Καφές: Πώς συνδέεται με καρδιακή νόσο; – Προσοχή πώς τον φτιάχνετε!

Το αν είστε άντρας ή γυναίκα και η μέθοδος παρασκευής του καφέ που πίνετε συνδέονται με το πώς ο καφές συνδέεται με την αυξημένη χοληστερόλη, γνωστό παράγοντα κινδύνου για καρδιακές παθήσεις, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Open Heart.

Ο καφές εσπρέσο συσχετίστηκε με τη μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα όσον αφορά το επίπεδο χοληστερόλης. Ο καφές που παρασκευάζετε με φίλτρο-έμβολο (cafetière) συσχετίστηκε με την μικρότερη διαφορά στην χοληστερόλη μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Ο καφές συνδέεται με την χοληστερόλη

Οι φυσικές χημικές ουσίες στον καφέ (διτερπένες, καφεστόλη και καβεόλη) αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Η μέθοδος παρασκευής παίζει ρόλο, αλλά δεν είναι σαφές τι επιπτώσεις μπορεί να έχει ο καφές εσπρέσο και σε ποιες ποσότητες.

Ως εκ τούτου, οι ερευνητές θέλησαν να συγκρίνουν τον καφέ εσπρέσο με άλλες μεθόδους παρασκευής καφέ σε ενήλικες ηλικίας 40 ετών και άνω (μέση ηλικία 56 ετών).

Βασίστηκαν σε δεδομένα από 21.083 συμμετέχοντες (11.074 γυναίκες και 10.009 άνδρες) που απάντησαν στην μεγάλη Tromsø Study το 2015-16. Είναι μια μακροπρόθεσμη πληθυσμιακή μελέτη, η οποία ξεκίνησε το 1974, με τη συμμετοχή κατοίκων της νορβηγικής πόλης Tromsø.

Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν πόσα φλιτζάνια καφέ έπιναν καθημερινά:

• κανένα
• 1-2 φλιτζάνια
• 3–5 φλιτζάνια
• 6 ή περισσότερα φιλτζάνια

Ρωτήθηκαν επίσης με ποια μέθοδο φτιάχνουν τον καφέ τους:

• απόσταξη μέσω χάρτινου φίλτρου
• με φίλτρο-έμβολο (cafetière)
• εσπρέσο από μηχανές καφέ
• κάψουλες αυτόματης μηχανής
• στιγμιαίος καφές

Ελήφθησαν δείγματα αίματος και μετρήθηκε το ύψος και το βάρος του καθενός. Καταγράφηκαν επίσης πληροφορίες σχετικά με άλλους πιθανούς παράγοντες επιρροής:

• διατροφή
• τρόπος ζωής (κάπνισμα, αλκοόλ, σωματική δραστηριότητα)
• μορφωτικό επίπεδο
• εάν είχαν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2

Οι γυναίκες έπιναν κατά μέσο όρο λίγο λιγότερο από 4 φλιτζάνια καφέ κάθε μέρα, ενώ οι άνδρες έπιναν κατά μέσο όρο σχεδόν 5. Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι η συσχέτιση μεταξύ του καφέ και της ολικής χοληστερόλης του ορού διέφερε, ανάλογα με τη μέθοδο παρασκευής.

Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκαν τα εξής:

• Η κατανάλωση 3-5 φλιτζανιών εσπρέσο την ημέρα συσχετίστηκε σημαντικά με αυξημένη ολική χοληστερόλη ορού, ιδιαίτερα μεταξύ των ανδρών.
• Σε σύγκριση με εκείνους που δεν έπιναν καθόλου, τα 3-5 φλιτζάνια καφέ εσπρέσο την ημέρα συσχετίστηκαν με 0,09 mmol/l υψηλότερη χοληστερόλη ορού στις γυναίκες έναντι 0,16 mmol/l υψηλότερη στους άνδρες.
• Τα 6 ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ με φίλτρο-έμβολο συσχετίστηκε επίσης με αυξημένη χοληστερόλη και σε παρόμοιο βαθμό και στα δύο φύλα: 0,30 mmol/l υψηλότερη στις γυναίκες έναντι 0,23 mmol/l υψηλότερη στους άνδρες.
• Τα 6 ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ με απόσταξη μέσω χάρτινου φίλτρου κάθε μέρα συσχετίστηκε με 0,11 mmol/l υψηλότερη χοληστερόλη στις γυναίκες, αλλά όχι στους άνδρες.
• Αν και ο στιγμιαίος καφές συσχετίστηκε με αύξηση της χοληστερόλης και στα δύο φύλα, αυτή η αύξηση δεν ήταν ανέβαινε ανάλογα με τον αριθμό των φλιτζανιών που έπιναν.

Περιορισμοί της έρευνας

• Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι δεν χρησιμοποιήθηκε συγκεκριμένο μέγεθος φλιτζανιού στην μελέτη τους. Οι Νορβηγοί τείνουν να πίνουν καφέ εσπρέσο σε μεγαλύτερα φλιτζάνια απ’ ό,τι οι Ιταλοί, για παράδειγμα.
• Διαφορετικοί τύποι εσπρέσο (από μηχανές καφέ, ή κάψουλες) είναι επίσης πιθανό να περιέχουν διαφορετικά επίπεδα βασικών φυσικών χημικών ουσιών.

Δεν υπάρχουν ακόμη προφανείς εξηγήσεις για τη διαφορά των δύο φύλων στην απόκριση της χοληστερόλης στην κατανάλωση καφέ.

Τι λένε οι ερευνητές

«Είναι ενδιαφέρον ότι ο καφές περιέχει περισσότερες από χίλιες διαφορετικές φυτοχημικές ουσίες. Η πρόσληψη κάθε ένωσης εξαρτάται από την ποικιλία του καφέ, τον βαθμό καβουρδίσματος, την μέθοδο παρασκευής και το μέγεθος της μερίδας», εξηγούν οι ερευνητές.

Πειραματικές μελέτες δείχνουν ότι η καφεστόλη και η καβεόλη, καθώς και η αύξηση της ολικής χοληστερόλης, έχουν αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα, προστατεύουν το συκώτι και μειώνουν τους κινδύνους καρκίνου και διαβήτη, προσθέτουν.

“Αυτό δείχνει πως ο καφές περιέχει ενώσεις, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε πολλαπλούς μηχανισμούς, που λειτουργούν ταυτόχρονα”, τονίζουν οι ερευνητές.

Και σημειώνουν: «Ο καφές είναι το βασικό διεγερτικό που καταναλώνεται πιο συχνά παγκοσμίως. Λόγω της υψηλής κατανάλωσης καφέ, ακόμη και μικρές επιπτώσεις στην υγεία μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες για την υγεία».