Το διάφραγμα είναι ένα μυϊκό φράγμα μεταξύ του θώρακα και της κοιλιακής κοιλότητας. Διαχωρίζει την καρδιά και τους πνεύμονες από τα κοιλιακά όργανα (στομάχι, έντερα, σπλήνας και ήπαρ).
Η διαφραγματοκήλη εμφανίζεται όταν ένα, ή περισσότερα από τα κοιλιακά σας όργανα κινούνται προς τα πάνω στο στήθος σας μέσω ενός ελαττώματος (άνοιγμα) στο διάφραγμα. Αυτό το είδος ελαττώματος μπορεί να συμβεί κατά τη γέννηση (συγγενής), ή να αποκτηθεί αργότερα στη ζωή (επίκτητη). Είναι πάντα μια επείγουσα ιατρική κατάσταση και απαιτεί άμεση χειρουργική επέμβαση, για να διορθωθεί.
Διαφραγματοκήλη: Αίτια
Μια συγγενής διαφραγματοκήλη (congenital diaphragmatic hernia – CDH) οφείλεται στην ανώμαλη ανάπτυξη του διαφράγματος, ενώ το έμβρυο ακόμα σχηματίζεται. Ένα ελάττωμα στο διάφραγμα του εμβρύου επιτρέπει σε ένα, ή περισσότερα από τα κοιλιακά του όργανα να μετακινηθούν στο στήθος και να καταλάβουν το χώρο όπου θα έπρεπε να βρίσκονται οι πνεύμονες. Ως αποτέλεσμα, οι πνεύμονες δεν μπορούν να αναπτυχθούν σωστά. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αυτό επηρεάζει μόνο έναν πνεύμονα.
Μια επίκτητη διαφραγματοκήλη (acquired diaphragmatic hernia – ADH) είναι συνήθως το αποτέλεσμα ενός οξέος, ή διεισδυτικού τραυματισμού. Τα τροχαία ατυχήματα και οι πτώσεις προκαλούν την πλειονότητα των οξέων τραυματισμών. Οι διεισδυτικοί τραυματισμοί οφείλονται συνήθως σε τραύματα από μαχαίρι, ή πυροβολισμό. Η χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά, ή στο στήθος μπορεί επίσης να προκαλέσει τυχαία βλάβη στο διάφραγμα. Πιο σπάνια, η διαφραγματοκήλη μπορεί να εμφανιστεί χωρίς γνωστό λόγο και να παραμείνει αδιάγνωστη για κάποιο χρονικό διάστημα, μέχρι να γίνει αρκετά σοβαρή, ώστε να προκαλέσει συμπτώματα.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για διαφραγματοκήλη;
Οι περισσότερες συγγενείς διαφραγματοκήλες είναι ιδιοπαθείς, δηλαδή η αιτία τους είναι άγνωστη. Πιστεύεται ότι ένας συνδυασμός πολλών παραγόντων οδηγεί στην ανάπτυξή τους. Χρωμοσωμικές και γενετικές ανωμαλίες, περιβαλλοντικές εκθέσεις και διατροφικά προβλήματα μπορεί να παίζουν ρόλο στον σχηματισμό αυτών των κηλών. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί με προβλήματα άλλων οργάνων, όπως μη φυσιολογική ανάπτυξη της καρδιάς, του γαστρεντερικού, ή του ουρογεννητικού συστήματος.
Οι ακόλουθοι παράγοντες κινδύνου μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο επίκτητης διαφραγματοκήλης:
- αμβλύς/οξύς τραυματισμός λόγω τροχαίου ατυχήματος
- χειρουργικές επεμβάσεις στο στήθος, ή στην κοιλιά
- πτώσεις με πρόσκρουση στην περιοχή του διαφράγματος
- τραύματα από μαχαίρι
- τραύματα από πυροβολισμό
Διαφραγματοκήλη: Συμπτώματα
Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων από μια διαφραγματοκήλη μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος, την αιτία και τα εμπλεκόμενα όργανα.
Δυσκολία αναπνοής
Αυτό είναι συνήθως πολύ σοβαρό. Σε μία συγγενή διαφραγματοκήλη, η δυσκολία στην αναπνοή προκύπτει από την ανώμαλη ανάπτυξη των πνευμόνων. Σε μια επίκτητη διαφραγματοκήλη, εμφανίζεται όταν οι πνεύμονες δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά λόγω συμπίεσής τους από άλλο/άλλα όργανα.
Ταχύπνοια (ταχεία αναπνοή)
Οι πνεύμονες μπορεί να προσπαθήσουν να αντισταθμίσουν τα χαμηλά επίπεδα οξυγόνου στο σώμα σας δουλεύοντας με ταχύτερο ρυθμό.
Κυάνωση (μπλε αποχρωματισμός) του δέρματος
Όταν το σώμα σας δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο από τους πνεύμονες, μπορεί να κάνει το δέρμα σας να φαίνεται μπλε (κυάνωση).
Ταχυκαρδία
Η καρδιά μπορεί να αντλεί αίμα πιο γρήγορα από το κανονικό, για να προσπαθήσει να τροφοδοτήσει το σώμα σας με οξυγονωμένο αίμα.
Ήχοι του εντέρου στην περιοχή του στήθους
Αυτό συμβαίνει όταν τα έντερά σας κινούνται προς τα πάνω στην κοιλότητα του θώρακα.
Λιγότερο γεμάτη κοιλιά
Η κοιλιά σας μπορεί να είναι λιγότερο γεμάτη από όσο θα έπρεπε κατά την ψηλάφηση (εξέταση του σώματος με πίεση σε ορισμένες περιοχές). Αυτό οφείλεται στο ότι τα κοιλιακά όργανα ωθούνται προς τα πάνω στην κοιλότητα του θώρακα.
Πώς αντιμετωπίζεται η διαφραγματοκήλη;
Τόσο η συγγενής όσο και η επίκτητη διαφραγματοκήλη απαιτεί συνήθως επείγουσα χειρουργική επέμβαση. Σκοπός είναι η αφαίρεση των κοιλιακών οργάνων από το στήθος και η επανατοποθέτησή τους στην κοιλιά. Στη συνέχεια, ο χειρουργός θα επιδιορθώσει το διάφραγμα.
Στην συγγενή διαφραγματοκήλη, ο χειρουργός προχωρά στην επέμβαση ήδη από 48 έως 72 ώρες μετά τη γέννηση του βρέφους. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να συμβεί νωρίτερα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ή μπορεί να καθυστερήσει. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Το πρώτο βήμα είναι να σταθεροποιήσετε το μωρό και να αυξήσετε τα επίπεδα οξυγόνου του. Μια ποικιλία φαρμάκων και τεχνικών χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν στη σταθεροποίηση του βρέφους και να βοηθήσουν στην αναπνοή.
Στην επίκτητη διαφραγματοκήλη, ο ασθενής συνήθως χρειάζεται να σταθεροποιηθεί πριν από τη χειρουργική επέμβαση. Επειδή οι περισσότερες περιπτώσεις οφείλονται σε τραυματισμό, μπορεί να υπάρχουν άλλες επιπλοκές όπως εσωτερική αιμορραγία. Επομένως, η χειρουργική επέμβαση πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό.