Καρπούζι: Ο «βασιλιάς» του καλοκαιριού

Το καρπούζι είναι ένα χορταστικό σνακ ή ένα ελαφρύ βραδινό και αποτελεί πηγή ωφέλιμων και θρεπτικών ουσιών με σημαντικές ευεργετικές δράσεις στην υγεία μας.

Η επιστημονική του ονομασία είναι Citrullus lanatus, «υδροπέπων» στα ελληνικά και η λέξη “καρπούζι” προέρχεται από την αντίστοιχη τουρκική “karpuz”. Είναι ένα φρούτο με καταγωγή από τη νότια Αφρική και είναι “ξαδέρφια” με το αγγούρι και την κολοκύθα. Από το 2.500 π.Χ. οι Αιγύπτιοι το μετέφεραν μαζί τους ως πηγή νερού. Δεν είχαν άδικο γιατί το καρπούζι περιέχει 92% νερό και 6% σάκχαρα και για αυτό αποτελεί ένα από τα πιο ενυδατικά τρόφιμα. Τον 10ο αιώνα μ.Χ. καλλιεργείται στην Κίνα και τον 13ο αιώνα διαδίδεται στην Ευρώπη μέσω των Αράβων. Κίτρινο, πορτοκαλί ή κόκκινο, το καρπούζι καλλιεργείται ανά τον κόσμο σε περισσότερες από 1.200 ποικιλίες που διαφοροποιούνται μεταξύ τους όχι μόνο βάσει του χρώματος αλλά και του σχήματος, και της υφής και των σπόρων. Επιπλέον μεγάλη διαφορά υπάρχει και στη γλυκύτητα της σάρκας, που διαβαθμίζεται ανάλογα με την ποικιλία.

Οι σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει πως το καρπούζι διαθέτει και μπορεί να προσφέρει στον οργανισμό μας πολύτιμα συστατικά. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β6, C, λυκοπένιο, κάλιο και φυτικές ίνες. Η περιεκτικότητα του σε σάκχαρα και θερμίδες είναι χαμηλή (αποδίδει μόνο 30 θερμίδες ανά 100 γρ.) ενώ δεν περιέχει καθόλου λίπη ή χοληστερόλη. Οι μεγάλες ποσότητες βιταμίνης C, βήτα καροτίνης και λυκοπενίου που περιέχει έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες που συμβάλλουν στην προστασία του οργανισμού από διάφορες μορφές καρκίνου, από την γήρανση και από καρδιακές παθήσεις.

Η βιταμίνη Α είναι σημαντική για την υγεία των ματιών και παράλληλα ενδυναμώνει τα λεμφοκύτταρα του οργανισμού μας που καταπολεμούν τις μολύνσεις. Η βιταμίνη Β6 συμβάλλει στη σύνθεση νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο που βοηθούν στην αντιμετώπιση του άγχους, της φοβίας ή του πανικού και γενικά συμβάλλουν στο να αισθανόμαστε καλά. Είναι επίσης πολύ καλή πηγή φυτικών ινών που βοηθούν τις κινήσεις του εντέρου, καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα και συμβάλλουν στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Το καρπούζι, ο πρωταγωνιστής του καλοκαιριού, περιέχει επίσης σημαντική ποσότητα κιτρουλίνης, ενός αμινοξέος που παίρνει μέρος σε πολλές χημικές δραστηριότητες του σώματος με σημαντικά οφέλη για την καρδιά, το κυκλοφορικό και το ανοσοποιητικό. Εξαιτίας της κιτρουλίνης, ο χυμός του καρπουζιού μπορεί επίσης να ανακουφίσει από τους πόνους των μυών των αθλητών μετά από μια εξαντλητική προπόνηση. Ενισχύει την διαδικασία απομάκρυνσης του γαλακτικού οξέος από το μυϊκό σύστημα, η συσσώρευση του οποίου ευθύνεται αίσθημα πόνου ή καύσου στους μυς. Ο χυμός του έχει τέλος εντυπωσιακά αποτελέσματα και στη στυτική δυσλειτουργία, καθώς αυξάνεται η ροή του αίματος με τη χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων.

Το καρπούζι χρησιμοποιείται σε γρανίτες, φρουτοσαλάτες, αλκοολούχα ποτά και συνδυάζεται με τυριά, γιαούρτι ή δημητριακά. Σε ορισμένες αφρικανικές χώρες, τα άγουρα καρπούζια χρησιμοποιούνται όπως τα κολοκυθάκια σε συνταγές λαχανικών. Με τη φλούδα του μπορείτε να φτιάξετε τουρσί ή γλυκό του κουταλιού.