Junk food ή σαβουρο-γεύμα… Τι κάνει στο σώμα σου;

Είναι νόστιμο, είναι ανθυγιεινό, το ξέρουμε, αλλά τι να κάνουμε μας αρέσει. Το junk food είναι μία από τις πολλές χαρές της ζωής, όμως όπως και κάθε ένοχη απόλαυση, μπορεί να βλάψει την υγεία σου.

Ως junk food εννοούμε κάθε τροφή που είναι πολύ επεξεργασμένη, έχει υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και χαμηλή σε θρεπτικά συστατικά. Αυτές οι τροφές είναι συνήθως ενισχυμένες με πρόσθετα σάκχαρα, αλάτι και κορεσμένα ή τρανς λιπαρά. Μάλιστα, ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι το junk food είναι το ίδιο εθιστικό όσο το αλκοόλ και τα ναρκωτικά.

Το fast food  τώρα, είναι το φαγητό που παρασκευάζεται γρήγορα και τρώγεται γρήγορα ή στο πόδι. Αν και υπάρχει αυξανόμενος αριθμός πιο υγιεινών επιλογών γρήγορου φαγητού, τα περισσότερα fast food ταξινομούνται ως «σαβούρα».

Οι μακροχρόνιες συνέπειες

Μια διατροφή που βασίζεται στο junk συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας, κατάθλιψης, πεπτικών προβλημάτων, καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού, διαβήτη τύπου 2, καρκίνου και πρόωρου θανάτου. Και όπως θα περίμενε κανείς, η συχνότητα έχει σημασία.

Σε ανασκόπηση μελετών, σχετικά με το γρήγορο φαγητό και την υγεία της καρδιάς, διαπιστώθηκε ότι η κατανάλωση γρήγορου φαγητού περισσότερες από μία φορά την εβδομάδα, συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας, ενώ η κατανάλωση γρήγορου φαγητού περισσότερες από δύο φορές την εβδομάδα σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου, διαβήτη τύπου 2, αλλά και θάνατο από στεφανιαία νόσο.

Οι άμεσες συνέπειες

Λίγες μόνο μέρες κατανάλωσης «τζανκίλας» θα μπορούσαν να αλλάξουν τον μεταβολισμό προς το χειρότερο. Μια μικρή μελέτη σε 12 υγιείς νεαρούς άνδρες διαπίστωσε ότι η κατανάλωση πρόχειρου φαγητού για μόλις πέντε ημέρες, οδήγησε σε μειωμένη ικανότητα των μυών τους να μετατρέπουν τη γλυκόζη σε ενέργεια, παρόλο που δεν έτρωγαν περισσότερες θερμίδες στο πλαίσιο της μελέτης. Μακροπρόθεσμα, αυτή η αλλαγή θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντίσταση στην ινσουλίνη και τελικά σε διαβήτη τύπου 2.

Μια άλλη επίπτωση της κατανάλωσης για μόλις δύο ημέρες, είναι η κακή πέψη. Επειδή αυτού του είδους το φαγητό στερείται φυτικών ινών, η υπερβολική κατανάλωσή του μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα.

Εξάλλου, ένα μόνο γεύμα  μπορεί να συμβάλλει στη στένωση αρτηριών, οδηγώντας σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης, ενώ η άνοδος του σακχάρου στο αίμα λόγω των επεξεργασμένων υδατανθράκων και πρόσθετων σακχάρων, μπορεί να προκαλέσει αύξηση της ινσουλίνης, οδηγώντας σε απότομη πτώση του σακχάρου στο αίμα. Κάτι τέτοιο συνοδεύεται από αισθήματα κούρασης και πείνας. Παράλληλα, ένα τέτοιο γεύμα μπορεί να αυξήσει τη φλεγμονή στο σώμα.

Επιπλέον, μια αυστραλιανή μελέτη προτείνει ότι σε άτομα με άσθμα, ένα γεύμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά μπορεί να αυξήσει τη φλεγμονή στους αεραγωγούς, αυξάνοντας έτσι και τον κίνδυνο για κρίση άσθματος.

Τα καλά νέα

Αν θες να τρως μια στο τόσο junk food, αλλά ανησύχησες με όλα τα παραπάνω, ρίξε μια ματιά γενικά στις συνήθειες σου. Καπνίζεις ή το παρακάνεις με το αλκοόλ; Ασκείσαι τακτικά και τρως πολλά θρεπτικά τρόφιμα όπως λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ψάρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους και δημητριακά ολικής άλεσης; Στο κομμάτι της γενικότερης υγείας σου, μπορείς να την βγάλεις καθαρή τρώγοντας… βρώμικα, αρκεί να ακολουθείς έναν υγιεινό τρόπο ζωής.

Βάλε λοιπόν λίγο κάτω την αναλογία υγιεινών και λιγότερο υγιεινών τροφών και, αν φτάνεις το 80:20 (όπου 80% τα υγιεινά γεύματα που κάνεις και 20% τα λιγότερο υγιεινά) είσαι εντάξει. Αν όχι, τότε ξεκίνα σιγά σιγά να γέρνεις την πλάστιγγα προς την άλλη πλευρά, έστω και με ένα καλό γεύμα την ημέρα.