Διατροφή
Σύμφωνα με μια μελέτη που συγκρίνει τα αποτελέσματα της δίαιτας περιορισμού πρωτεϊνών και θερμίδων στους ανθρώπους, η μείωση της κατανάλωσης πρωτεΐνης μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του μεταβολικού συνδρόμου και ορισμένων από τα κύρια συμπτωμάτων του, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η υπέρταση.
Ο όρος μεταβολικό σύνδρομο αναφέρεται σε μια ομάδα ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης, του υψηλού σακχάρου στο αίμα, του υπερβολικού σωματικού λίπους γύρω από την μέση και των μη φυσιολογικών επιπέδων χοληστερόλης, που αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη, καρδιαγγειακών παθήσεων και εγκεφαλικού.
“Η μελέτη έδειξε ότι η μείωση της πρόσληψης πρωτεΐνης στα 0,8 g ανά κιλό σωματικού βάρους ήταν επαρκής για να επιτευχθούν σχεδόν τα ίδια κλινικά αποτελέσματα με τον περιορισμό των θερμίδων, αλλά χωρίς την ανάγκη μείωσης της πρόσληψης θερμίδων. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι ο περιορισμός της πρωτεΐνης μπορεί να είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που οδηγούν στα γνωστά οφέλη του διατροφικού περιορισμού. Η δίαιτα περιορισμού πρωτεΐνης μπορεί επομένως να είναι μια πιο ελκυστική διατροφική στρατηγική και πιο εύκολη στην εφαρμογή της για άτομα με μεταβολικό σύνδρομο”, δήλωσε ο Rafael Ferraz-Bannitz, πρώτος συγγραφέας του άρθρου και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Joslin Diabetes Center στην Ιατρική Σχολή του Harvard στις ΗΠΑ.
Ελεγχόμενη διατροφή
Στην έρευνα συμμετείχαν 21 άτομα με μεταβολικό σύνδρομο που παρακολουθήθηκαν για 27 ημέρες. Καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου, ήταν εσωτερικοί ασθενείς στο εκπαιδευτικό νοσοκομείο του FMRP-USP (Νοσοκομείο das Clnicas στο Ribeiro Preto).
Η ημερήσια πρόσληψη θερμίδων για κάθε συμμετέχοντα προσδιορίστηκε ως συνάρτηση του βασικού μεταβολισμού τους (δαπάνη ενέργειας σε κατάσταση ηρεμίας).
- Μια συμβατική δυτική διατροφή με 50% υδατάνθρακες, 20% πρωτεΐνες και 30% λίπος δόθηκε σε μία ομάδα, αλλά περιείχε 25% λιγότερες θερμίδες.
- Η κατανάλωση πρωτεΐνης μειώθηκε στο 10% στη δεύτερη ομάδα. Η πρόσληψη θερμίδων κάθε εθελοντή αντιστοιχίστηκε με την αρχική ενεργειακή δαπάνη του.
- 4 γραμμάρια αλατιού κατανάλωναν καθημερινά και στις δύο ομάδες.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι και οι δύο ομάδες περιορισμού θερμίδων και πρωτεϊνών έχασαν βάρος λόγω της μείωσης του σωματικού λίπους και ότι τα συμπτώματα του μεταβολικού συνδρόμου βελτιώθηκαν.
Το μειωμένο σωματικό λίπος είναι γνωστό ότι σχετίζεται με μειωμένο σάκχαρο στο αίμα και πιο φυσιολογικά επίπεδα λιπιδίων και αρτηριακής πίεσης.
“Μετά από 27 ημέρες παρακολούθησης και οι δύο ομάδες είχαν παρόμοια αποτελέσματα όσον αφορά τη μείωση του σακχάρου στο αίμα, την απώλεια βάρους, την ελεγχόμενη αρτηριακή πίεση και τα χαμηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων και χοληστερόλης. Και οι δύο δίαιτες βελτίωσαν την ευαισθησία στην ινσουλίνη μετά τη θεραπεία. Το σωματικό λίπος μειώθηκε, όπως και η περιφέρεια μέσης και ισχίου, αλλά χωρίς απώλεια μυϊκής μάζας”, δήλωσε η Maria Cristina Foss de Freitas, συν-συγγραφέας του άρθρου και καθηγήτρια στο FMRP-USP.
