας προκαλώντας όμως ταυτόχρονα πολλές παρενέργειες όπως είναι η αύξηση της χοληστερόλης, η υπερπλασία του προστάτη, η ακμή, η γυναικομαστία κ.α. Η διακοπή της λήψης στεροειδών αναβολικών μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη και έχει συνδεθεί και με την αυτοκτονία.

Πόσους ανθρώπους επηρεάζει η ΜΔΔ/Βigorexia;

Η συχνότητα της εμφάνισης της ΜΔΔ είναι δύσκολο να εκτιμηθεί. Ερευνητές ισχυρίζονται ότι πάνω από το 10% των “bodybuilders” εμφανίζουν κυρίαρχα συμπτώματα ΜΔΔ και ότι ο συνολικός αριθμός των ανδρών όλων των ηλικιών στις ΗΠΑ που έχουν κάνει  χρήση στεροειδών αναβολικών μπορεί να αγγίξει και τα 2 εκατομμύρια.

Στον πληθυσμό των “bodybuilders”, κάποιοι μπορεί να μην πληρούν τα επίσημα κριτήρια για μυϊκή δυσμορφία , ωστόσο μπορεί να επιδεικνύουν ανησυχία για την εικόνα του σώματος που μπορεί να προκαλεί υψηλά επίπεδα στρες. Από την άλλη, πολλοί bodybuilders είναι εθισμένοι στη χρήση αναβολικών και μπορεί να θεωρούν ότι οι ενεργειές τους είναι μέρος ενός υγιεινού τρόπου ζωής, χωρίς να αντιλαμβάνονται την παθολογική συμπεριφορά τους με αποτέλεσμα να μην απευθύνονται σε υπηρεσίες υγείας.

Αίτια ΜΔΔ/Βigorexia

O αυξανόμενος αριθμός των ανδρών που είναι δυσαρεστημένοι με τη μυϊκή ανάπτυξή τους και με την εικόνα του σώματός τους, σχετίζεται με τη δυτική κουλτούρα και τα πρότυπα που προωθεί. Τα παιδιά, από μικρή ηλικία παίζουν με φιγούρες και σούπερ ήρωες με μη ρεαλιστικά σωματικά χαρακτηριστικά. Επίσης, το ημίγυμνο γυμνασμένο ανδρικό σώμα αποτελεί διαφημιστικό εργαλείο με αποτέλεσμα να πυροδοτούνται οι ανασφάλειες των ανδρών. Και γιατί είναι άραγε σημαντικό στον 21ο αιώνα να έχουν οι άνδρες μύες; Καθώς οι ρόλοι των φύλων αλλάζουν και οι γυναίκες ξεπερνούν τους άνδρες στην εκπαίδευση και στην εργασία, οι άνδρες θεωρούν ότι κλονίζεται το παραδοσιακό status. Μια κλονισμένη λοιπόν ταυτότητα φύλου ενδέχεται μερικώς να εξηγεί την ανάπτυξη του “bodybuilding”, της επίδειξης αρρενωπότητας και ναρκισσισμού. Ωστόσο, οι γυναίκες αν και ελκύονται από γυμνασμένους άνδρες, οι περισσότερες δε βρίσκουν ελκυστικό ένα υπερβολικά γυμνασμένο και μυώδες ανδρικό σώμα. Τέλος, είναι πιθανό ο bodybuilder να κυνηγάει ένα “καλό” σώμα για να νιώσει καλά με τον εαυτό του.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Όσοι αναγνωρίζουν στον εαυτό τους συμπτώματα ΜΔΔ καλό είναι να αναζητήσουν ένα επαγγελματία σύμβουλο, γιατρό ή θεραπευτή με τον οποίο θα μπορέσουν να μοιραστουν τις ανησυχίες τους ώστε να μπουν σε μια τροχιά ισορροπίας και καθησυχασμού της ανησυχίας. Οι ψυχοθεραπευτές δουλεύουν συνήθως με τις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις και γνωσίες που αφορούν κυρίως την εικόνα του σώματος και βοηθούν τους θεραπευόμενους να αναγνωρίσουν τις επιπτώσεις της διαταραγμένης σκέψης τους στη ζωή τους ώστε να σπάσουν τα παθολογικά σχήματα που συντηρούν παθολογικές συμπεριφορές και να βοηθήθού να βρουν την ισορροπία στη ζωή τους.