Υγεία
Ο σίδηρος, όπως θα έχετε ήδη ακουστά, παράγει αιμοσφαιρίνη, μια πρωτεΐνη του αίματος η οποία προσδένει οξυγόνο που μεταφέρεται από τους πνεύμονες σε όλο το σώμα.
Οι άνθρωποι που καταναλώνουν τακτικά συκώτι, κόκκινο κρέας, φασόλια, ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα, λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες σιδήρου μέσω της διατροφής τους.
Όσοι δεν καταναλώνουν όμως τροφές πλούσιες σε σίδηρο, κινδυνεύουν να εμφανίσουν σιδηροπενική αναιμία, τον συχνότερο τύπο αναιμίας.
Η αναιμία προκαλείται όταν δεν υπάρχει επαρκής αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων ή όταν τα ερυθρά δεν λειτουργούν φυσιολογικά.
Διάγνωση αναιμίας τίθεται όταν βρίσκονται τιμές αιμοσφαιρίνης χαμηλότερες από 13.5g/dl στους άνδρες ή χαμηλότερες από 12g/dl σε γυναίκες. Οι φυσιολογικές τιμές στα παιδιά ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία.
Η σιδηροπενική αναιμία προκαλείται συχνότερα λόγω απώλειας αίματος και σπανιότερα λόγω φτωχής απορρόφησης του σιδήρου.
Ο σίδηρος της τροφής απορροφάται από τα κύτταρα που επενδύουν τη γαστρεντερική οδό. Στο σώμα απορροφάται μόνο μικρό κλάσμα από το σίδηρο που καταναλώνουμε. Ο σίδηρος στη συνέχεια απελευθερώνεται στο αίμα και συνδέεται σε μια πρωτεΐνη, την τρανσφερρίνη, που τον μεταφέρει στο συκώτι.
Στο συκώτι ο σίδηρος αποθηκεύεται ως φερριτίνη και απελευθερώνεται, όταν υπάρχει ανάγκη παραγωγής νέων ερυθρών από το μυελό των οστών.
Κύρια συμπτώματα σιδηροπενικής αναιμίας είναι η δύσπνοια, το αίσθημα κόπωσης και η έλλειψη ενέργειας.
Οι γυναίκες που χάνουν πολύ αίμα στην περίοδο, επίσης κινδυνεύουν με αναιμία και είναι πιθανό να χρειάζεται να λαμβάνουν συμπληρώματα.
Δεκάδες μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, καταγράφουν άνοδο των ποσοστών αναιμίας σε όσους ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή, συγκριτικά με αυτούς που καταναλώνουν κρέας.
Ειδικότερα, το 1/3 των χορτοφάγων έχουν έλλειψη σιδήρου.
Άλλη έρευνα έχει διαπιστώσει ότι η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου για τρεις εβδομάδες, μπορεί να μειώσει την κούραση κατά 50%.
Αν ακολουθείτε χορτοφαγική διατροφή ή υποψιάζεστε ότι έχετε έλλειψη σιδήρου για άλλους λόγους, πρέπει να συμβουλευτείτε γιατρό πριν πάρετε κάποιο συμπλήρωμα.
Διατροφολόγος στην Ιατρική Σχολή Aston στο Μπέρμιγχαμ, επισημαίνει: «Εάν κάποιος δεν έχει διαγνωστεί με σιδηροπενική αναιμία ή άλλο πρόβλημα υγείας, πρέπει να αποφεύγει τα συμπληρώματα σιδήρου».
Ο λόγος είναι ότι αν λαμβάνετε επαρκείς ποσότητες από τη διατροφή κινδυνεύετε από υπερφόρτιση σιδήρου, η οποία μπορεί να βλάψει τα εσωτερικά όργανα και να αυξήσει τον κίνδυνο διαβήτη, εμφράγματος και καρκίνου, κυρίως στους ηλικιωμένους.
Επιπλέον, υψηλά επίπεδα σιδήρου έχουν ανιχνευθεί στους εγκεφάλους ανθρώπων με νευροεκφυλιστικά νοσήματα, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ, η νόσος του Πάρκινσον και η πλάγια μυατροφική σκλήρυνση (νόσος του Λου Γκέρινγκ).
Η πρόσληψη πάνω από 20μg σιδήρου την ημέρα μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα και ναυτία, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να αποβεί θανατηφόρα.
Τα συμπληρώματα σιδήρου πρέπει να λαμβάνονται μία ώρα πριν από το φαγητό, καθώς η τροφή σταματά την απορρόφηση του σιδήρου από το έντερο.
Η συνιστώμενη ποσότητα σιδήρου ανέρχεται στα 8,7 μικρογραμμάρια την ημέρα για τους ενήλικες άνδρες και γυναίκες άνω των 50 ετών και στα 14,8 μικρογραμμάρια για γυναίκες ηλικίας 19 έως 50 ετών.
