Κρέας: Ποια κομμάτια του μπορούν να γίνουν καρκινογόνα όταν ψήνεται;

Έρευνα που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Τέξας υποστηρίζει ότι, όταν τα κόκκινα κρέατα ψήνονται στα κάρβουνα παράγουν καρκινογόνες ουσίες, τις οποίες τα νεφρά, θα πρέπει να καταβάλουν ιδιαίτερη προσπάθεια, για να τις επεξεργαστούν και να τις αποβάλλουν.

Τι είναι τα HCA και οι PAH και πώς μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου;

Οι ετεροκυκλικές αμίνες (HCAs) και οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAH) είναι χημικές ουσίες που σχηματίζονται όταν το κρέας (βοδινό, χοιρινό, ψάρι ή πουλερικά) μαγειρεύεται χρησιμοποιώντας μεθόδους υψηλής θερμοκρασίας, όπως το τηγάνισμα ή το ψήσιμο στη σχάρα. Σε εργαστηριακά πειράματα, οι HCAs και PAHs έχουν βρεθεί να είναι μεταλλαξιογόνες, δηλαδή προκαλούν αλλαγές στο DNA που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προσέξετε τον τρόπο που τρώτε το κρέας. Σε αντίθεση με πολλά φυτικά τρόφιμα, τα οποία μπορούν να καταναλωθούν ωμά ή φυτρωμένα, τα περισσότερα κρέατα πρέπει να μαγειρεύονται για λόγους ασφαλείας. Οι μέθοδοι μαγειρέματος που δημιουργούν τα υψηλότερα επίπεδα καρκινογόνων ουσιών είναι αυτές που χρησιμοποιούν υψηλή και ξηρή θερμότητα: τηγάνισμα, ψήσιμο στη σχάρα και κάπνισμα.

Καλό θα ήταν να μην το ψήνετε σε απευθείας επαφή με φλόγα (όπως αυτή που δημιουργείται όταν πέφτουν λίπη στα κάρβουνα) και αν φτάσει στο πιάτο σας ένα κομμάτι κρέας που έχει καρβουνιασμένες άκρες, τότε κόψτε και πετάξτε εκείνα τα σημεία του κρέατος.

Σε πολλά πειράματα, τα τρωκτικά που τρέφονταν με δίαιτα συμπληρωμένη με HCA ανέπτυξαν όγκους του μαστού, του παχέος εντέρου, του ήπατος, του δέρματος, των πνευμόνων, του προστάτη και άλλων οργάνων. Τρωκτικά που τρέφονταν με PAH ανέπτυξαν επίσης καρκίνους, συμπεριλαμβανομένης της λευχαιμίας και των όγκων του γαστρεντερικού σωλήνα και των πνευμόνων.

Ωστόσο, οι δόσεις των HCA και των PAH που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτές τις μελέτες ήταν πολύ υψηλές – ισοδύναμες με χιλιάδες φορές τις δόσεις που θα κατανάλωνε ένα άτομο σε μια κανονική δίαιτα. Μελέτες πληθυσμού δεν έχουν αποδείξει οριστική σχέση μεταξύ της έκθεσης σε HCA και PAH από μαγειρεμένα κρέατα και καρκίνου στον άνθρωπο.

Πολυάριθμες επιδημιολογικές μελέτες έχουν χρησιμοποιήσει λεπτομερή ερωτηματολόγια για να εξετάσουν την κατανάλωση κρέατος και τις μεθόδους μαγειρέματος των συμμετεχόντων. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η υψηλή κατανάλωση τηγανητού ή παραψημένου κρέατος συσχετίστηκε με αυξημένους κινδύνους καρκίνου του παχέος εντέρου του παγκρέατος και του προστάτη. Ωστόσο, άλλες μελέτες δεν βρήκαν συσχέτιση με κινδύνους καρκίνου του παχέος εντέρου ή του προστάτη.