Υγεία
Η καταπολέμηση των φλεγμονών ήταν από την αρχαιότητα μία από τις βασικές προτεραιότητες των γιατρών. Η δημιουργία φλεγμονής είναι απόλυτα φυσιολογική διαδικασία του οργανισμού. Η δημιουργία της σηματοδοτεί και την πρώτη απόπειρα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμήσει το πρόβλημα υγείας που έχει προκύψει.
Οι φλεγμονές, ωστόσο, χαρακτηρίζονται από δυνατούς πόνους, πρήξιμο και κοκκίνισμα, που δυσκολεύουν αφάνταστα την καθημερινότητα του ασθενούς. Αν μάλιστα οι φλεγμονές δεν ελεγχθούν έγκαιρα, μπορούν να προκαλέσουν καταστροφή ιστών και χρόνιους πόνους.
Τα βότανα που βοηθούν τον οργανισμό να καταπολεμήσει τις φλεγμονές είναι δεκάδες.
Αγριοκαστανιά
Η αγριοκαστανιά είναι ιθαγενές δέντρο της Ινδίας που απαντάται και στην Ευρώπη. Φυτρώνει σχεδόν σε όλα τα δάση της χώρας μας που βρίσκονται σε υψόμετρο 1.000-1.300 μέτρων.
Η χρήση του κάστανου έχει καλή αντιφλεγμονική δράση κυρίως σε ό,τι αφορά τις διαταραχές της φλεβικής κυκλοφορίας, όπως είναι οι κιρσοί και οι αιμορροΐδες. Το βάμμα των σπόρων είναι το καλύτερο καταπραϋντικό για τις αιμορροΐδες, αφού μειώνει τον πόνο και ελαττώνει τον όγκο τους. Παρασκευάζεται με 120 γραμμάρια κοπανισμένης φλούδας τα οποία τοποθετούνται σε 450 γραμμάρια οινόπνευμα για δύο εβδομάδες, κατά τη διάρκεια των οποίων το μείγμα πρέπει να ανακατεύεται τακτικά. Στη συνέχεια γίνεται φιλτράρισμα, ενώ η συνιστώμενη δόση είναι δύο κουτάλια της σούπας την ημέρα. Πάντως δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση του φυτού, γιατί έχουν καταγραφεί περιπτώσεις δηλητηρίασης που εκδηλώνονται με γαστρεντερίτιδα, υπνηλία, κοκκίνισμα του προσώπου και μυδρίαση.
Βελανιδιά
Η φλούδα της βελανιδιάς, που είναι το μέρος του δέντρου με τις μεγαλύτερες θεραπευτικές ιδιότητες, περιέχει μεγάλη ποσότητα τανίνης, η οποία έχει άσχημη μυρωδιά και δυνατή γεύση. Το αφέψημα της φλούδας είναι εξαιρετικό στην καταπολέμηση των φλεγμονών και των οιδημάτων του τραχήλου της μήτρας. Το αφέψημα παρασκευάζεται από 15 γραμμάρια φλούδας και 1.500 γραμμάρια νερό. Το μείγμα βράζει μέχρι να μείνει ένα κιλό. Στη συνέχεια χορηγείται με κρασί. Η εσωτερική χρήση της φλούδας πάντως πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, γιατί σε μεγάλες δόσεις για περισσότερο χρονικό διάστημα από το επιτρεπόμενο μπορεί να προκαλέσει καρδιαλγία και βλάβες στο στομάχι.
Ευκάλυπτος
Ο ευκάλυπτος είναι δέντρο ιθαγενές της Τασμανίας που μπορεί να φτάσει σε ύψος ακόμα και τα 50 μέτρα. Στην Ευρώπη έφτασε αρκετά αργά, στα τέλη του 19ου αιώνα. Τα φύλλα του περιέχουν ένα αιθέριο έλαιο, το ευκαλυπτέλαιο, το οποίο έχει έντονο άρωμα, πικρή και καυστική γεύση. Περιέχει κινεόλη σε ποσοστό 70%, αλκοόλες, κουμιναλδεΰδη, αρωμαδενδρίνη και πινένια. Το ευκαλυπτέλαιο είναι το συστατικό που έχει θεραπευτική δράση κατά των φλεγμονών του αναπνευστικού συστήματος, του πονόλαιμου και του άσθματος. Για να κάνουμε εισπνοές, βράζουμε νερό και ρίχνουμε φύλλα ευκαλύπτου, πευκοβελόνες, θυμάρι και λεβάντα. Οι εισπνοές γίνονται δύο ή τρεις φορές την ημέρα για μια περίοδο δύο εβδομάδων.
