Διατροφή
Μπορεί το καρπούζι να θεωρείται ο «βασιλιάς» των καλοκαιρινών φρούτων, ωστόσο, τα άτομα με χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ), θα πρέπει να προσέχουν την ποσότητα που καταναλώνουν καθώς η υπερκατανάλωση μπορεί να καταλήξει επικίνδυνη.
Αυτό συνέβη για τρεις ασθενείς με ΧΝΝ των οποίων οι περιπτώσεις παρουσιάστηκαν σε μια νέα μελέτη. Και οι τρεις κατέληξαν να αρρωστήσουν βαριά αφότου έφαγαν υπερβολικές ποσότητες καρπουζιού. Αλλά γιατί χρειάστηκαν ιατρική φροντίδα;
Μην υποτιμάτε το κάλιο στο καρπούζι
Η απάντηση βρίσκεται στο ότι το καρπούζι δεν είναι μόνο… νερό, όπως λανθασμένα νομίζουν πολλοί. Είναι γεμάτο με βιταμίνες και μέταλλα, εκ των οποίων το πιο κυρίαρχο είναι το κάλιο.
Ένα μόνο κομμάτι καρπούζι (περίπου 286 γραμμάρια) περιέχει 320 χιλιοστόγραμμα καλίου. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 12% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης για τις γυναίκες και στο 9% για τους άνδρες.
Για τον μέσο υγιή άνθρωπο, το καρπούζι είναι επομένως μια άφθονη (και νόστιμη) πηγή καλίου, η οποία είναι χρήσιμη λαμβάνοντας υπόψη τους πολλούς ρόλους του εν λόγω μετάλλου στο σώμα.
Χρησιμοποιείται από τα νεύρα μας για:
- καλύτερη μετάδοση σημάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκαλούν μυϊκές συσπάσεις
- διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων υγρών έξω από τα κύτταρά μας και
- διατήρηση της αρτηριακής πίεσης υπό έλεγχο
Υπό κανονικές συνθήκες το περιττό κάλιο (που δεν χρησιμοποιείται σε αυτές τις διεργασίες) φιλτράρεται από τα νεφρά και αποβάλλεται μέσω των ούρων. Ωστόσο, για τα άτομα με ΧΝΝ, τα νεφρά δεν είναι τόσο αποτελεσματικά στο φιλτράρισμα του καλίου.
Αυτό σήμαινε ότι για τους τρεις ασθενείς της μελέτης, η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας καρπουζιού είχε ως αποτέλεσμα να αναπτύξουν σοβαρή υπερκαλιαιμία, η οποία -όπως μαρτυρά η ονομασία της- σημαίνει ότι υπάρχει πάρα πολύ κάλιο στο αίμα.
Συγκεκριμένα, οι ασθενείς είχαν μεταξύ 6,6 και 7,4 mmol/L καλίου στο αίμα τους (το φυσιολογικό εύρος είναι 3,5 – 5 mmol/L). Και οι τρεις κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες καρπουζιού (είτε ολόκληρο είτε σε μορφή χυμού) κάθε μέρα για 3 εβδομάδες έως 2 μήνες.
Αν και οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν από επαγγελματίες υγείας, η υπερκαλιαιμία δεν οδηγεί πάντα σε εμφανή συμπτώματα, όπως συνέβη για έναν από τους τρεις ασθενείς. Ωστόσο, μπορεί να έχει συμπτώματα και, μάλιστα, αρκετά σοβαρά.
Οι άλλοι δύο ασθενείς, για παράδειγμα, παρουσίασαν καρδιακά προβλήματα που αποδίδονταν στην περίσσεια καλίου.
Ο ένας είχε χαμηλότερο από τον κανονικό καρδιακό ρυθμό και στον δεύτερο χρειάστηκε να “επέμβει” το εμφύτευμα απινιδωτή που είχε, για να αποκαθιστά τον καρδιακό του ρυθμό.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- μυϊκή αδυναμία
- αίσθημα μυρμηκίασης
- ναυτία και
- δύσπνοια και πόνος στο στήθος (σε ξαφνικές ή σοβαρές περιπτώσεις)
Υπερκαλιαιμία από το πολύ καρπούζι
Ευτυχώς, παρόλο που μπορεί να είναι σοβαρή, η υπερκαλιαιμία μπορεί να αντιμετωπιστεί. Στην περίπτωση των ασθενών της μελέτης, η άμεση αντιμετώπισή της περιελάμβανε φαρμακευτική αγωγή, αλλά προτάθηκε επίσης και στους τρεις να μειώσουν την κατανάλωση καρπουζιού.
Η παρακολούθηση λίγους μήνες αργότερα αποκάλυψε ότι όλοι είχαν τηρήσει τις οδηγίες και, κατά συνέπεια, τα επίπεδα καλίου τους είχαν επιστρέψει στο φυσιολογικό.
Οι συγγραφείς της μελέτης περίπτωσης ελπίζουν ότι θα ευαισθητοποιήσει τους ελάχιστα γνωστούς κινδύνους της κατανάλωσης πολύ καρπουζιού για τα άτομα με Χρόνια Νεφρική Νόσο:
“Το καρπούζι είναι ένα δημοφιλές καλοκαιρινό φρούτο και παρόλο που οι μπανάνες, οι πατάτες και οι ντομάτες είναι διαβόητες για την πρόκληση υπερκαλιαιμίας, ο ίδιος κίνδυνος μετά από υπερβολική κατανάλωση καρπουζιού συχνά παραβλέπεται. Η αναγνώριση των αιτιών της υπερκαλιαιμίας είναι ζωτικής σημασίας για τη θεραπεία και την πρόληψη μελλοντικών επεισοδίων”, αναφέρουν.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Annals of Internal Medicine: Clinical Cases.
