Κίνδυνος από τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα – Τι δείχνουν νέες μελέτες

Όσοι καταναλώνουν πολλά υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, όπως τα προμαγειρεμένα πρόχειρα φαγητά, ενδέχεται να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιοπάθειας και καρκίνου του παχέος εντέρου, σύμφωνα με δύο νέες, μεγάλες μελέτες.

Όπως εξηγούν οι επιστήμονες σε σχόλιο που τις συνοδεύει, τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα είναι βιομηχανικώς παραγόμενα προϊόντα που παρασκευάζονται με την αποδόμηση ολόκληρων τροφίμων στα χημικά συστατικά τους, την τροποποίηση αυτών των συστατικών και ύστερα τον ανασυνδυασμό τους με πρόσθετα, σε σκευάσματα που αποτελούν εναλλακτικές λύσεις στα φρέσκα και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Τα περισσότερα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα είναι έτοιμα προς κατανάλωση, οικονομικώς προσιτά και πολύ γευστικά, οπότε είναι εύκολο να γίνει υπερκατανάλωση. Στη συγκεκριμένη ομάδα τροφίμων συμπεριλαμβάνονται:

• Τα αναψυκτικά
• Τα συσκευασμένα σνακ
• Τα ψωμιά, κέικ και μπισκότα του εμπορίου
• Τα είδη ζαχαροπλαστείου
• Τα «δημητριακά» πρωινού με προσθήκη ζάχαρης
• Τα ροφήματα «φρούτων» και εκείνα με βάση γάλα με ζάχαρη
• Η μαργαρίνη
• Τα προεπεξεργασμένα τρόφιμα που είναι έτοιμα για κατανάλωση ή χρειάζονται θέρμανση, όπως τα μπέργκερ, τα ζυμαρικά και οι πίτσες

Όπως αναφέρει ο Guardian, η πρώτη μελέτη συσχέτισε την υψηλή κατανάλωση τέτοιων τροφίμων με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Η δεύτερη μελέτη συσχέτιση τα πολλά υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα με αυξημένο κίνδυνο καρδιοπάθειας και πρόωρου θανάτου.

Τα νέα ευρήματα ενισχύουν τις συστάσεις των ειδικών για υγιεινή διατροφή, που ενθαρρύνουν την κατανάλωση όσο το δυνατόν πιο φυσικών και μη επεξεργασμένων τροφίμων.

Η πρώτη μελέτη

Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν την πιθανή συσχέτιση ανάμεσα στα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα και τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Η μελέτη τους βασίσθηκε σε στοιχεία από 46.341 άνδρες και 159.907 γυναίκες από τις ΗΠΑ.

Οι επιστήμονες παρακολούθησαν την πορεία της υγείας των εθελοντών επί τρεις δεκαετίες. Ανά τετραετία αξιολογούσαν τη διατροφή τους, χρησιμοποιώντας αναλυτικά ερωτηματολόγια. Κατέγραφαν επίσης λεπτομερώς τον τρόπο ζωής τους.

Όπως διαπίστωσαν, οι άνδρες που κατανάλωναν τα περισσότερα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα διέτρεχαν κατά 29% μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Ο κίνδυνος αυτός σχετιζόταν κυρίως με την υψηλότερη κατανάλωση έτοιμων γευμάτων με βάση το κρέας, τα πουλερικά ή τα θαλασσινά. Σχετιζόταν επίσης με την αυξημένη κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη.

Στις γυναίκες, αυξημένος κίνδυνος παρατηρήθηκε κυρίως σε όσες κατανάλωναν πολλά έτοιμα ή θερμαινόμενα γεύματα.

Η δεύτερη μελέτη

Η δεύτερη μελέτη βασίσθηκε σε 22.895 ενήλικες από την Ιταλία. Οι ερευνητές τους παρακολούθησαν επί 14 έτη, καταγράφοντας τις διατροφικές συνήθειες και την πορεία της υγεία τους.

Όπως έδειξαν τα στοιχεία που συνέλλεξαν, όσοι είχαν την λιγότερο υγιεινή διατροφή διέτρεχαν:

• Κατά 19% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία
• Κατά 32% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρδιοπάθεια

Ειδικά όσον αφορά τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, η αυξημένη κατανάλωση συσχετίστηκε με αύξηση των κινδύνων αυτών κατά 19% και 27%, αντιστοίχως.

Και οι δύο έρευνες είναι «μελέτες παρατήρησης», επομένως δείχνουν μία συσχέτιση και όχι σχέση αιτίας-αποτελέσματος, διευκρινίζουν οι ερευνητές.

Ωστόσο και οι δύο αξιολόγησαν την διατροφή των εθελοντών με βάση αξιόπιστους ερευνητικούς δείκτες. Επιπλέον, έλαβαν υπ’ όψιν άλλους, καλά γνωστούς, παράγοντες κινδύνου για καρδιοπάθεια και καρκίνο.

Τα ευρήματά τους ενισχύουν εκείνα προγενέστερων μελετών που έχουν συσχετίσει τα υπερπεξεργασμένα τρόφιμα με φτωχή υγεία, καταλήγουν οι ειδικοί.