Διατροφή
Ο κρόκος είναι ένα φυτό (επιστημονικά λέγεται κρόκος ο ήμερος ή Crocus sativus) από το οποίο παράγεται ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά στον κόσμο, το σαφράν. Το φυτό αυτό καλλιεργείται και στη χώρα μας, στο χωριό Κρόκος του νομού Κοζάνης.
Ο κρόκος Κοζάνης ή ελληνικό σαφράν (ζαφορά) είναι παγκοσμίως γνωστός για την εξαιρετική του ποιότητα, το ζωηρό του χρώμα και την έντονη γεύση του. Μάλιστα έχει προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το σαφράν παράγεται από τα άνθη του φυτού κρόκος, με μια διαδικασία που γίνεται με το χέρι. Τα λουλούδια του κρόκου συλλέγονται ένα-ένα και ύστερα διαχωρίζονται οι στήμονες και τα στίγματα, για να αποξηρανθούν υπό ειδικές συνθήκες. Μετά την ξήρανση, γίνεται διαλογή, καθαρισμός, έλεγχοι και στο τέλος το προϊόν συσκευάζεται.
Ο κρόκος έχει τις ρίζες του στην Ελλάδα, όπου από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν γνωστός για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Πολλές από αυτές τις ιδιότητες έχει επιβεβαιώσει η σύγχρονη ιατρική έρευνα, ενώ έχουν βρεθεί και άλλες. Να ποιες είναι:
Είναι πανίσχυρο αντιοξειδωτικό
Ο κρόκος είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικά συστατικά, τα πιο γνωστά εκ των οποίων είναι η κροκίνη, η κροκετίνη, η σαφρανάλη και η καμφερόλη. Οι δύο πρώτες είναι υπεύθυνες για το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του καρυκεύματος. Αντίστοιχα, η σαφρανάλη του προσδίδει τη χαρακτηριστική γεύση και το άρωμά του. Όλες τους προστατεύουν τα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες, που οδηγεί σε πολλά προβλήματα υγείας.
Μπορεί να βελτιώνει την ψυχική διάθεση
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα με σαφράν μπορεί να βελτιώνουν την ήπια έως μέτρια κατάθλιψη. Ωστόσο τα ευρήματά τους δεν θεωρούνται οριστικά και γι’ αυτό οι ασθενείς πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24299602
Μπορεί να ασκεί αντικαρκινική δράση
Οι βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου σχετίζονται με πολλά χρόνια νοσήματα, στα οποία συμπεριλαμβάνεται ο καρκίνος. Έχει βρεθεί ότι ο κρόκος μπορεί να εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων ή ακόμα και να τα σκοτώνει επιλεκτικά. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34202689/
Μελέτες έχουν δείξει ότι ασκεί ευεργετική δράση εναντίον διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως:
- Του δέρματος
- Του προστάτη
- Του παχέος εντέρου
- Του μαστού
- Του τραχήλου της μήτρας κ.λπ.
Πάντως, τα περισσότερα ευρήματα προέρχονται από μελέτες στο εργαστήριο, επομένως χρειάζονται επαλήθευση σε κλινικές μελέτες (σε ανθρώπους).
Καταπραΰνει το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο
Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση κρόκου μπορεί να καταπραΰνει τα συμπτώματα που πολλές γυναίκες εκδηλώνουν πριν από την έμμηνο ρύση. Στα συμπτώματα που καταστέλλει συμπεριλαμβάνονται: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24701496
Η οξυθυμία
Ο πονοκέφαλος
Ο πόνος
Η λαχτάρα για συγκεκριμένα τρόφιμα
Μπορεί να αυξάνει την ερωτική επιθυμία
Έχει βρεθεί ότι ο κρόκος μπορεί να ασκεί αφροδισιακή δράση σε άνδρες και γυναίκες, ακόμα και σε άτομα που παίρνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23280545
Ειδικότερα, μπορεί να βελτιώνει την στυτική λειτουργία, να αυξάνει την ερωτική επιθυμία και να βελτιώνει την ικανοποίηση από το σεξ. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29881706
Μπορεί να διευκολύνει το αδυνάτισμα
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα με σαφράν ενδέχεται να αυξάνουν το αίσθημα κορεσμού της πείνας. Μπορεί επίσης να μειώνουν την τάση για τσιμπολόγημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διευκολύνουν την απώλεια βάρους. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29391933
Άλλα οφέλη
Πολλές άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι ο κρόκος μπορεί να παράσχει και άλλα οφέλη, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα εξής:
- Μείωση της χοληστερόλης και της αθηροσκλήρωσης (είναι η συσσώρευση λιπωδών ιζημάτων στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών που τους προκαλεί στένωση)
- Μείωση των επιπέδων γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα
- Βελτίωση της όρασης στους πάσχοντες από ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
- Βελτίωση της μνήμης στους πάσχοντες από νόσο Αλτσχάιμερ
Χρειάζονται, όμως, περισσότερες μελέτες για να εξαχθούν πιο ασφαλή συμπεράσματα