Τα ευρήματα επιβεβαίωσαν αυτά των προηγούμενων μελετών που αφορούσαν πειράματα σε ποντίκια.
“Εδώ, ωστόσο, πετύχαμε τη διεξαγωγή μιας πλήρως ελεγχόμενη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή διάρκειας 27 ημερών, με ένα εξατομικευμένο διατροφικό μενού, σχεδιασμένο για να καλύπτει τις ανάγκες κάθε ασθενούς”, δήλωσε η Foss de Freitas.
Ο χειρισμός των διατροφικών μακροθρεπτικών συστατικών (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπος) είναι αρκετός για να επιτευχθούν τα ευεργετικά αποτελέσματα του διατροφικού περιορισμού.
“Δείξαμε ότι ο περιορισμός της πρωτεΐνης μειώνει το σωματικό λίπος διατηρώντας παράλληλα την μυϊκή μάζα. Αυτό είναι σημαντικό καθώς η απώλεια βάρους που προκύπτει από περιοριστικές δίαιτες συνδέεται συχνά με απώλεια μυϊκής μάζας”, είπε ο Ferraz-Bannitz.
Η μελέτη δεν διερεύνησε τους μοριακούς μηχανισμούς που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τα ευεργετικά αποτελέσματα των διαιτών περιορισμού πρωτεΐνης.
Αλλά οι ερευνητές πιστεύουν ότι η χαμηλή πρόσληψη πρωτεΐνης πυροδότησε μια αλλαγή στον μεταβολισμό ή ενίσχυσε τη διαχείριση της ενέργειας του οργανισμού, οδηγώντας τον να καίει λίπος για να παράγει ενέργεια για τα κύτταρα.
“Έχουμε μόνο υποθέσεις μέχρι στιγμής. Η μία είναι ότι τα μοριακά μονοπάτια ενεργοποιούνται για να ερμηνεύσουν την μείωση των απαραίτητων αμινοξέων ως ένα σήμα για την μείωση της πρόσληψης τροφής, ενώ οδηγεί στην παραγωγή ορμονών που συνήθως αυξάνονται όταν είμαστε νηστικοί”, είπε ο Marcelo Mori, καθηγητής στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Campinas στη Βραζιλία. “Μελέτες σε ζωικά μοντέλα έχουν δείξει τη συμμετοχή τέτοιων οδών στα αποτελέσματα του περιορισμού τόσο των πρωτεϊνών όσο και των θερμίδων, τα οποία οδηγούν και τα δύο σε απώλεια λίπους”.
Παρά τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα των μελετών τους, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι δίαιτες που μελέτησαν ήταν εξατομικευμένες. Ο Mori τόνισε επίσης ότι εστίασαν σε συγκεκριμένο πληθυσμό ασθενών με μεταβολικό σύνδρομο (παχυσαρκία, διαβήτης, υπέρταση και μη φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης).
“Παρόλα αυτά, είναι δελεαστικό να προεκταθούν τα αποτελέσματα. Γνωρίζουμε ότι η έρευνα έχει δείξει ότι οι vegan δίαιτες είναι θετικές για περιπτώσεις μεταβολικού συνδρόμου. Έχει επίσης βρεθεί ότι η υπερβολική πρόσληψη πρωτεΐνης που είναι κοινή στην τυπική δυτική δίαιτα μπορεί να είναι πρόβλημα. Κάθε περίπτωση θα πρέπει να αναλύεται με βάση την αξία της. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ανεπάρκεια πρωτεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως έχει περιγραφεί καλά σε έγκυες γυναίκες, για παράδειγμα”, πρόσθεσε.