Καρυδιά
Η καρυδιά είναι γνωστή από την αρχαιότητα, κυρίως στην Ινδία, από όπου και μεταφέρθηκε αρχικά στην Κίνα και αργότερα στην Ευρώπη. Τα αρωματικά φύλλα της περιέχουν τανίνη, πτητικά έλαια, χρωστικές ουσίες και μια αλκαλική ουσία, τη γιουγκλόνη. Ο καρπός περιέχει παχύ έλαιο σε ποσοστό 40% – 50%, ασβέστιο, σίδηρο, μαγγάνιο και κοβάλτιο. Το πυκνό αφέψημα των φρέσκων φύλλων είναι πολύ ευεργετικό σε περιπτώσεις φλεγμονής των γυναικείων γεννητικών οργάνων, όπου είναι απαραίτητες οι πλύσεις. Η παρασκευή του αφεψήματος από φύλλα καρυδιάς είναι πολύ εύκολη. Βάζουμε 15-30 γραμμάρια φύλλα σε ένα κιλό νερό και βράζουμε το μείγμα. Η συνιστώμενη δόση είναι από δύο έως πέντε φλιτζάνια την ημέρα.
Κολοκυθιά
Η γλυκιά κολοκύθα είναι ένα φυτό με εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες και σπουδαία δράση κατά των φλεγμονών. Τα σπέρματα του φυτού περιέχουν ένα γλυκό και παχύ έλαιο, μια δριμεία ρητίνη, την πεπορεγίνη, καθώς επίσης και έλαιο, ζάχαρη, γόμα, κιτρουλλικό οξύ, χλωροφύλλη και εμουλσίνη. Η ψημένη σάρκα της γλυκιάς κολοκύθας χρησιμοποιείται ως καταπραϋντικό φάρμακο, ενώ ο ωμός πολτός χρησιμοποιείται με μαλακτικά καταπλάσματα κατά των εγκαυμάτων και κάποιων επιπόλαιων φλεγμονών. Επιπλέον, το γαλάκτωμα από τα σπέρματα της γλυκιάς κολοκύθας χρησιμοποιείται κατά των φλεγμονών του πεπτικού σωλήνα, της ουρήθρας και της κύστης.
Λεμονιά
Η λεμονιά κατάγεται από την Ασία και εισήχθη στην Ελλάδα τον 4ο αιώνα π.Χ. από τους στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Είναι ένα από τα πιο γνωστά δέντρα με σπουδαίες θεραπευτικές ιδιότητες. Για την παρασκευή φαρμάκων χρησιμοποιούνται τα άνθη, τα φύλλα, η φλούδα, ο χυμός και οι σπόροι. Η φλούδα του λεμονιού περιέχει αιθέρια έλαια, ενώ η σάρκα του φυτού έχει βιταμίνες A, B, C και D, καθώς επίσης κιτρικό και μηλικό οξύ και άλατα μαγνησίου, πυριτίου, νατρίου, ασβεστίου, καλίου και φωσφόρου. Ο χυμός του λεμονιού είναι αντισηπτικός, αντιβακτηριδιακός και απολυμαντικός. Για τον λόγο αυτό είναι εξαιρετικό φάρμακο για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, το άσθμα, τον βήχα και τον πονόλαιμο.
