Διατροφή
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν καταναλώνουμε καυτερές τροφές;
Η κατανάλωση πικάντικου φαγητού μπορεί να προκαλέσει διάφορες φυσιολογικές αντιδράσεις, όπως μια αίσθηση τσιμπήματος στη γλώσσα και τα χείλη, καθώς και εφίδρωση, λέει στους New York Times ο David Julius, φυσιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο.
«Όλοι μας απολαμβάνουμε αισθητηριακές εμπειρίες. Τα πικάντικα φαγητά κάνουν τη ζωή πιο ενδιαφέρουσα», προσθέτει.
Δεν είναι, όμως, όλες οι αντιδράσεις ευπρόσδεκτες, ούτε καν για εκείνους που τους αρέσουν τα πικάντικα.
Τα καυτερά μας κάνουν να ιδρώνουμε
Οι λάτρεις των πικάντικων φαγητών μπορεί να ξέρουν ότι η αντίδραση είναι άμεση: όταν τρώμε κάτι πικάντικο, ιδρώνουμε.
Αυτό συμβαίνει επειδή μερικά από τα πιο πικάντικα τρόφιμα περιέχουν ουσίες που συνδέονται με τους αισθητηριακούς νευρώνες κατά μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα, συμπεριλαμβανομένου του στόματος, που ενεργοποιούνται από τη θερμότητα.
Οι πιπεριές τσίλι, οι οποίες είναι παρούσες σε πολλά πικάντικα πιάτα, περιέχουν την ουσία καψαϊκίνη, η οποία συνδέεται με αυτούς τους υποδοχείς όταν καταναλώνεται και στη συνέχεια στέλνει ένα μήνυμα πόνου στον εγκέφαλο, όπως ανακάλυψε ο Δρ. Julius στη βραβευμένη με Νόμπελ εργασία του για το θέμα.
Οι κύριες χημικές ουσίες που βρίσκονται στους κόκκους του πιπεριού, το χρένο και τη μουστάρδα συνδέονται επίσης με τους ίδιους υποδοχείς, αν και λιγότερο ισχυρά.
Τα νεύρα στέλνουν παρόμοια σήματα στον εγκέφαλο όπως θα έκαναν αν ερχόσασταν σε επαφή με πραγματική φωτιά, γι’ αυτό μπορεί να αρχίσετε να ιδρώνετε ή να κοκκινίζετε. Αυτός είναι ο μηχανισμός που έχει το σώμα για να δροσίζεται.
«Η καψαϊκίνη κάνει το σώμα σας να πιστεύει ότι η θερμοκρασία έχει ανέβει και έτσι ο εγκέφαλός σας πιστεύει ότι πρέπει να ρίξει τη θερμότητα», εξηγεί ο Δρ Julius.
Μπορεί να προκαλέσουν, όμως, δυσφορία στο γαστρεντερικό
Η κατανάλωση πικάντικων τροφίμων με μέτρο είναι γενικά ασφαλής για τα άτομα που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα με το στομάχι. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στις περιοχές που βοηθούν την πέψη και μερικές φορές μπορεί να οδηγήσει σε καούρα, στομαχόπονους ή διάρροια.
Τα άτομα με γαστρίτιδα, η οποία εμφανίζεται όταν η επένδυση του στομάχου έχει φλεγμονή, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στον πόνο.
Μπορεί να ωφελούν την υγεία, αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα
Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση πικάντικων τροφών μπορεί να συσχετιστεί με ορισμένα οφέλη για την υγεία. Για παράδειγμα, μία μελέτη διαπίστωσε ότι η λήψη συμπληρώματος καψαϊκίνης καθημερινά (που περιέχει την ίδια ποσότητα όσο τέσσερις ή πέντε πιπεριές habanero) επιτάχυνε τον μεταβολισμό, με τους συμμετέχοντες να καίνε το ισοδύναμο 200 θερμίδων επιπλέον την ημέρα σε μια περίοδο 14 εβδομάδων.
Και σε μελέτη του 2022 στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 6.000 ενήλικες, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση τσίλι συνδέθηκε με μείωση της συσσώρευσης ασβεστίου στα τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών, που παρέχουν αίμα στην καρδιά.
Δεν είναι σαφές, ωστόσο, εάν η τακτική κατανάλωση πικάντικων τροφών μπορεί να μειώσει μακροπρόθεσμα την πιθανότητα παχυσαρκίας ή καρδιακής προσβολής.
Σε ό,τι αφορά τον καρκίνο, τα στοιχεία είναι ανάμικτα. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι η καθημερινή κατανάλωση τσίλι σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του οισοφάγου, αλλά όχι με καρκίνο του στομάχου ή του παχέος εντέρου.
Και ενώ πολλά πειράματα που έγιναν σε κύτταρα στο εργαστήριο διαπίστωσαν πως η καψαϊκίνη και η πιπερίνη – η χημική ουσία που βρίσκεται στους κόκκους πιπεριού – μπορεί να βοηθήσουν στην παρεμπόδιση ή την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων στον μαστό, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη αν τα ευρήματα αυτά μπορεί κάποια μέρα να οδηγήσουν σε πιθανή θεραπεία.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2015, σε σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπους στην Κίνα, διαπίστωσε ότι όσοι έτρωγαν πικάντικα τρόφιμα έξι έως επτά φορές την εβδομάδα για αρκετά χρόνια είχαν 14% μειωμένο κίνδυνο θανάτου σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν πικάντικα τρόφιμα λιγότερο από μία φορά την εβδομάδα.
Οι ερευνητές θεώρησαν ότι αυτά τα αποτελέσματα σχετίζονται πιθανώς με τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις των πικάντικων τροφών, οι οποίες μπορεί να δρουν προστατευτικά για πολλές παθήσεις όπως ο διαβήτης και ορισμένοι τύποι καρδιαγγειακών παθήσεων.
Σπάνια, μπορεί να εμφανιστούν ακραίες αντιδράσεις
Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι πολύ καυτερές πιπεριές έχουν προκαλέσει ακραίες φυσιολογικές αντιδράσεις, όπως πολύ δυνατούς πονοκεφάλους ή έμετο τόσο έντονο που σε μία συγκεκριμένη περίπτωση είχε ως αποτέλεσμα να σπάσει ο οισοφάγος ενός ανθρώπου.
Αν φάτε μια μπουκιά φαγητού που έχει περισσότερα μπαχαρικά από όσα μπορείτε να αντέξετε, είναι καλύτερο να περάσετε σε κάτι με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, όπως ένα ποτήρι γάλα ή μια κουταλιά κρέμα γάλακτος, συμβουλεύει ο Δρ Julius.
Η καψαϊκίνη είναι μια λιποδιαλυτή ουσία, που σημαίνει ότι δεν θα διαλυθεί στο νερό όσο κι αν πιείτε, αλλά το να φάτε με κάτι με λίπος θα βοηθήσει.
Είναι σημαντικό επίσης να σέβεστε τα όριά σας και να μην υπερεκτιμάτε τη θερμότητα που μπορεί να δεχθεί το σώμα σας, προσθέτει. Με τη σωστή ισορροπία, μπορεί να διαπιστώσετε ότι ένα ήπιο κάψιμο είναι αυτό που κάνει το γεύμα ικανοποιητικό.
Και είτε τρώτε για υγεία είτε για γεύση, λένε οι ειδικοί, αν αγαπάτε τα πικάντικα φαγητά και το σώμα σας τα αντέχει, δεν υπάρχει κανένας λόγος να τα αποφεύγετε.
