Διαταραχή άγχους ή υποχονδρία: Ο φόβος του θανάτου ως ψυχοσωματική ασθένεια

Στη ζωή μας, σίγουρα θα συναντήσουμε κάποια προβλήματα υγείας. Μερικές φορές, μάλιστα, είναι δύσκολο να το αποδεχτούμε.

Από την αντίθετη πλευρά, υπάρχουν και κάποιοι άνθρωποι που πιστεύουν ότι είναι άρρωστοι, αν και είναι πολύ καλά στην υγεία τους.

Μέχρι αυτή η διαταραχή να γίνει πραγματική ασθένεια, που ονομάζεται διαταραχή άγχους και οι άνθρωποι αυτοί «υποχονδριακοί».

Τι είναι όμως αυτή η διαταραχή και πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει για εμάς;

Η Lisa Midtun από τη Νορβηγία είχε έναν συνεχές φόβο ότι είναι άρρωστη σε τερματικό στάδιο, καθώς της είχε καρφωθεί η ιδέα ότι έχει λευχαιμία. Δεν μπορούσε να κοιμηθεί καθώς σκεφτόταν συνέχεια τα συμπτώματα και τους πρησμένους της λεμφαδένες.

Ήταν 20 όταν ξεκίνησε να υποβόσκει ο κίνδυνος για την υγεία της. Ωστόσο, οι γιατροί δεν βρήκαν απολύτως τίποτα, κάτι που εκείνη αμφισβητούσε.

Μετά από μήνες εξετάσεων, ο οικογενειακός γιατρός βρήκε ότι η Lisa πάσχει, όχι από λευχαιμία, αλλά από διαταραχή άγχους, γνωστή ως σωματική συμπτωματική διαταραχή. Στο παρελθόν, η διαταραχή αυτή ονομαζόταν «υποχονδρία», ο φόβος δηλαδή ότι κάποιος είναι σοβαρά άρρωστος.
Ωστόσο, η χρήση του όρου «υποχονδριακός» αποφεύγεται ώστε να μην στιγματίζονται τα άτομα, αναφέρει η Midtun.

Χρειάστηκε ψυχολογική βοήθεια, καθώς η Bergen, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, είναι η μοναδική που διαθέτει κλινική για όσους πάσχουν από αυτή την ασθένεια. Ο ψυχίατρος Ingvard Wilhelmsen άρχισε να παρακολουθεί την Midtun.

«Ρωτάω στην αρχή τους ασθενείς μου για τις πιο έντονες και σημαντικές εμπειρίες της ζωής τους», ανέφερε ο ίδιος. Η Lisa είχε βιώσει ασθένεια και απώλεια σε μικρή ηλικία. Η μητέρα της πέθανε όταν η Lisa ήταν έξι ετών, μια εβδομάδα μετά την διάγνωσή της με καρκίνο. Η ίδια μεγάλωσε τα αδέρφια της με την πατέρα της.

Ο φόβος της ασθένειας, της δημιουργήθηκε αργότερα με την γέννηση του γιου της. Πρώτα, φοβόταν ότι μπορεί να πεθάνει το νεογέννητο μωρό της. Στη συνέχεια, άρχισε να ανησυχεί για την δική της υγεία και ακεραιότητα.

Έψαχνε τα συμπτώματα της κούρασης ή του πονοκεφάλου σε βιβλίο, κάτι που την έκανε να πιστεύει ότι είναι άρρωστη σε προχωρημένο επίπεδο. Έτσι ξεκίνησε να κάνει αυτο-διάγνωση: Λευχαιμία, καρκίνος των λεμφαδένων, όγκος στον εγκέφαλο, σκλήρυνση κατά πλάκας.

Αν και οι περισσότεροι ανακουφίζονται όταν τους διαβεβαιώνει ο γιατρός ότι δεν έχουν τίποτα ή έστω κάτι σοβαρό, η Lisa ανησυχούσε περισσότερο. Τότε ξεκίνησε γνωστική συμπεριφορική θεραπεία.

Ο γιατρός πήρε τον φόβο της στα σοβαρά, καθώς συνήθως οι ασθενείς αυτοί θεωρούνται υστερικοί, παράλογοι και ότι επιζητούν την προσοχή. Οι άνθρωποι αυτοί βλέπουν έντονα τα σωματικά συμπτώματα. Το άγχος αυξάνει τους χτύπους της καρδιάς και προκαλεί ιδρώτα και φόβο.

Δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση γιατί κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν αυτή την διαταραχή ενώ άλλοι όχι.

Οι περισσότεροι ασθενείς είναι πολύ δημιουργικά άτομα.

«Δεν μπορείς να διαλέξεις αν είσαι άρρωστος ή υγιής, αλλά μπορείς να διαλέξεις αν θα πιστέψεις ή όχι ότι είσαι υγιής όταν πραγματικά είσαι», αναφέρει ο Wilhelmsen. «Οι ασθενείς πρέπει να δεχτούν την θνητότητά τους», προσθέτει.

Κάποιοι ασθενείς του με τον καιρό κατάλαβαν ότι μερικές σκέψεις τους ήταν παράλογες και έπρεπε να αποβάλλουν τον φόβο της αρρώστιας και του θανάτου.

Ο ακριβής αριθμός των ανθρώπων που πάσχουν από αυτή την διαταραχή άγχους είναι δύσκολο να μετρηθεί καθώς πολλοί δεν επιζητούν ιατρική βοήθεια.

Το 1% των Νορβηγών και ένας στους δέκα Γερμανούς πάσχουν από την ασθένεια. Όλο και περισσότεροι χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο ψάχνοντας τα συμπτώματα που τυχόν έχουν, κάτι που αυξάνει τον φόβο της αρρώστιας. Αυτό ονομάζεται «cyberchondria» ή «κυβερνοχονδρία».

Οι ασθενείς πρέπει να αλλάξουν τη στάση τους απέναντι στην υγεία και τις αρρώστιες και να μιλήσουν στους γύρω τους για τις φοβίες τους ώστε να πάρουν την απαραίτητη βοήθεια.