Διατροφή
Το μαγγάνιο μπορεί να μην είναι ένα αρκετά γνωστό ιχνοστοιχείο, ωστόσο οι λειτουργίες που επιτελεί στον οργανισμό είναι πολλές και η έλλειψή του μπορεί να δημιουργήσει αρκετά προβλήματα υγείας.
«Δεν χρειαζόμαστε μεγάλες ποσότητες, αλλά είναι απαραίτητο να το προσλαμβάνουμε από τη διατροφή μας», αναφέρει η διαιτολόγος-διατροφολόγος Dr. Maxine Smith, συνεργάτης στο Κέντρο Ανθρώπινης Διατροφής της Cleveland Clinic, στο Οχάιο.
Όπως εξηγεί, το μαγγάνιο συμβάλλει στην επεξεργασία των υδατανθράκων και των λιπών από τον οργανισμό. Συμβάλλει επίσης στην σύνθεση των ορμονών και παίζει καθοριστικό ρόλο:
- Στην υγεία των οστών και του συνδετικού ιστού
- Την πήξη του αίματος
- Τη νευρολογική λειτουργία
- Τον έλεγχο της φλεγμονής στον οργανισμό
Ο οργανισμός προσλαμβάνει μαγγάνιο από τα τρόφιμα και το αποθηκεύει:
- Στα οστά
- Στον εγκέφαλο
- Στους νεφρούς
- Στο ήπαρ
- Στο πάγκρεας
Η ανεπάρκειά του σχετίζεται με παθήσεις όπως τα δερματικά εξανθήματα και οι διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης. Ωστόσο δεν είναι καλά μελετημένο και απαιτούνται περισσότερες έρευνες σε ανθρώπους, τονίζει η Dr. Smith. Ούτε όμως πρέπει να γίνεται υπερκατανάλωση του ιχνοστοιχείου, διότι σε μεγάλες δόσεις ενδέχεται να επέμβει στην παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, προσθέτει.
Ποια είναι λοιπόν τα οφέλη που παρέχει στην υγεία; Τα κυριότερα είναι τα εξής, σύμφωνα με την ειδικό.
Μειώνει τη φλεγμονή και τον κίνδυνο χρονίων παθήσεων
Ο οργανισμός χρησιμοποιεί το μαγγάνιο για να δημιουργεί ένα αντιοξειδωτικό ένζυμο που λέγεται υπεροξείδιο της δισμουτάσης (ή SOD). Το ένζυμο αυτό είναι ένα από τα αποτελεσματικότερα όπλα που διαθέτει ο οργανισμός για να καταπολεμά τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. Πρόκειται για ένα είδος έντονα δραστικών μορίων, που προκαλούν σοβαρές βλάβες στα κύτταρα.
Αν δεν τρώτε αρκετό μαγγάνιο, πιθανότατα έχετε έλλειψη σε αυτό το ένζυμο. Αυτό δεν είναι καθόλου καλό διότι οι βλάβες από τις ελεύθερες ρίζες σχετίζονται με σοβαρές παθήσεις, όπως η καρδιοπάθεια, ορισμένες μορφές καρκίνου, η νόσος Αλτσχάιμερ κ.λπ.
Διεγείρει την υγεία του εγκεφάλου
Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί το μαγγάνιο για την καλύτερη επικοινωνία των κυττάρων του μεταξύ τους. Ανασκόπηση της ιατρικής βιβλιογραφίας έδειξε επίσης ότι το ιχνοστοιχείο μπορεί και να βελτιώσει την λειτουργία του εγκεφάλου.
Εάν δεν καταναλώνετε αρκετό μαγγάνιο, μπορεί να διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως ψυχικών διαταραχών, μαθησιακών δυσκολιών και επιληπτικών κρίσεων.
Επιταχύνει την επούλωση των πληγών
Όταν έχουμε μία πληγή, πρέπει να διεγερθεί η παραγωγή κολλαγόνου για να επουλωθεί. Το κολλαγόνο είναι μία πρωτεΐνη, η οποία προσδίδει σχήμα και δύναμη σε πολλούς ιστούς. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται τα οστά, οι σύνδεσμοι, οι μύες και το δέρμα.
Οι πρωτεΐνες, όμως, συντίθενται από αμινοξέα και ένα από τα βασικά αμινοξέα για την σύνθεση του κολλαγόνου είναι η προλίνη. Ο οργανισμός χρειάζεται το μαγγάνιο για την δημιουργία αυτού ακριβώς του αμινοξέος.
Διεγείρει την υγεία των οστών
Το μαγγάνιο είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη και διατήρηση γερών οστών, επομένως (και) για την πρόληψη της οστεοπόρωσης. Πρόσφατη ανασκόπηση της ιατρικής βιβλιογραφίας έδειξε ότι η λήψη πολυβιταμίνης με βόριο, ασβέστιο, χαλκό, βιταμίνη D και μαγγάνιο μπορεί να βελτιώσει την οστική πυκνότητα και να μειώσει την απώλεια της οστικής μάζας.
Συμβάλλει στον μεταβολισμό των θρεπτικών συστατικών
Ο οργανισμός μας το χρειάζεται και για να διασπάσει τις τροφές και να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά τους. Στην πραγματικότητα, το μαγγάνιο συμβάλλει στη δημιουργία ή ενεργοποίηση ενζύμων που διασπούν και χρησιμοποιούν συστατικά όπως:
- Τα αμινοξέα και οι πρωτεΐνες
- Οι υδατάνθρακες
- Η χοληστερόλη
- Τα σάκχαρα
Το εν λόγω ιχνοστοιχείο είναι επίσης απαραίτητο στις χημικές διεργασίες με τις οποίες ο οργανισμός χρησιμοποιεί συστατικά όπως:
- Η χολίνη
- Η θειαμίνη
- Οι βιταμίνες C και E
Πόσο χρειαζόμαστε
Η συνιστώμενη ημερήσια δόση μαγγανίου για τους ενήλικες είναι 1,8 έως 2,3 mg. Εξαίρεση σε αυτό αποτελούν οι έγκυοι και οι γυναίκες που θηλάζουν, καθώς χρειάζονται περισσότερο (2-2,6 mg την ημέρα), σύμφωνα με το Γραφείο Διατροφικών Συμπληρωμάτων (ODS) των Εθνικών Ιδρυμάτων Υγείας (ΝΙΗ) των ΗΠΑ.
«Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι μιλάμε για ένα ιχνοστοιχείο, επομένως χρειαζόμαστε μικρή ποσότητα. Σε μεγαλύτερες από το επιθυμητό μπορεί να είναι επιζήμιες», επαναλαμβάνει η Dr. Smith.
Ποιες είναι λοιπόν οι καλύτερες διατροφικές πηγές του; Μεταξύ άλλων οι εξής, απαντά:
- Σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι και η λαχανίδα (kale)
- Όσπρια, όπως οι ρεβίθια, φασόλια, φακές
- Ξηροί καρποί, όπως φιστίκια, φουντούκια, πεκάν
- Οστρακόδερμα, όπως μύδια, στρείδια
- Δημητριακά ολικής αλέσεως, όπως ψωμί ολικής αλέσεως, καστανό ρύζι, βρώμη
- Τσάι