Μελιτζάνα
Η μελιτζάνα είναι ένα από τα σχετικά λίγα φυτά με θεραπευτική δράση που ήταν άγνωστα στους γιατρούς της αρχαίας Ελλάδας. Κατάγεται από τις Ινδίες και την Κίνα, ενώ στην Ευρώπη έφτασε για πρώτη φορά μόλις τον 16ο αιώνα ταυτόχρονα με την εξάπλωσή της στην Αμερική. Στη φαρμακευτική τα χρήσιμα μέρη της μελιτζάνας είναι τα φύλλα και ο μίσχος του καρπού. Τα φύλλα της μελιτζάνας, ως κατάπλασμα για εξωτερική χρήση, έχουν μαλακτικές και επουλωτικές ιδιότητες, κυρίως για περιπτώσεις που αφορούν αιμορροΐδες, καλόγερους, εγκαύματα και φλεγμονές. Ειδικά για ό,τι αφορά τις αιμορροΐδες, στη λαϊκή ιατρική περιγράφεται η παρασκευή μιας σκόνης από ψημένα κοτσάνια του καρπού της μελιτζάνας. Η σκόνη αυτή τοποθετείται με βαμβάκι πάνω στις αιμορροΐδες.
Σκόρδο
Το σκόρδο είναι ένα από τα πιο πολύτιμα φαρμακευτικά φυτά. Είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Οι εργάτες που έχτισαν τις πυραμίδες της Αιγύπτου έτρωγαν κάθε μέρα μια σκελίδα ως αντισηπτικό και τονωτικό. Το ίδιο έκαναν και οι αθλητές λίγο πριν λάβουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Γενικά, το σκόρδο ήταν για τους γιατρούς της αρχαιότητας φάρμακο για όλες τις αρρώστιες. Το σκόρδο ευεργετεί τον οργανισμό προλαβαίνοντας λοιμώξεις όπως η γρίπη, η φυματίωση και η βρογχίτιδα, καθώς και άλλες λοιμώξεις των πνευμόνων και των εντέρων. Η καλύτερη συνταγή είναι να φαγωθεί ωμό, ενώ για όσους φοβούνται την έντονη μυρωδιά του, αυτή εξουδετερώνεται με μαϊντανό, μήλο, σπόρους γλυκάνισου ή κάρδαμο.
Πορτοκαλιά
Η πορτοκαλιά είναι διάσημη για τις θεραπευτικές ιδιότητές της. Η φλούδα του πορτοκαλιού περιέχει αιθέρια έλαια, ενώ ο χυμός του είναι πλούσιος σε βιταμίνες C, D, A και Ρ, ανόργανα άλατα ασβεστίου, καλίου, μαγνησίου, σιδήρου και νατρίου. Κυρίως χάρη στην περιεκτικότητά του σε βιταμίνη C το πορτοκάλι θωρακίζει τον οργανισμό ενάντια σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και του μυοσκελετικού συστήματος. Ο καλύτερος τρόπος για να έχουμε όλες τις ευεργετικές επιπτώσεις του πορτοκαλιού είναι να το φάμε νωπό ή να πιούμε τον χυμό του. Δεν είναι λίγοι ωστόσο αυτοί που αποξηραίνουν τις φλούδες και τις βάζουν σε γυάλινα βάζα για να τις χρησιμοποιήσουν αργότερα σε αφεψήματα.
Αλόη
Η αλόη είναι πολύ γνωστή από την αρχαιότητα. Οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι Αιγύπτιοι και οι Κινέζοι τη χρησιμοποιούσαν για να θεραπεύσουν ασθένειες του δέρματος, ενώ στην Αίγυπτο ήταν ένα από τα βασικά συστατικά για το βαλσάμωμα των νεκρών. Περιέχει περίπου 200 συστατικά τα οποία είναι πολύτιμα για τον οργανισμό. Μεταξύ αυτών είναι κάποια πολύτιμα αμινοξέα, σάκχαρα, στερόλες, ένζυμα, λιγνίνη, Β-καροτίνη, χολίνη, μηλικό οξύ, βιταμίνες, ασβέστιο, νάτριο, μαγνήσιο, κάλιο κ.λπ. Η ρητίνη κάποιων ποικιλιών αλόης είναι αρωματική και έχει αντιμυκητική, αντιβιοτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Τις τελευταίες δεκαετίες δεν υπάρχει ανάγκη για την οικιακή παρασκευή αλοιφών ή αφεψημάτων, αφού η αλόη βρίσκεται πολύ εύκολα σε διάφορα φαρμακευτικά προϊόντα.
